سرمقاله
تصحیح یک رویکرد
یکی از پیامدهای طبیعی پس از صدور بیانیه مشترک در پی مذاکرات سوئیس، ایجاد تلاطم در داخل و خارج کشور بود که مقامات آمریکایی با اظهارات متعددی که گاهی با محتوای بیانیه مغایر بود، این تلاطمها را از مسیر طبیعی خارج و به عرصه عملیات روانی هدایت کردند. بههرحال، هیجانات برآمده از صدور این بیانیه که امواج رسانهای نیز به آن دامن زد، سبب شد واکنشهای داخلی به این بیانیه نیز ضمن تفاوت اساسی با یکدیگر، بسیار پرشور باشد. در این میان در واکنشهای داخلی مهم، اختلاف دیدگاههای بنیادی بود که تقریباً با این پیشفرض ارائه میشد که گویا تصمیمی گرفته شده است. برخی سوءاستفادههای سیاسی از بیانیه مذکور و پدیدارشدن نشانههایی از هزینهساختن آن برای اغراض جناحی و نیز تغلیظ خوشبینی و بدبینی نسبت به آنچه در بیانیه بازتاب یافته بود، این خطر را بهدنبال داشت که بحثهای پیشآمده اساساً در حال تغییر جایگاه موضوع است؛ حال آنکه موضوع از مهمترین مسائل راهبردی و کلان نظام است که باید با حفظ آن در جای خود و جلوگیری از آلودهشدن به مسائل غیرمرتبط یا مرتبط بدون اولویت، بررسی شود. در چنین فضا و موقعیت حساسی امام خامنهای (مدظلهالعالی) در دیدار جمعی از مداحان اهلبیت(ع) با بیان نکات ارزندهای به التهابات مضر و تشدیدشده پایان دادند و اذهان را متوجه نکات بسیار دقیقی کردند. یکی از این نکات اصلی که باید مقدمه ورود به بحث باشد و نادیدهگرفتن آن بحث را منحرف و بیاعتبار میکند، جایگاه و موقعیت بیانیه در فرایند مذاکرات است که معظمله درباره آن اظهار داشتند: «علت موضعگیرینکردن رهبری این است که جایی برای موضعگیری وجود ندارد، زیرا مسئولان کشور و مسئولان هستهای میگویند، هنوز کاری انجام نگرفته و هیچ موضوع الزامآوری میان دو طرف بهوجود نیامده است؛ چنین وضعیتی نیاز به موضعگیری ندارد. اگر از من سؤال شود که شما «موافق مذاکرات اخیر هستهای هستید یا مخالف، میگویم نه موافق هستم و نه مخالف، چون هنوز اتفاقی نیفتاده است». حال این پرسش پیش میآید که باید چگونه با چنین مسئلهای مواجه شد و از چه زوایایی به آن پرداخت؟ معظمله در ادامه بیاناتشان در پاسخ به این پرسش ضمنی نکاتی را بیان کردند.
ترجمه
خط قرمزهای ایران؛ احتمال تمدید گفتوگوهای هستهای
گروه ترجمه- نشریه والاستریتژورنال 11 آوریل 2015 (۲۲ فروردین) در مقالهای به دلایل افزایش قیمت نفت پرداخت و نوشت: یک مقام ارشد ایرانی گفت: چنانچه رعایت خط قرمزهای ترسیمشده رهبری به زمان بیشتری نیاز داشته باشد، ایران گفتوگو با قدرتهای جهانی را برای توافق هستهای نهایی تمدید خواهد کرد. درعینحال، روز جمعه قیمت نفت بالا رفت. نفت برنت پس از کاهش هفته گذشته، 5.3 درصد افزایش یافت. برخلاف هراس برخی، توافق اخیر با ایران به بازگشت گسترده نفت ایران به بازار منجر نمیشود. قدرتهای جهانی و ایران هفته گذشته از توافق موقت خبر دادند؛ اما روز پنجشنبه رهبران ایران گفتند، تمام تحریمهای ضدایرانی باید در همان روز توافق یکجا برداشته شود، درحالیکه آمریکا اعلام کرده است تحریمها بهتدریج برداشته میشود.
در ادامه مقاله آمده است: عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و عضو تیم مذاکرهکننده هستهای گفت: «ایران بهمنظور رسیدن به توافق طی زمان مشخص سهماهه یا زودتر تلاش خواهد کرد؛ اما درصورتیکه توافق مطابق معیار رهبر ایران برای توافق خوب نباشد، ما زمان را تمدید خواهیم کرد». پیشنهاد تمدید گفتوگوها وجود شکافهای عمیق را برجسته میکند که همچنان میان ایران و شش قدرت جهانی وجود دارد. دوم آوریل اعلام شد که ایران و گروه 1+5 به چارچوب توافق دست یافتهاند و در مقابل، تحریمهای تحمیلی علیه برنامه هستهای ایران لغو خواهد شد. مدتهاست کشورهای غربی، ایران را به تلاش برای دستیابی به تسلیحات هستهای متهم میکنند. رهبر ایران که درباره بیشتر مسائل ایران حرف آخر را میزند، روز پنجشنبه برآورد بدبینانهای از گفتوگوهای هستهای ارائه کرد. آقای خامنهای در سخنرانی خود که از تلویزیون دولتی ایران پخش شد، گفت: «تمام آنچه تا به امروز انجام شده، اساساً توافق در اصل یا محتوای آن را تضمین نمیکند». رهبر ایران از جمله خط قرمزهای خود را چنین بیان کرد که ایران اجازه نخواهد داد بازرسان خارجی از تأسیسات نظامی بازدید کنند؛ به نظر میرسد، آمریکا و سایر قدرتهای جهانی چنین شرطی را نپذیرند.
در پایان مقاله آمده است: آمریکا مظنون است که ایران تحقیقات برای ساخت تسلیحات هستهای را در تأسیسات نظامی پارچین صورت داده است. مطابق چارچوب توافق، باید تأسیسات فردو که پایگاه نظامی سابق سپاه پاسداران بود، به مرکز تحقیقات هستهای تبدیل شود و دیگر تأسیسات نیز غنیسازی انجام ندهند. همچنین، رهبر ایران تأکید کرد، تمام تحریمهای ضدایرانی باید بلافاصله پس از نهاییشدن توافق لغو شوند. آقای عراقچی گفت، رفع شکافهای باقیمانده پیش از پایان ماه ژوئن دشوار خواهد بود. وی گفت: «همانطور که آیتالله خامنهای (مدظلهالعالی) متذکر شده، کار دشواری پیشرو داریم... ایران در موقعیت توافق یا تضمین توافق نیست». مایکل سینگ، کارشناس امور ایران در مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن گفت، نگاه منفی آقای خامنهای درباره توافق میتواند به ایرانیهای مخالف توافق پوشش سیاسی بدهد تا آنها بتوانند مخالفت خود را بیان کنند. بسیاری از تندروهای ایران به ترمیم روابط ایران و آمریکا تردید دارند.
اخبار
انتقاد کارگردان دفاع مقدس از سینمای کشور
ابراهیم حاتمیکیا بهتازگی در مراسم تجلیل از خود، سخنان جالب توجهی را مطرح کرده؛ وی گفته است، چند وقتی میشود که تصویر یکی از بچههای افغانستانی که سرش بهدست داعشیها بریده شده بود، از جلوی چشمم نمیرود. حاتمیکیا درحالیکه بغض گلویش را گرفته بود، گفت: من خجالت میکشم که در سوریه نبودم و این نوجوان... (بغض شدید حاتمیکیا در این بخش از سخنان به گریه او تبدیل شد). او ادامه داد: احساس میکنم، عقب افتادم. زمانی خودم را پیشرو میدانستم؛ ولی جبهه وسعت گرفت و میبینم که خیلی عقب هستم و خجالت میکشم وقتی بچههای افغانستانی یا بچههایی که بیسروصدا در منطقه میجنگند، کشته میشوند. وی درحالیکه اشک میریخت و بغض گلویش را گرفته بود، افزود: نه، من کار زیادی نکردم، حاجقاسم (سلیمانی) محبت دارد که من را میبیند. من خاک پای ایشان هم نمیشوم. واقعاً دلم میخواست این جسارت و قدرت را داشتم که میان این بچهها باشم. کارگردان دفاع مقدس در ادامه صحبتهایش گفت: همیشه بعد از قصه بوسنی میگفتم، تمام شد و ما هستیم؛ اما امروز وقتی میبینم که جبههای به این وسعت رخ میدهد و بچههای قدس چه میکنند، تازه میفهمم که چقدر عقب هستم و عالم سینما چقدر با این مسائل غریب است. وی با گلایه از اینکه «هنوز در برخی مسائل جزئی گیر کردهایم»، گفت: از جشنواره پارسال و فیلمهایی که در آن نشان داده شد، شرمم میآید؛ گویا سر زیر برف کرده است. این همانی است که جمهوری اسلامی انجام میدهد؟ مخاطب حرفهای من ایوبی نیست، مسئول دیگری است که لازم است فکر کند جمهوری اسلامی باید حرفهای پاسداری را که در سوریه کشته میشود، بزند. کجای این در منظومه هنر ایران جای میگیرد. من که در سینمای ایران ندیدم، مگر اینکه بچههای مستند تا حدی در این حوزهها ورود کنند.
اخبار کوتاه
* بهتازگی، «مایکل استفانز» در نشریه نیویورکتایمز نوشته است، درحالیکه ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی همچنان یمن را بمباران میکند، حوثیها به پیشروی خود ادامه میدهند. عربستان سعودی گفته است، بهدلیل آنکه حوثیها را «ابزار قدرت ایران» میداند، بمباران میکند؛ اما دیپلماتهای غربی و کارشناسان مستقل معتقدند، ایران ممکن است از حوثیها حمایت مالی کند؛ اما بر این گروه کنترل مستقیم ندارد. تهران و ریاض پیش از این نیز در مسائل مختلفی، از جمله عراق، سوریه، لبنان و بحرین اختلاف داشتند؛ اما مشخص است که ایرانیها میدانند در حال برندهشدن در این بازی هستند.
* «اشتون کارتر»، وزیر دفاع آمریکا در گفتوگو با شبکه خبری «سیانان» گفت: هرگونه توافق آمریکا با ایران بر سر برنامه هستهای این کشور، باید مبتنیبر «راستیآزمایی» و نه «اعتماد» باشد! وزیر دفاع آمریکا گفت: هرگونه توافق هستهای احتمالی با ایران باید شامل مفادی برای بازرسی (از تأسیسات هستهای ایران) باشد. وی همچنین، به این پرسش که آیا واشنگتن میخواهد به تأسیسات نظامی ایران نیز دسترسی پیدا کند، اینطور پاسخ داد: «بستگی دارد منظور شما از تأسیسات نظامی چه باشد، ولی مطمئناً بله.»!
* گفته میشود، مرکز کنترل و اعزام تروریستهای گروه داعش در منطقه «زیتون بورنو»، در قلب شهر استانبول قرار دارد. این مرکز که از سال ۲۰۱۱ میلادی بهدست یک چینی ایغوری اداره میشود، بر نقل و انتقال اعضای تروریست داعش از سراسر جهان به ترکیه و از این کشور به سوریه و عراق نظارت دارد. فرد یادشده که هدایت مرکز داعش را برعهده دارد، بهشمار زیادی از اهالی ایغور و ترکهای چین گذرنامههای جعلی ترکیه داده و آنان را جذب گروه تروریستی داعش کرده است. این افراد از طریق تایلند و کامبوج و سپس مالزی، راهی استانبول شدهاند و از آنجا به سوریه و عراق رفتهاند. مرکز یادشده در استانبول تاکنون۱۰۰هزار گذرنامه جعلی ترکیه صادر کرده که حدود۵۰ هزار گذرنامه برای جذب نیرو، به چین فرستاده شده است.
* بهتازگی روزنامه شرق در سرمقاله خود درباره انتخابات مجلس بعدی نوشته است: آنچه کار اصلاحطلبان را دشوار کرده، آیندهای نامعلوم است. بعید است در چنین شرایطی بتوانند به دورتر از روحانی جهش کنند. حتی گزینههایی که میتوان همین امروز و در همین لحظه روی کاغذ آورد، اندک است. از معجزاتی که در آینده رخ خواهد داد، حرف نمیزنیم. اگر قرار باشد امروز نامهایی را روی کاغذ بنویسیم که با شرایط همگنی داشته باشند، چهکسانی هستند؟ از امروز باید فکر کرد. سیاست بهمعنای طراحی رسیدن به قدرت و حفظ آن است. مهمتر از همه، چهکسی تضمین میدهد که شرایط آینده بهتر یا بدتر از حالا باشد.
* رویترز مدعی شده است، منابع دیپلماتیک در گفتوگو با این خبرگزاری گفتهاند باوجود تفاهم حاصلشده بین ایران و گروه 1+5 در شهر لوزان سوئیس، نظارتهای بینالمللی از برنامه هستهای ایران میتواند از مهمترین موانع توافق جامع هستهای میان طرفین باشد. بخشی از تفاهم حاصلشده بین ایران و گروه 1+5 افزایش نظارت بازرسان آژانس از برنامه هستهای ایران است؛ اما جزئیات مربوط به نوع دسترسی آنها موضوعی است که قرار است در مراحل بعدی گفتوگوها درباره آن توافق بهعمل آید. هیئتهای دیپلماتیک ایران و کشورهای موسوم به گروه 1+5 (۱۳ فروردین ماه) اعلام کردند، به تفاهمی بر سر چارچوب توافق نهایی رسیدهاند که قرار است زیربنای ادامه رایزنیها تا ضربالاجل خودخوانده ۳۰ ژوئن (۹ تیرماه) باشد.
* مقامات آمریکایی اعلام کردهاند، این کشور در حال گسترش همکاریهای اطلاعاتی با عربستان سعودی بهمنظور در اختیارگذاشتن اطلاعات بیشتر درباره اهداف بالقوه در یمن است. افزایش همکاریهای آمریکا برای بمباران یمن، در حالی رخ میدهد که دو هفته حملات هوایی سنگین ائتلاف عربستان سعودی نتوانسته است، مانع پیشرفت انقلابیون و ارتش یمن شود.