المنار مینویسد: «تنها چند روز، چند هفته، به زودی .. بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه سرنگون میشود.» اینها نمونهای از پیشگوییهای رهبران کشورهای غربی و رژیمهای عربی است. در حالیکه بحران سوریه وارد سومین سال خود شده است و نظام در سوریه سقوط نمیکند.هم اکنون حرف و حدیثهای بسیاری از سازشی آرام و بیصدا به میان میآید که بر گفتوگو و مذاکره بین نظام سوریه و معارضان این کشور متمرکز است، بیآنکه دیگر نام و نشانی از شرط بندیهای گذشته از جمله سرنگونی نظام اسد مشاهده شود.برای نشان دادن نقاط قدرت و مقاومت سوریه و رئیس جمهوری آن در برابر جنگ جهانی بیسابقهای که بیش از دو سال است، بر این کشور تحمیل شده، به زبان گویا و شفاف آمار و ارقام روی میآوریم تا ببینیم نظام سوریه با تکیه بر چه نقاط قوتی توانسته به بقای خود ادامه دهد و به آینده امیدوار باشد.
سوریه، برای افراد ناآشنا
دراین قسمت به معرفی سوریه، ساختار جغرافیایی و جمعیتی،منابع وساختارسیاسی آن خواهیم پرداخت.
نام کامل سوریه «جمهوری عربی سوریه» است. پایتخت آن «دمشق» و مساحت آن بالغ بر 185.180 کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود 24 میلیون نفر است.کشور سوریه در غرب آسیا در سواحل شرقی مدیترانه و در منطقهای قرار دارد که حلقه ارتباط بین آسیا و اروپا و آفریقا به شمار میآید. این کشور دارای مرزهای مشترک در جنوب با اردن، در شرق با عراق، در شمال با ترکیه و درغرب با لبنان است و در جنوب غربی نیز از طریق بلندیهای اشغالی جولان با سرزمینهای اشغالی [اسرائیل] هم مرز است. این درحالی است که در غرب با دریای مدیترانه در ارتباط است.جمعیت سوریه بالغ بر 23 میلیون و 695 هزار نفر است و از این حیث رتبه هفتم جمعیتی در میان کشورهای عربی و پنجاه و چهارم را در میان کشورهای جهان احراز میکند.
اکثر مردم سوریه باسوادند و دولت موظف است آموزش رایگان را برای همه شهروندان در تمامی مراحل تحصیل فراهم کند. میانگین عمردراین کشور76 سال برآورد شده است تا از حیث این معیار در رده هشتم در میان کشورهای عربی قرار داشته باشد.شمار مهاجران این کشور یا افرادی که دارای ریشه و اصالت سوری هستند، 18 میلیون نفر برآورد شدهاست. دین اغلب مردم سوریه اسلام درمکاتب وشاخههای مختلف آن است،اما درمیان آنهاپیروان دیگرادیان ازجمله مسیحیت نیز مشاهده میشود. اکثر مهاجران سوری را مسیحیان تشکیل میدهند و این کشور به عنوان یکی از مهمترین مراکز ادیان جهان یعنی مسیحیت و اسلام به شمار میآید.
اغلب مردم سوریه عربند و اعراب 90 درصد جمعیت این کشوررا تشکیل میدهند. اقلیتهایی مانندکردها نیزدراین کشورزندگی میکنند که8 درصدجمعیت سوریه رابه خوداختصاص میدهند.2 درصد باقی جمعیت سوریه راهم گروههاومجموعههایی ازطوایف ونژادهای دیگرمانندارمنیها، ترکمانها وچرکسها [نام قومی است آسیاییتبارازنژادهای قفقاز،همریشه با گرجیهاکه درروسیه وترکیه ساکن هستند] تشکیل میدهند.
مذهب، تاریخ، حکومت
سوریه در طول تاریخ کهن بشر، شاهد تمدنهای بیشمار و تاثیرگذار بوده و قدیمیترین آثار برجای مانده از اقوامی که در این کشور زندگی میکردند، به یک میلیون سال قبل باز میگردد. به همین دلیل این کشور شاهد تمدنهای قدیمی بزرگی همچون سومریها، آشوریها و فینیقیها و همچنین سلوکیها، رومیها، امویها، عباسیها، صلیبیها و عثمانیها بوده است.نظام حاکم بر سوریه جمهوری – ریاستی است و رئیس جمهوری این کشور در حال حاضر «بشار اسد» است. سوریه یکی از کشورهای عضو سازمان ملل است که دو بار تاکنون به عضویت شورای امنیت سازمان ملل نیز انتخاب شده است.
این کشور همچنین عضو موسس اتحادیه عرب و عضو موسس سازمان همکاری اسلامی و کمیته اقتصادی و اجتماعی وابسته به سازمان ملل در غرب آسیا و بانک جهانی و آژانس انرژی هستهای و گروه 24 و گروه 77 و جنبش عدم تعهد و سازمانهای و نهادهای برخاسته از اتحادیه عرب، مانند صندوق رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی است. ماده 42 قانون اساسی سوریه بر حفظ وحدت و یکپارچگی ملی به عنوان وظیفه هر شهروند سوری اشاره میکند و در واقع سوریه در طول تاریخ طویل و کهن خویش، هیچگاه شاهد درگیریها و منازعات و اختلافات مذهبی و دینی، برعکس بسیاری از کشورهای منطقه و همجوار خود مانند مصر، عراق و لبنان، نبوده است.
همچنین ماده 35 قانون اساسی سوریه، آزادی مذهبی و ادای آداب و رسوم دینی و مذهبی و هم چنین ساخت مراکز عبادی و مذهبی را برای همه شهروندان پیرو هر آیین و مکتبی تضمین کرده،همانگونه که همین ماده آزادی مذهبی برای همه شهروندان سوری را نیز تضمین کرده است.در طول تاریخ اسلام، سوریه همواره عرصه شکل گیری شماری از کشورها و صحنه برخی از وقایع و رخ دادهای مهم از جمله شکل?گیری حکومت اموی و حکومت «زنکی» بوه و از دمشق در ادبیات قرون وسطی به عنوان «شام شریف» یاد شده تا بیانگر جایگاه برجسته و موقعیت مهم آن باشد. همچنین در این کشور بارگاهها و مزارهای مطهر شماری از اهل بیت علیهم السلام و همچنین صحابه پیامبر و اولیای خدا وجود دارد که در تاریخ معروف و مشهور هستند.
صرف نظر از این امر، سوریه در تاریخ مسیحیت نیز دارای جایگاه برجسته و مهمی است، از جمله اینکه شماری از مهمترین کلیساها و اسقفهای جهان از اسقف انطاکیه و کلیسای ارتدوکس و اسقف سریانی ارتدوکس و اسقف کاتولیک و بسیاری از کلیساهای مسیحیان شرقی و غربی در این کشور قرار دارد و تاکنون اسقفهای قدیس بسیاری از این کشور به جهان مسیحیت معرفی شدهاند.
همچنین اماکن مسیحی مقدسی در سوریه وجود دارد که از آن میان میتوان به «صیدنایا» و «معلولا» و «صدد» و «دیر سمعان» و «سرجیلا» و دهها روستای تاریخی مسیحی اشاره کرد که مرکز و کانون قدیسها در قرون اولیه ظهور مسیحیت بوده است. همچنین در سوریه کلیسای «براد» قراردارد که مزارقدیس «مار مارون» شفیع طایفه مارونیها است.
اقتصاد و دیپلماسی
از حیث ساختار اقتصاد و منابع، سوریه کشوری زراعتی به شمار میآید که کشاورزی بخش مهمی از درآمد ملی این کشور را تشکیل میدهد؛افزون بر اینکه در این کشور بخشهایی همچون تجارت و صنعت و خدمات نیز وجود دارد.غیرازآن، بخش سیاحت و گردشگری نیزازجمله بخشهای مهم اقتصاد سوریه است که وجود آثار باستانی و تاریخی درکنارآب وهوای معتدل مدیترانهای به رشد آن کمک بسیار کرده است.
سوریه همچنین دارای منابع و ثروتهای طبیعی زیر زمینی مهمی همچون نفت و گازطبیعی وفسفات است که موجب میشودبا این منابع،نیازهای خود را برآورده کرده و کشوری خودکفا باشد.سوریه از جمله کشورهای تاثیرگذار در عرصه خاورمیانه و سیاستگذاریهای عمومی و کلی آن، دراین منطقه است ودرچارچوب کشورهایی قرار دارد که به «محور مقاومت» در منطقه خاورمیانه معروف هستند و از جنبشهای مقاومت فلسطینی و لبنانی به صورت رسمی و علنی حمایت میکنند و به این لحاظ سوریه را نمیتوان کشوری به شمار آورد که دارای روابط خوب و جدی با آمریکا باشد.اما سوریه با ایران دارای روابط ویژه و متمایزی است که بازتاب آن را در روابط گسترده و عمیق اقتصادی بین دو کشور میتوان ملاحظه کرد.
همچنین سوریه دارای روابطی ویژه با دو کشور چین و روسیه است و سیاست خارجی این کشوردراین مرحله تلاش میکند تابه سمت کشورهای اروپای شرقی و آمریکای لاتین گرایش داشته باشد و موجبات توسعه و گسترش روابط دو جانبه و بهبود و گسترش روابط متقابل اقتصادی را فراهم کند.
ارتش و نیروهای مسلح
ارتش سوریه دستگاه نظامی رسمی برای دفاع از این کشور است و به موجب قانون اساسی سوریه، رئیس جمهوری این کشور فرمانده کل ارتش و نیروهای مسلح و وزیر دفاع معاون وی به شمار میآید و رئیس ستاد مشترک ارتش سوریه را وی (رئیس جمهوری) منصوب میکند. ادامه دارد...