مرتضی گلپور
بعد از گذشت کمتر از یک هفته از دوشنبه تلخ شیراز و حمله نیروهای خودسر به علی مطهری، نه تنها واکنشها به حادثه همچنان ادامه دارد، بلکه رئیس جمهوری نیز وارد ماجرا شده و به وزیر کشور دستور داده حادثه را بررسی و نتیجه را اعلام کند. در این زمینه حسینعلی امیری، قائم مقام وزیرکشور به «ایرنا» گفت: در اجرای دستور رئیس جمهوری به وزیر کشور جهت رسیدگی به تعرض ، اهانت و ضرب وشتم به علی مطهری نماینده مجلس شورای اسلامی و نیز ایجاد بی نظمی در شهرستان شیراز، کمیته ای برای رسیدگی به این موضوع از سوی وزیر کشور تشکیل شد و وزیرکشور همچنین اعضای این کمیته را موظف به عزیمت به شیراز برای بررسی حادثه و تحقیق با همکاری مسئولان محلی و شناسایی عاملین، آمرین و مباشرین حادثه کرده است. وی با بیان اینکه وزیر کشور همچنین در اجرای دستور رئیس جمهوری مقرر کرد تا قاصرین ویا مقصرین نیز شناسایی و به جدیت مطابق قانون با آنها برخورد شود .
گزارش موضوع را وزارت کشور برای اعلام نتیجه قطعی به ریاست جمهوری اعلام خواهد کرد. امیری تاکید کرد که قرار است این هیات موضوع حادثه و توضیحات استاندار فارس را بررسی و نتیجه را اعلام کند.
در تحولی دیگر، «سید محمد احمدی» استاندار فارس از سفر هیأتی از شورای امنیت کشور برای بررسی وقایع به شیراز خبر داد و محمد علی پورمختار رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس نیز با تأکید بر لزوم شناسایی حملهکنندگان به علی مطهری و محکوم کردن اتفاقات شیراز گفت که اگر شکایتی طرح شود، این کمیسیون آن را بررسی میکند.
سیدحسین قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت همراه با قائم مقام خود در خانه علی مطهری حضور یافت و از وی دلجویی کرد. وی نیز حادثه سوء قصد به علی مطهری را در شیراز یک فاجعه برای کشور و انقلاب نامید و پیگیری این حادثه تلخ را تا رسیدن به نتیجه، ضروری دانست. حجت الاسلام سید یاسر خمینی هم در گفتوگو با «انتخاب» حمله به علی مطهری را اقدامی ناشایست توصیف کرد که باید توسط تمامی جریانهای داخل نظام محکوم شود.
وی با بیان اینکه این روش و منش، بارها امتحان شده و متأسفانه به قدری تکرار شده که گوشمان بهشنیدن این خبرها عادت کرده است، گفت: «اکنون دیگر باید یک فکر اساسی نسبت به این گونه برخوردها داشته باشیم. حالا کار به جایی رسیده که با نمایندهای که در دیانت او هیچ شبههای نیست و دوست و دشمن نسبت به این موضوع و سلامت و تقوای آقای مطهری اشتراک نظر دارند، اینگونه برخورد میشود. وقتی چنین شخصی که پدرشان معلم و یکی از ایدئولوگهای جمهوری اسلامی هستند، نتوانند در فضایی متین عقاید خود را مطرح کنند، فکر میکنیم آیندگان بگویند «اگر قرار نیست ایشان سخنرانی نکند، پس چه کسانی قرار بود اینجا نظرات خود را بگویند؟».
یاسر خمینی تأکید کرد که دولت نباید از این پرونده براحتی بگذرد.» خبرگزاری فارس نیز به نقل سایت «کازرون خبر» نوشت که سردار غلامحسین غیب پرور، فرمانده سپاه شیراز با اشاره به قضایای اخیر گفت که «ما با این گونه برخوردهای سخیف مثل سنگ پراکنی مخالفیم و شدیدا محکوم می کنیم و مردم بصیر و ولایت مدار سناریوی پشت پرده اینگونه اتفاقات را بخوبی می دانند.»
نامه سرگشاده مطهری
در کنار محکومیتهای عمومی حادثه شیراز، آنچه روز گذشته مورد توجه محافل رسانه ای قرار گرفت، نامه سرگشاده علی مطهری خطاب به آیت الله اسدالله ایمانی، امام جمعه شیراز بود. نماینده تهران در این نامه با بیان اینکه «در خطبه نماز جمعه در ارتباط با حادثه تلخ سوء قصد به اینجانب در شیراز، گفتهاید «اگر کسی حریم ولایت و خبرگان رهبری را شکست آیا باید انتظار داشته باشد که دیگران حریم او را نشکنند؟ اگر باد را کاشتید مگر نه این است که طوفان درو میکنید؟» نوشت: «با این دو جمله از ضاربان اینجانب حمایت و کار آنها را تأیید کردهاید، ماجرای دوشنبه سیاه شیراز را یک «حادثه سیاسی» نامیده و از این که همه مضطرب شدهاند اظهار تعجب کردهاید، ظاهراً از نظر شما این که عدهای به سخنران مدعو دانشگاه شیراز که از قضا نماینده مجلس هم هست به قصد کشت حمله کنند، صرفاً یک مسأله سیاسی و نه انسانی و اخلاقی و حقوقی است و قابل اعتنا نیست.»
مطهری اضافه کرد: «ای کاش آن روز در کنار من میبودید و یکی از آن آجرها به سر مبارک اصابت میکرد، آنگاه میدیدیم که آیا باز هم قضاوت شما همین است؟ گفتهاید «با وجود مشکلاتی چون بیکاری، تعطیلی کارخانهها، خشکسالی، حاشیهنشینی و گسترش آن به مرکز شهر، آیا واقعاً مشکل این است که هر روز سخنرانی دعوت شود؟» معلوم نیست چه ارتباطی بین مشکلات یک شهر و ضرورت لغو یک سخنرانی فکری و علمی وجود دارد، در حالی که ممکن است همین سخنرانیها به حل آن مشکلات اجتماعی و اقتصادی کمک کند.»
روایت استاندار از حادثه شیراز
علاوه بر تهران، در شیراز نیز واکنشها به دوشنبه تلخ شیراز ادامه دارد. 11 تشکل دانشجویی در نامه سرگشاده ای خطاب به استاندار و دادستان عمومی و انقلاب، گرچه حمله به علی مطهری را محکوم کردند، اما خواستار برخورد قضایی با رئیس این دانشگاه شدند. این رویه تلویحاً از سوی استاندار فارس نیز دنبال شده است. «سید محمد احمدی» روز گذشته با اشاره به سفر هیأتی از شورای امنیت کشور برای بررسی وقایع به شیراز، به «ایلنا» گفت: «این هیأت با مسئولیت بنده به تمام ابعاد قضیه رسیدگی و آمر یا آمرین آن شناسایی و به دستگاه قضایی تسلیم خواهند شد.»
استاندار فارس در تشریح اتفاقات رخ داده در نهایت مسئولیت بروز حادثه را متوجه دانشگاه و حتی شخص علی مطهری کرد. وی با تأکید بر اینکه شورای تامین، مخالفت خود را با برگزاری جلسه سخنرانی اعلام کرد، افزود: «باوجود لازم الاجرا بودن مصوبات شورا برای دستگاههای ذیربط، رئیس دانشگاه بر برپایی این جلسه اصرار میورزد. با پیگیریها قرار شد آقای مطهری به شرط اینکه دانشگاه هم از ایشان بخواهد، به شیراز نیاید، اما در نهایت شخصاً تصمیم سفر به شیراز میگیرند، در عین حال که هیچ اطلاعی نه از خود ایشان و نه از سوی دعوتکنندگان در خصوص زمان ورود یا شماره پروازشان به فرمانداری یا استانداری صورت نمیگیرد، اما فرمانداری پیشبینیهای لازم را انجام داده و طی دو نامه از فرماندهی انتظامی شیراز برتأمین امنیت آقای مطهری تاکید میکند.
نیروی انتظامی در فرودگاه حضور هم پیدا میکند، ولی آقای مطهری به صورت ناشناس با استفاده از یک دستگاه تاکسی به اتفاق یکی از همراهان و دو دانشجو که به استقبال وی رفته بودند، فرودگاه را ترک میکند.» استاندار فارس استفاده مهاجمان از باتوم، گاز فلفل و موتور سنگین را تأیید کرد و درباره فراخوان خود به تهران نیز گفت: «برای بررسی این حادثه در چهارشنبه گذشته در وزارت کشور حاضر شدم، اما برخی رسانهها از حضورم در تهران به عنوان فراخوان و برخی دیگر به عنوان احضار یاد کردهاند، حال آنکه هیچ یک از این موارد نبوده است.»
احمدی در پاسخ به این که این سومین حادثه در شیراز است که گروهی خودسر مراسمی را برهم میزنند به دلیل اینکه برخورد مناسبی با آنها صورت نگرفته، نیروهای خودسر به رویه غیرقانونی خود ادامه میدهند، گفت: «چه کسی میخواهد منطقهاش ناامن و آشفته باشد؟ این مسأله تنها مربوط به فارس نیست. مگر این گروه در قم علیه آقای لاریجانی اقدام نکردند؟ مگر پس از بازگشت رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه در سفر اول از سازمان ملل در فرودگاه تجمع و لنگه کفش پرتاب نکردند؟ چند نفر دستگیر شدند؟ در حرم امام(ره) که مقام معظم رهبری هم حضور داشتند مگر به نوه بنیانگذار انقلاب اسلامی توهین نکردند.
ما مصمم با برخورد هستیم و در برخورد با کسی هم کوتاه نخواهیم آمد، اما کم انصافی است که گفته شود با هنجار شکنان و قانون شکنان مماشات میکنیم، چرا که اصلاً این چنین نبوده است.»
روایت دانشجویی
با وجود روایت استاندار که بر بیاطلاعی استانداری و نهادهای انتظامی از ورود مطهری به شیراز و تجمع موتورسواران مقابل فرودگاه تأکید میکند، در سوی دیگر، مسعود صالحی، دبیر انجمن فرهنگ و سیاست دانشگاه شیراز، به عنوان انجمن دعوت کننده از مطهری، قرار دارد که معتقد است نظرات شورای تأمین، مشورتی و توصیهای است و اساساً این شورا در جریان تجمع مهاجمان در فرودگاه شیراز قرار داشته است.
وی که خود برای استقبال از مطهری در فرودگاه حضور یافته بود، به «ایران» گفت: «دلایلی که شورایتأمین استان برای لغو برنامههای گذشته انجمن ذکر کرد، اصلاً قانع کننده نبود، مانند حضور دکتر زیباکلام که با تأخیر برگزار شد، یا برنامه دکتر کولایی که اصلاً مشکل سیاسی نداشت، اما شورایتأمین ایشان را از فرودگاه به تهران بازگرداند.»
این فعال دانشجویی درباره نظر شورایتأمین نسبت به سخنرانی مطهری نیز توضیح داد: «معاون فرماندار در نامهای به ریاست دانشگاه توصیه کرده بود که اگر برنامه برگزار نشود، بهتر است. صبح روز حادثه هیأت رئیسه دانشگاه در نامهای به معاون سیاسی و امنیتی استاندار، تشریح کرد که فضای درون دانشگاه را مدیریت میکنیم و شما نیز مسئولیت خود را در بیرون از دانشگاه انجام دهید.»
وی ادامه داد: « روز واقعه، خبرهایی به گوش میرسید دال بر تحرکات تندروها، همچنین با مشاهده تجمع این افراد در فرودگاه، تماسهای زیادی از طریق هیأت رئیسه دانشگاه با مدیرکل سیاسی استانداری گرفته شده و فضای فرودگاه تشریح شد، اما آنان گفتند که ما وظیفه خود را در بیرون از دانشگاه انجام میدهیم و شما نیز وظیفه خود را در درون دانشگاه انجام دهید.»
دبیر انجمن فرهنگ و سیاست دانشگاه شیراز اضافه کرد: «با یک سمند سفید به استقبال دکتر مطهری رفتیم. قرار بود پس از استقبال ما، شورایتأمین استان،آقای مطهری را اسکورت کرده و به دانشگاه ببرد. گرچه چند بار از طریق هیأت رئیسه دانشگاه به اطلاع شورایتأمین استان رساندیم، اما آنان گفتند که اوضاع تحت کنترل است. باوجود این، در لحظات آخر تدبیری اندیشیدم و با تعویض خودروی مطهری، ایشان به جای استفاده از سمند ما، با تاکسی فرودگاه حرکت کردند تا مشکلی برایشان ایجاد نشود.»
به گفته صالحی، «ابتدا 70 تا 80 موتور سوار در فرودگاه تجمع کرده بودند که بعد از حمله و تعقیب و گریز و در نهایت پناهنده شدن دکتر مطهری به کلانتری و متواری شدن دانشجویان همراه، در 3 ساعت محاصره کلانتری، تعداد مهاجمان تا 200 نفر افزایش یافت و در این بین برخی دانشجویان نیز مورد ضرب و شتم واقع شدند.» وی درباره توهینها یا شعارها علیه نماینده تهران نیز تصریح کرد: «یکی از دانشجویان که همراه آقای مطهری در تاکسی نشسته بود، میگفت مهاجمان از الفاظ توهینآمیز استفاده کردند.»
صالحی با بیان اینکه «به فرض محال، اگر ابتدای ورود مطهری به شیراز، اعضای شورایتأمین از حادثه خبر نداشتند، در آن سه ساعت محاصره حتماً مطلع شده بودند»، افزود: «اما آنان هیچ تلاشی برای متفرق کردن، شناسایی یا دستگیری گروههای فشار و ناشناس نکردند و حتی اصرار داشتند که دکتر مطهری را به تهران برگردانند، اما اقدامی برای متفرق کردن این افراد صورت نگرفت.»
بسیج دانشجویی دانشگاه شیراز: رئیس دانشگاه پاسخگو باشد
در حالی که تشکل دانشجویی دعوت کننده، بر ضعف شورایتأمین و مسئولان استان درتأمین امنیت مطهری تأکید دارد، دانشجویان و تشکلهای دیگری نیز هستند که گرچه حمله به مطهری را محکوم میکنند، اما علت وقوع حادثه را در نادیده گرفتن توصیههای شورایتأمین استان از سوی مسئولان دانشگاه شیراز میدانند. عباس توانا، رئیس بسیج دانشجویی دانشگاه شیراز از جمله این افراد است که البته نگاهی همسو با استاندار فارس به حادثه دارد.
وی با بیان اینکه «ما به عنوان تشکلهای دانشجویی رفتارهایی تحت عنوان حمله به خودروی حامل دکتر مطهری را به دور از منطق و خلاف شرع میدانیم و این گونه حرکات مبتنی بر قانونشکنی محکوم است»، به «ایران» گفت: «نکته اساسی این است که شورایتأمین در نامهای به دانشگاه اعلام کرد که احتمال تنش و درگیری هست و اگر اصرار دارید، باید هرگونه مسئولیتی را برعهده بگیرید.
از این رو اکنون اصرار دانشگاه باید پاسخگو باشد.» توانا در پاسخ به اینکه رئیس دانشگاه نمیتواند مسئولیتتأمین امنیت در بیرون از دانشگاه را به عهده بگیرد، گفت: «در آخر نامه آمده که تبعات امنیتی در دانشگاه و درون شهر متوجه دانشگاه است و فرماندار نیز بارها با ایشان تماس گرفته و گفته که نگذارید آقای مطهری بیایند.» وی در پاسخ به اینکه با وجودی که شما حادثه را محکوم میکنید، اما استدلال مسئولیت رئیس دانشگاه، حمله کنندگان را تبرئه میکند، گفت: «ا از حضور مجدد آقای مطهری در شیراز هم دفاع میکنیم.»
ثبت شکایت از عاملان و آمران
وکیل علی مطهری، نماینده مردم تهران، روز گذشته از ثبت شکایت موکل خود در دادگستری شیراز خبرداد. مصطفی ترک همدانی در این باره به «ایران» گفت: شکایت آقای مطهری از عاملان و آمران حمله، تحت عناوینی چون تخریب، توهین، قذف (فحش و نسبتهای ناروا دادن که دیگر توهین تلقی نمیشود، بلکه عنوان شرعی پیدا میکند) و ضرب و جرح در دادگستری شیراز ثبت شده است.
وی با بیان اینکه اسامی و عناوین این افراد برای من و شاکی هنوز مشخص نیست، افزود: دادستان استان از دستگاههای امنیتی استان خواسته تا این افراد شناسایی شوند و منتظر هستیم تا استاندار فارس به عنوان رئیس شورای تأمین و مسئول رسیدگی ویژه حادثه از ناحیه وزیر کشور، اسامی این افراد را به دادستان اعلام کند. این وکیل درباره برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه نامه شورای تأمین درباره برگزار نشدن سخنرانی مطهری، برای وی و دانشگاه لازم الاجرا بوده است، گفت: نامه شورای تأمین استان، نظر مشورتی است و نمیتواند دستوری باشد.
ترک همدانی در پاسخ به اینکه آیا در پرونده اهمال برخی مسئولان امنیتی و انتظامی نیز بررسی خواهد شد، با تأکید بر اینکه در این حادثه این مسئولان اهمال کردهاند، ادامه داد: نمیشود که از یک طرف شورای تأمین عنوان کند که ما مجوز سخنرانی ندادیم و از طرفی گفته شود که از حادثه بیخبر یا بیاطلاع بودیم.
کسانی که مسئولیت تأمین جانی افراد را بر عهده دارند، نمیتوانند با گفتن اینکه مجوز ندادیم، بگویند مسئولیت هم نداریم. به همین دلیل یکی از مواردی که ما تقاضا کردیم، همین است که این مطلب را در دستور کار خود قرار بدهند.
وکیل علی مطهری با تأکید براینکه تا پایان بررسی پرونده در شیراز باقی خواهم ماند، اظهار کرد: از روز جمعه وکلای دادگستری سراسر کشور، به همراه وکلای استان فارس، ضمن حمایت از نماینده شجاع مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، خواستار ورود، هماهنگی و کمک در این پرونده شدهاند.