پایگاه بصیرت،رزمایش بزرگ پیامبر اعظم(ص)ـ 9 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که اواخر هفته گذشته، با رمز «محمد رسولالله(ص)» در منطقه تنگه هرمز در خلیجفارس برگزار شد، بازتاب رسانهای گستردهای یافت. مهمترین محورهای بازتاب یافته در رسانههای جهانی که در ذیل به اهمیت هر یک به اختصار پرداخته میشود، عبارتند از:
1ـ تنگه هرمز؛ برخی از تحولات آغاز شده از سالهای گذشته در حوزه انتقال انرژی منطقه (نفت و گاز) که به کاهش شدید قیمت این دو منبع مهم انرژی منتهی شده، این تصور را ایجاد کرده بود که به تناسب این تحولات که برخی نیز مربوط به مسیرهای جایگزین انتقال انرژی منطقه است از اهمیت گذشته «تنگه هرمز» کاسته شده و این تنگه ارزش بازدارندگیاش را برای ایران از دست داده است؛ اما توجه رسانهها در این رزمایش به «تنگه هرمز» و بیان اینکه با عبور حدود یکپنجم از انرژی جهان از این منطقه همچنان از مهمترین آبراههای جهان است، نشان داد که چشم بخش مهمی از جهان همچنان به تنگه هرمز دوخته شده و جمهوری اسلامی ایران به اتکای نیروی دریایی قدرتمندش نبض پرطپش این آبراه حیاتی را در اختیار دارد.
2ـ ناو هواپیمابر آمریکا؛ در میان بخشهای مختلف این رزمایش، یکی از برنامهه��یی که بیشتر از هر چیز نظر رسانههای بیگانه را به خود جلب کرده استفاده از ماکت ناو هواپیمابر آمریکایی و حمله موشکی نیروهای ایرانی به این ناو و غرق کردن آن بود. این بخش از رزمایش به وضوح یکی از اهداف اصلی رزمایش را به نمایش گذاشت. پیام این بخش از رزمایش آنچنان صریح، آشکار و تأثیرگذار بود که روزنامه گاردین برای کاستن از پیامد سنگین آن برای دشمنان ایران، ضمن درج گزارشی از رزمایش نوشت: با این وجود نیروهای آمریکایی معتقدند آنها از سپاه پاسداران ترسی به دل ندارند و از قول سخنگوی ناوگان پنجم دریایی آمریکا نیز آورد: آمریکا به توان نیروی دریایی این کشور برای دفاع از خودش اعتماد دارد.
3ـ توان نظامی ایران؛ رزمایشهای چند سال اخیر نیروهای مسلح ایران بر خلاف رزمایشهای بسیاری از کشورهای دنیا که بیشتر تابع قالبهای کلیشهای و تکراری است، همگام با شناسایی تهدیدهای جدید و اجرای برنامههای نوین در برخورد با این تهدیدها و نیز بهکارگیری تسلیحات و تجهیزات بهروز و بعضاًْ تازه اختراع و ساخته شده، انجام میگیرد که بخش دیگری از ارتقای توان نظامی ایران را بازتاب میدهد.
4ـ پاسخ به تهدیدات؛ تعبیر برخی از رسانههای جهانی از این رزمایش «پاسخ به تهدیدات» بود که با برخی از اتفاقات و نیز برنامههای گنجانده شده در رزمایش همخوانی داشت تا آنجا که رئیس دفتر شبکه الجزیره در تهران گفت: «هر بار که تهدیدها علیه ایران بهویژه از سوی آمریکا افزایش یافته، واکنش عملی از سوی نیروهای ایران صورت گرفته است.» «عبدالقادر فایز» در گزارشش آورد: «امروز پاسخ روشنی از سوی ایران داده شد مبنی بر اینکه هر گونه فکر کردن به مسائل نظامی در تعامل با ایران در مرحله آینده چه پیامدهای سنگینی میتواند داشته باشد.» و این در حالی است که دریادار فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه چند هفته پیش بهصراحت اعلام کرد: اصول دریایی سپاه بر مبنای مقابله با تهدیدات آمریکا و پیروزی در صحنه نبرد استوار است.
5ـ توسعه نفوذ و عرصه منافع؛ رزمایش مذکور همانند رزمایشهای گذشته از دو ویژگی پیام صلح و دوستی به کشورهای منطقه و احراز اطمینان از آمادگی کامل نظامی دریایی نیروهای ایرانی برخوردار بود و اما وجه اختصاصی این رزمایش در مقایسه با رزمایشهای گذشته که بیشتر احساس میشد و نشانههای بارزی هم داشت «توسعه نفوذ و عرصه منافع» جمهوری اسلامی ایران بود که از پیامدهای تحولات اخیر در منطقه است که برخی از کشورهای منطقه و فرامنطقه در آن دخیل بودند
و در حالی که اهداف شومی را دنبال میکردند، ناخواسته و با اکراه به موقعیتی رسیدند که دست برتر ایران را در آن مشاهده کردند. شبکه العربیه با اشاره به اظهارات سردار جعفری، فرمانده کل سپاه، اعلام کرد: «ایران قصد دارد نفوذ خود را در منطقه خاورمیانه [غرب آسیا و شمال آفریقا] به رخ آمریکاییها بکشاند.» این شبکه در توضیح مطلب پیش، گفت: «پیام ایران بهطور مستقیم به کشورهای منطقه خلیجفارس این است که اکنون بازی ایران دیگر در سطح منطقه نیست، بلکه از آن فراتر رفته و به سطح بینالمللی رسیده است. ایرانیها بهدنبال ارسال این پیام هستند و بهنظر من در چگونگی ارسال آن بسیار هوشمندانه عمل میکنند.»
٦ـ زائد بودن حضور نیروهای خارجی در منطقه؛ توانمندیهای مختلف ایران برای حفظ و ثبات منطقه خلیجفارس که از طرق مختلف و از جمله رزمایشهایی که در خلیجفارس انجام شده و بهویژه رزمایش اخیر، اثبات شده، همگی گویای آن است که نیروهای بیگانه حاضر در منطقه دیگر نمیتوانند به بهانه حفظ ثبات و امنیت، در منطقه باقی بمانند و باید هرچه زودتر منطقه را ترک کنند. دکتر لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز این مهم را چنین گوشزد کرد: هیچ نیازی به عناصر خارجی و نیروهای بیگانه در منطقه نیست و این ایران است که امنیت تنگه هرمز را که شریان حیاتی انرژی در جهان است، تأمین و حفظ میکند. شبکه تلویزیونی روسیا الیوم نیز به این پیام مهم رزمایش توجه کرد و اعلام داشت: ایران با برگزاری این رزمایش، به دشمنان منطقهای و بینالمللی خود اعلام کرد بدون مداخله بیگانگان توان تأمین امنیت آبهای خلیجفارس را دارد.
٧ـ نمایش یک سلاح راهبردی؛ آنچه که مطالب پیشگفته را باورپذیر میکند و احتمالاً بعدها باعث رجوع مکرر به این رزمایش میشود، شلیک موشک راهبردی است که نمایش تکتصویری آن مجاز و صبحت درباره چندوچون آن غیرمجاز است. پایان این رزمایش با پرسش همگانی درباره این موشک بر شکوه آن میافزاید. رابطه این رزمایش با مذاکرات هستهای نیز نیازمند یادداشتی جداگانه است.
رضا گرمابدری