این دو همشیره

هدی هاشمی

حاشیه‌ها دامان این دو خواهر را گرفته. خواهران اشراقی - شاید بی‌آن که خود بخواهند - چند وقتی است که درگیر موضوعاتی می‌شوند که برای رهایی از آن تنها به یک چیز نیاز دارند: «زمان». این روزها زهرا به علت مصاحبه‌اش با روزنامه شرق‌الاوسط بر سر زبان‌ها افتاده است و نعیمه هم برای جمله‌ای که در صفحه فیس‌بوک شخصی‌اش منتشر کرده است. زهرا و نعیمه اشراقی هر دو در زمینه حقوق زنان فعالند و هر از گاهی نیز دستی بر آتش سیاست می‌برند. مصاحبه می‌کنند و درباره مسائل اجتماعی حرف می‌زنند و برخی مواقع هم خاطراتی از امام خمینی(ره) بیان می‌کنند؛ خاطراتی که گاه به خاطر مضمون و گاه به خاطر شکل بیان آنها مسأله‌ساز می‌شود.

آنها با روحیاتی که دارند، مشتاقند که فعال باشند و در مواردی تغییر ایجاد کنند. شکی نیست که زهرا و نعیمه اشراقی از حیث تبار و جایگاه خانوادگی موقعیت ویژه‌ای دارند؛ از یک سو نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران هستند و از سوی دیگر دختران روحانی برجسته‌ای چون شهاب‌الدین اشراقی هستند. شاید هیچ یک از زنان فعال در سیاست به لحاظ جایگاه در خانواده آن قدرها سیاسی نبوده‌اند و البته هیچ یک از دختران و زنان در خانواده‌های سیاسی به اندازه زهرا و نعیمه تکاپو نداشته‌اند. گرچه خودشان بر این باورند که صرفا در حوزه‌های اجتماعی مورد علاقه‌شان فعالیت می‌کنند.

زهرا

زهرا اشراقی نامی است که بیشتر از نعیمه در مطبوعات و فضای مجازی شنیده می‌شود. آن هم به خاطر جسارتش و نیز حرف‌هایی که دختران جوان می‌پسندند. زنی بسیار فعال در حوزه اجتماعی.

او اولین فرزند دختر شهاب‌الدین اشراقی است. زهرا اشراقی، همسر محمدرضا خاتمی، برادر رئیس‌جمهور پیشین ایران سیدمحمد خاتمی است.

او در انتخابات شورای شهر سوم و همینطور مجلس هشتم مسئولیت ستاد جوانان اصلاحات را برعهده داشت؛ و البته مدتی نیز مشاور معاونت اجتماعی در امور جوانان وزارت کشور بوده است.

زهرا اشراقی در عرصه عمومی و بخصوص با پا گرفتن و گسترش شبکه‌های اجتماعی حضوری فعال در آنها دارد و همواره به بیان مستمر و بی‌پروای دیدگاه‌هایش شهرت داشته است. گرچه همین نحوه برخورد با مسائل هم برایش درسرساز شده است.

مصاحبه‌ای که او با روزنامه الشرق‌الاوسط انجام داد جنجال‌ساز شد، تا جایی که روزنامه کیهان در ستون ویژه خود به افکار زهرا اشراقی خرده گرفت و نوشت: "همسر رضا خاتمی با اسم بردن از برخی خوانندگان مبتذل رژیم طاغوت،‌ از آنها ستایش کرد. این روزنامه در جای دیگری نوشت که "او در زمینه چادر و رنگ می‌خواهد تابوشکنی کند". بی‌شک زهرا پس از سیدحسن خمینی، شناخته شده‌ترین نوه بنیان‌گذار انقلاب است.

آنجا که صحبت از انقلاب رنگ‌ها می‌کند، تاکید دارد که در زمان ریاست جمهوری خاتمی تلاش کرده تابوشکنی کند و تا حدودی هم موفق شده است.

خودش می‌گوید: "فکر می‌کنم که می‌شود مسلمان خوبی بود، حجاب را کامل رعایت کرد و حجاب زیبایی هم داشت. حجاب باید جاذبه داشته باشد. خیلی دوست داشتم در این زمینه‌ها خط‌شکن باشم اما زیاد موفق نبودم".

زهرا اشراقی به آراستگی هم معروف است. خودش می‌گوید: "خانواده من مثل خودم هستند، هم خواهرهایم، هم مادر و مادربزرگم. مثلا خانم امام [مادربزرگش] بسیار خانم شیک‌پوشی بودند، خیلی شیک‌پوش‌تر از ما نوه‌هایشان بودند. منظم و مقید بودند که لباس‌هایش که در خانه می‌پوشند ست باشد و اگر لباس من با برخی از خانواده‌های مذهبی فرق می‌کند، به تربیت خانوادگی‌ام برمی‌گردد."

نعیمه

شبکه‌های اجتماعی انگار ماهیتی دارند که دردسر بخشی از ماهیت آنهاست. این بار فیس‌بوک کار دست نعیمه اشراقی داده است. او برخلاف زهرا اشراقی زندگی شخصی‌اش پرحاشیه‌تر از نقطه‌نظراتی است که مطرح می‌کند. البته او هم مثل زهرا اشراقی فعالیت‌های اجتماعی خاص خود را دارد اما انگار خواهر بزرگتر بسیار محتاط‌تر از خواهر کوچکتر فعالیت می‌کند. حاشیه‌های زندگی نعیمه اشراقی از زمان انتشار عکس دخترش در فیس‌بوک آغاز شد که این موضوع واکنش بسیاری از افراد را برانگیخت.

کمی بعد از آن نعیمه اشراقی نقل قولی از رییس مجمع تشخیص مصلحت درباره سوریه بیان کرد تا جایی که روابط عمومی مجمع تشخیص مجبور به واکنش شد و حالا کامنتی از او در صفحه فیس‌بوک شخصی‌اش منتشر شده است که اعتراضاتی را از سوی برخی خانواده‌های شهدا از جمله فرزند شهید همت داشته است. این قضیه کار را به آنجا رساند که خود نعیمه اشراقی صفحه فیس‌بوک خود را بست. او اعلام کرد که این کامنت متعلق به او نبوده و از یک اکانت کاملا ساختگی کامنتی را بر صفحه فیس‌بوک او نوشته و گذاشته‌اند. این موضوع باعث بحث‌های فراوانی در شبکه‌های اجتماعی شد و بسیار هم بالا گرفت، تا جایی که حجت‌الاسلام نصرالله پژمان، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس از طرح این موضوع در جلسه آتی کمیسیون متبوعش خبر داد.

نعیمه اشراقی عروس خانواده "طاهری اصفهانی" است. او مهندسی پتروشیمی و کارشناسی ارشد صنایع از دانشگاه امیرکبیر را دارد و حالا معاون مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شرکت خدمات مهندسی نفت کیش است. اشراقی نیز چون برخی از نزدیکان امام خمینی(ره) بارها مورد انتقاد طیف‌های مختلف و از جمله اصول‌گرایان قرار گرفته و جنجال‌های زیادی درباره دیدگاه‌ها و فعالیت‌اش در فضای مجازی به راه افتاده است. پیش از این نیز برخی چهره‌ها و رسانه‌های اصول‌گرا درباره فعالیت‌های او انتقاد کرده بودند.

"محمدحسین قدیری ابیانیه"، سفیر پیشین ایران در مکزیک از جمله این معترضان بود که در جایی به شدت انتقاد کرده بود که چرا باید این خانم به سمت معاونت شرکت نفت کیش منصوب شود؟ نعیمه اشراقی در انتخابات شورای شهر تهران هم قصد کاندیداتوری داشت ولی در میانه راه انصراف داد. او در عرصه انتخابات ریاست جمهوری خرداد 92 هم فعال بود. ابتدا از علاقه خود برای کاندیداتوری حسن خمینی گفت، سپس حامی حضور خاتمی شد و در آخر عارف را به عنوان کاندیدای اصلاح‌طلبان معرفی کرد.

با تغییر شرایط سیاسی، او هم مانند بیش‌تر اصلاح‌طلبان، حامی حسن روحانی شد. او البته گفته است در انتخابات مجلس آینده ایران، نامزد خواهد شد. مواضع کنونی او شانسی برای تایید صلاحیتش باقی نگذاشته است. علی اشراقی، برادرش هم پیش از این از سوی شورای نگهبان در انتخابات رد صلاحیت شده بود.