- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
به عنوان مثال رسانههای غربی در نحوه پوشش اخبار مرتبط با درگیری‌های تروریست‌ها با ارتش سوریه اینگونه به پوشش خبر پرداختند که ارتش و دولت سوریه را در تقابل با ملت و تروریست‌ها را مدافعان آزادی میهن معرفی کرده و اینگونه القا کردند که دولت سوریه دولتی ظالم و متخاصم است، این در حالی‌است که واقعیت غیر از آن چیزی بود که رسانههای غربی ادعا می‌کردند.
در این میان مردم انتظاراتی از رسانههای داخلی دارند و آن این است که در تقابل با جنگ نرم رسانههای غربی به اعتمادسازی بیشتری با مخاطب بپردازند تا مردم برای کسب اخبار مورد نیاز خود به سوی رسانههای بیگانه نروند.
انتظار مردم از رسانههای داخلی
امروزه رسانهها وظیفه خطیری در جلب اعتماد عمومی مردم دارند و باید به این اعتمادسازی بپردازند.
حسن شمشادی خبرنگار واحد مرکزی خبر در سوریه و لبنان، پرداختن به مشکلات و موضوعاتی را که از دید عموم مردم اهمیت دارد و بخش عمده‌ای از مردم با آن دست به گریبان هستند، از انتظارات مردم از رسانه معرفی میکند و می‌گوید: «مردم انتظار دارند رسانهها چشم، گوش و زبان آنها باشند، بتوانند مشکلاتشان را با آنها در میان بگذراند و مطمئن باشند که رسانهها پیگیر این مشکلات، سوالات و خواسته‌ها هستند. در مقابل باید مسئولان ذی‌ربط در هر عرصه‌ای سوالات رسانهها را بی‌پاسخ نگذارند و به آنها به عنوان امین جامعه و مردم اعتماد کنند و پاسخگوی آنها باشند.»
وی ادامه می‌دهد: «به نظرم مردم از سیاسی‌بازی و بازی‌‌های سیاسی و به هم پریدن‌‌های حزبی و جناحی خسته‌اند و در میان مشکلات اقتصادی و بعضا اجتماعی و فرهنگی خانواده و جامعه، حوصله‌ای برای پرداختن بیش‌از حد به این موضوعات ندارند. »
خبرنگار واحد مرکزی خبر در سوریه با بیان اینکه شنیده شدن صدای مردم در رسانهها می‌تواند اعتماد عمومی به هر رسانه‌ای را بالاتر ببرد، خاطرنشان می‌سازد: «اگر مردم ببینند خواسته‌ها و صدایشان به شکل‌‌های مختلف در رسانهها دیده و شنیده میشود، آن رسانه را از خود می‌بینند و بی‌شک به آن اعتماد میکنند، در غیر این صورت، اعتمادی به آن رسانه نخواهند داشت.»
برخورد انفعالی
شمشادی درباره وضعیت عملکرد رسانههای داخل در برابر رسانههای غربی معتقد است رسانههای داخل در بیشتر مسائل و پوشش‌‌های خبری به جای اینکه فاعل باشند، منفعل هستند.
وی در این‌باره می‌گوید: «رسانههای ما بیشتر منتظر می‌مانند تا اتفاقی یا رویدادی در فضای مجازی یا حتی در رسانههای دیگر منتشر شود و یا شایعاتی درباره مسئله‌ای در جامعه شکل بگیرد و بعد در صدد انتشار آن به اشکال مختلف بر می‌آیند.»
شمشادی ادامه می‌دهد: «این مسئله درباره عملکرد رسانههای بیگانه که خط مشی و عملکردشان در ضدیت با نظام اسلامی و مردم ایران اظهر من الشمس است، بیشتر خودنمایی میکند و این بزرگ‌ترین ضعف یک رسانه به‌شمار می‌رود.»
خبرنگار برون مرزی واحد مرکزی خبر متذکر میشود: «گاه با صرف هزینه‌های بسیار و با ساعت‌ها کار رسانه‌ای هم نمی‌شود، یک خبر کوتاه جریان‌سازی شده از خارج از کشور را از اذهان عمومی پاک کرد و آثار مخرب آن تا مدت‌ها در جامعه باقی خواهد ماند.»
عباس اصلانی مدیر اداره کل بین‌الملل خبرگزاری تسنیم نیز نقد برخورد انفعالی رسانههای داخل در برابر رسانههای غربی را وارد می‌داند و در این‌باره می‌گوید: «یکی از مشکلات ما در رسانههای داخلی در پدیده‌‌هایی که با سرعت و شتاب بالایی اتفاق می‌افتند رسانهها در یک سردرگمی قرار میگیرند و به همین علت نوع واکنش به این پدیده را نمی‌دانند و خودشان دچار ابهام می‌شوند. بر این اساس، باید فکری اندیشید تا سرعت واکنش به تحولات داخلی و خارجی در رسانهها بالاتر رود.»
خانم دکتر مریم ملک‌پور کارشناس و گوینده خبر در صداوسیما نیز با اشاره به استراتژی‌های بلند مدت و اساسی غرب در حوزه رسانه، خاطرنشان میکند: «یکی از معضلات ما تعدد شبکه‌های رادیو تلویزیونی است که به ضرر ما تمام شده و به این سیستم فربه لطمه زده است و برای رفع این لطمات باید این شبکه‌ها را چابک کنیم تا بتوانند نیاز مخاطب را سریع و به‌موقع بشناسند و به آن پاسخ دهند. »
ضعف تخصص
خانم دکتر ملک‌پور همچنین نیروی انسانی و تجهیزات را دو رکن اصلی رسانه می‌داند و بیان میکند: «ما تجهیزات دنیا را در امر خبررسانی داریم اما در بخش نیروی انسانی دچار مشکل هستیم؛ نیروی انسانی به دو دسته کلی مدیران و سیاستگذاران و نیروهای کاری ما تقسیم میشود که هر دو دسته باید هم سواد تخصصی هم سواد رسانه‌ای و هم سواد عمومی را داشته باشند.»
گوینده با سابقه کشورمان در صدا و سیما با بیان این که متاسفانه جمع هر سه اینها در مدیران ما کم است چه برسد نیروهای رسانه‌ای، تصریح میکند: «عدم تخصص‌گرایی از فجایع کار رسانه‌ای است و گاهی ممکن است یک خبرنگار خبر فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و حتی ورزشی را نیز پوشش دهد در حالی که خبرگان و حرفه‌ای‌های ما به دلیل نداشتن انگیزه کنار رفتند و با هجوم بی‌رویه رابطه‌ای افراد فاقد تخصص یا کم سواد در زمینه رسانه مواجه شدیم؛ این اتفاق در رادیو، تلویزیون، مطبوعات و خبرگزاری‌ها افتاده و در نهایت این افراد با آموزش‌های کم و ناکارآمد مشغول به کار شده‌اند و ازطرفی بعضی‌ها چند شغله هستند و امنیت شغلی ندارند.»
خانم دکتر ملک‌پور با ابراز تأسف از عدم آشنایی برخی اهالی خبر از تکنیک روز دنیا و تکنیک‌های ابتدایی خبرنویسی و خبر گفتن عنوان میکند: «کشورهای دیگر برای این کار یک پرسه در نظر میگیرند؛ خبرگزاری‌ها ناقل رخداد هستند، نیروهای زبده‌ای را در بخش‌های مختلف تربیت میکنند؛ این افراد واجد اعتمادند، ابهت، سواد و محبوبیت دارند و در مجموع رسانههای خارجی در بخش‌های مختلف ستاره‌سازی و سپس از اعتبار ستاره‌هایشان استفاده میکنند و بیلان کاری تمام رسانهها در دست این ستاره‌هاست و اسم خبرنگار برای یک رسانه یک امضا و اعتبار است اما ما در داخل بعضا ستاره‌سوزی میکنیم و گاهی ستاره‌هایی را می‌‌سازیم که ممکن است شهرت داشته باشند ولی محبوب مردم نباشند.»
وی که از گویندگان برتر بحران در رسانه‌ملی می‌باشد می‌افزاید: «مشهور بودن متفاوت از محبوبیت داشتن است، کسی که محبوب است به واسطه یک کارکرد خوب محبوب میشود.»
بر اساس آن چه گفته شد، علاوه بر تکنیک‌ها و تاکتیک‌هایی که غرب در مدیریت افکار عمومی مردم به کار می‌بندد، اشکالاتی جدی نیز بر عملکرد رسانههای داخلی وارد است که با برنامه‌ریزی و تأمل باید در رفع آنها کوشید.
بر این اساس لازم است صاحبان رسانه و مشاوران و برنامه‌ریزان و فعالان این عرصه، به دنبال راهکارها و راهبردهای اجرایی و کاربردی برای رفع این اشکالات از عرصه رسانه باشند. بدیهی است کوتاهی در این زمینه موجب تضعیف جایگاه رسانههای داخلی در برابر رسانههای خارجی در افکار و نگاه مردم خواهد شد.
تاکتیک‌های رسانه‌ای غرب
محمد کریمی معاون خبر خبرگزاری تسنیم درباره ترفندهای رسانههای غربی معتقد است: «بررسی‌های آماری و مطالعاتی در طول سه دهه اخیر گواه این واقعیت است که رسانههای غربی دوشادوش کار رسانه‌ای عملیات روانی را نیز در دستور کار خود دارند و در این رسانهها عملیات روانی و رسانه‌ای لازم و ملزوم یکدیگر است.»
کریمی عملیات روانی این رسانهها را بر مبنای 6 تاکتیک حذف خبر، خبر منقطع یا زمان‌بندی شده، سیاست قطره چکانی، تحلیل خبر در کنار یک خبر، تبخیر یا شایعه پردازی و تاکتیک دروغ بزرگ می‌داند و بیان میکند: «بررسی‌های مطالعاتی نشان می‌دهد که نظام سلطه با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای خود برای افزایش تأثیر بر جامعه هدف، از این تکنیک‌ها به کرات استفاده میکند و همچنین به دلیل دور بودن آن از دایره اخلاق، با اخلاق گریزی اخبار دروغی را منتشر میکند. در عین حال تلاش میکند برای القای اخبار دروغ خود، قراین واقعی و به وقوع پیوسته را پیوست آن خبر کند تا قابل باور باشد.»
وی می‌افزاید: «این تاکتیک یک استراتژی رسانه‌ای تعریف شده در نظام سلطه به ویژه در بلندگوی تبلیغاتی لندن یعنی بی‌بی‌سی دولت بریتانیاست.»
تقویت زیرساخت‌ها
معاون خبر خبرگزاری تسنیم با تأکید بر ضرورت تقویت فعالیت رسانه‌ای کشور اظهار میکند: «هرچه درباره ضرورت به کارگیری و تقویت عقبه‌های رسانه‌ای در ایران هم از منظر نیروی انسانی و هم از منظر تولید محتوا، اندیشه و فکر، تلاش کنیم در آینده بهتر می‌توانیم در میدان رقابت رسانه‌ای دست برتر داشته باشیم. البته منظور از نیروی انسانی نیروی کارمند یا غیرمتخصص نیست بلکه میدان پیش‌رو نشان می‌دهد که باید در این میدان، متخصصان، آشنایان فن رسانه‌ای و به اصطلاح نخبگان این عرصه حضور داشته باشند زیرا این میدان، میدان رزم ژنرال‌های رسانه‌ای است و جایی برای سربازان پیاده نیست.»
کریمی با اشاره به موفقیت‌های سال‌های اخیر رسانههای انقلاب اسلامی تصریح میکند: «واقعیت این است که طی دهه‌های گذشته افکار عمومی جهان و ایران معمولاً از چند رسانه بین‌المللی صحت و وثوق اخبار را جست‌وجو می‌کردند اما با ظهور و فعالیت جبهه انقلاب اسلامی و گسترش دامنه این فعالیت و نیز حضور برخی رسانههای مستقل دیگر در جهان، هم‌اکنون می‌توان ادعا کرد مرجعیت خبر به طور کامل و جامع در اختیار نظام سلطه نیست بلکه برخی از رسانههای جهان اسلام، تا حدودی توانسته اند نگاه‌ها را به سمت و سوی خود برانگیزانند اما این واقعیت وجود دارد که به دلیل نبود نیروی انسانی متخصص همچنان از هنر انتشار اخبار اقناعی و جذاب برای سطوح مختلف افکار عمومی غافل هستیم که باید در این باره مسئولان امر و وزارت ارشاد چاره اندیشی کند.»
