تاریخ انتشار : ۲۰ بهمن ۱۳۹۳ - ۰۸:۰۲  ، 
کد خبر : ۲۷۲۵۸۳

ادامه حرکت در میان ثوابت و متغیرات هسته ای/فخرالدین اسدی

در صورت وضع تحریم های تازه از سوی کنگره آمریکا و یا تاثیرگذاری نتانیاهو بر سناتورها در سخنرانی خود در کنگره، مسئولیت نقض توافقنامه ژنو و شکست مذاکرات هسته ای بر عهده واشنگتن خواهد بود

پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: هر اندازه به ماه مارس(مقارن با اسفندماه امسال و فروردین ماه سال آینده ) نزدیک تر می شویم، مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 از حساسیت بیشتری برخوردار می شود. تقابل دموکرات ها و جمهوری خواهان کنگره و ورود بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس به این منازعه نشان می دهد که طی یک ماه آتی مسئله هسته ای وارد فاز جدیدی خواهد شد. این " تغییر فاز" در حالی صورت می گیرد که پس از برگزاری مذاکرات وین 8 (که به تمدید دوباره توافقنامه ژنو تا تیرماه 94 منجر شد )، تیم های مذاکره کننده هسته ای ایران و دیگر اعضای 1+5 دیدارها و جلسات متعددی را با یکدیگر در ژنو ، استانبول، داووس و مونیخ برگزار کرده اند؛ جلساتی که انعکاس رسانه ای و محتوایی آنها نسبت به سلسله مذاکرات وین محدود بوده است.

حرکت در میان ثوابت و متغیرات هسته ای و چینش مکعب روبیک مذاکرات ایران و اعضای 1+5 همچنان ادامه دارد. " گذار از توافقنامه ژنو" و " امضای توافقنامه سیاسی"، دو هدف کوتاه مدت طرفین در ماه مارس (یعنی از اسفند ماه امسال تا فروردین ماه سال آینده) محسوب می شود. واقعیت امر این است که " ثوابت هسته ای " جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات هسته ای غیر قابل تغییر است. این موضوع در مذاکرات مسقط و وین 8 به اثبات طرف مقابل رسیده است. در جریان مذاکرات مسقط، زیاده خواهی عملی طرف آمریکایی و طرح مسائل موشکی در مذاکرات هسته ای سبب شد تا این ماراتن دیپلماتیک به بن بست برسد. در جریان مذاکرات وین 8 نیز پس از اصرار دو کشور آمریکا و فرانسه مبنی بر طرح مسائل خارج از محدوده مذاکرات و اصرار آنها بر امتیازدهی بیشتر ایران سبب شد تا در عمل توافقنامه موقت ژنو (که عملا برای دوره ای شش ماهه پیش بینی شده بود)، به مبنای عمل مشترک طرفین برای مدتی طولانی تبدیل شود.

از این رو ثوابت مطرح شده از سوی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات هسته ای جملگی غیر قابل تغییر محسوب می شود. در اینجا قدرت مانور تیم مذاکره کننده هسته ای بر روی متغیرات است. متغیراتی که حکم خط قرمز را نداشته و می توان با جابه جایی یا اولویت بندی آن ها بر اساس شرایط موجود و مختصات میدان مذاکرات، سرعت رسیدن به توافق نهایی را افزایش داد. این در حالیست که طرف آمریکایی نیز در آن سوی به شانتاژهای تبلیغاتی، رسانه ای و مطالبات زیاده خواهانه خود پای میز مذاکرات ادامه می دهد. در تازه ترین این موارد، رسانه های وابسته به حزب جمهوریخواه آمریکا از احتمال لغو توافقنامه نهایی از سوی دولت بعدی مستقر در کاخ سفید خبر داده اند! مبنای جمهوریخواهان در این خصوص، اظهارات اخیر هنری کیسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا در مورد مذاکرات است. کسینجر در این خصوص اظهار کرده مذاکرات هسته‌ای با ایران اکنون به گفت‌وگویی دوجانبه میان ایران و آمریکا بدل شده که هدف از آن تعیین ابعاد برنامه هسته‌ای ایران و نه برچیدن آن است. روزنامه واشنگتن پست در این خصوص می نویسد :

«چنین روند یکجانبه‌ای از سوی آقای اوباما، حتی قوی‌ترین حامیان وی در کنگره را نیز از او دور می‌کند. این بدان معنی است که ممکن است توافق با ایران، ظرف چند ماه پس از به دست آمدنش، توسط رئیس‌جمهور بعدی لغو شود. نمی‌توان از این جمع‌بندی صرف نظر کرد که آقای اوباما احتمالا به این خاطر می‌خواهد از بررسی توافق با ایران توسط کنگره جلوگیری کند، که تصور می‌کند اکثریتی از هر دو حزب، با آن مخالف خواهند بود. اگر این طور است، اقدام صحیح این است که یا باید به دنبال شرایط بهتر در توافق با ایران رفت و یا اینکه منتقدان را قانع کرد که توافقی که پتانسیل هسته‌ای ایران را حفظ کرده و بپذیرد، از دیگر جایگزین‌ها، بهتر است.»

هم اکنون مذاکرات هسته ای در نقطه حساس و سرنوشت سازی قرار دارد. بدون شک هر توافقی که در آن ثوابت و خطوط قرمز هسته ای کشورمان زیر پا گذاشته شود توافقی بد و غیر قابل دفاع محسوب می شود و همچنان که مقام معظم رهبری در سخنان اخیر خود تصریح کردند، توافق نکردن بهتر از دست یابی به یک توافق بد است. ایشان در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش، صبح دیروز (19/11/1393) در حسینیه امام خمینی تصریح کردند: « بنده با توافقی که بتواند انجام بشود موافقم، البته با توافق بد موافق نیستم،آمریکایی ها مرتب می گویند توافق نکردن بهتر از توافق بد است، ما هم با این موافقیم،توافق نکردن بهتر از توافقی است که بامنافع ملت ما در تضاد است.»

این بیان که مبتنی بر واقعیات عرصه بین الملل و نوع بازی فریبکارانه کاخ سفید است، راهبرد هسته ای جمهوری اسلامی ایران را نشان می دهد و به این معناست که توافق جامع هسته ای باید گامی در جهت تسهیل پیشرفت صلح آمیز هسته ای ایران و رفع تصورات غلط طرف های مقابل باشد، نه این که حقوق مشروع هسته ای ایران را مانع شود که در این شرایط توافق بدی خواهد بود و ضرورتی برای دستیابی به آن وجود ندارد.

 در این میان باید در فضای روانی و میدان رسانه ای نیز بازی طرف آمریکایی - صهیوینستی را به صورتی دقیق رصد کرد. یکی از اصلی ترین خطاهای صورت گرفته، تفکیک میان کاخ سفید و کنگره آمریکا در میدان مذاکرات است. این در حالیست که در صورت وضع تحریم های تازه از سوی کنگره آمریکا و یا تاثیرگذاری نتانیاهو بر سناتورها در سخنرانی خود در کنگره، مسئولیت نقض توافقنامه ژنو و شکست مذاکرات هسته ای بر عهده واشنگتن خواهد بود. در این میان اوباما، جان کری و جو بایدن به دلیل زیاده خواهی های خود در طول بیش از یکسال اخیر( از زمان امضای توافقنامه ژنو تا کنون)، مسئول اصلی ایجاد وضعیت فعلی در کنگره آمریکا هستند. بدیهی است که در چنین شرایطی اوباما و کاخ سفید اساسا مجالی برای مظلوم نمایی کاذب در مذاکرات نخواهند یافت.

در جریان مذاکرات اخیر مونیخ و در جریان دیدار دوجانبه وزرای امور خارجه کشورمان و ایالات متحده آمریکا، بار دیگر مواضع طرفین و اختلافات  موجود مرور شده است. هدفگذاری طرفین حول " رسیدن به تفاهم سیاسی" تا ماه مارس صورت گرفته است. در چنین مقطعی لازم است هشیاری و آگاهی تیم مذاکره کننده هسته ای برتری خود را نشان دهد تا در تنظیم هرگونه سندی بین المللی و لازم الاجرا، به صورت کامل منافع ملی، هسته ای و راهبردی کشورمان را مدنظر قرار دهد. در این خصوص لازم است تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان نسبت به انتقادات منصفانه ای که در خصوص توافقنامه ژنو و برخی تناقضات مندرج در آن صورت گرفته است نیز نگاهی واقع بینانه داشته و از تجربیات افراد دلسوزی که خواهان حفظ حقوق حقه هسته ای کشورمان هستند در تنظیم تفاهم بر سر چارچوب ها بهره مند شوند. رصد هوشمندانه اقدامات ایالات متحده آمریکا در مذاکرات هسته ای که معمولا به صورت موازی و همزمان در سه حوزه دیپلماسی عمومی، دیپلماسی پنهان و دیپلماسی رسمی صورت می گیرد نیز باید از سوی وزارت امور خارجه و متولیان سیاست خارجی کشورمان مورد توجه خاص قرار گیرد./ 

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات