یادداشت: ابعاد توافق‌های محرمانه ایران و آژانس

پایگاه بصیرت: گروه ترجمه- پایگاه اینترنتی وال‌استریت‌ژورنال 2 آگوست 2015 (۱۲ مرداد) در مقاله‌ای به رویکرد دولت و کنگره آمریکا در قبال توافق هسته‌ای ایران پرداخت و نوشت: باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا از کنگره انتظار دارد بدون فاش‌شدن کامل محتوای توافق برای مردم آمریکا، به این توافق رأی مثبت دهد. این موضوع پذیرفتنی نیست و به‌سادگی قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران را که باراک اوباما امضا کرد، نقض می‌کند. عناصر مشخصی از توافق میان ایران و آژانس محرمانه است و محرمانه باقی خواهد ماند. مطابق گفته آژانس، حاضران در گفت‌وگوهای هسته‌ای، از جمله دولت اوباما توافق کرده‌اند که به ایران اجازه داده شود در دو مورد، توافق‌های محرمانه‌ای با آژانس داشته باشد: نخست، بازرسی‌های آژانس از تأسیسات نظامی پارچین که مدت‌هاست مشکوک به آزمایش‌های هسته‌ای است. دوم، ایران ملزم خواهد شد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای خود در گذشته را فاش کند. باوجوداین، قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران به‌طور خاص می‌گوید، کنگره باید تمام اسناد توافق هسته‌ای، از جمله اسناد مرتبط با توافق‌های ایران و دیگر طرف‌ها را دریافت کند.

در ادامه مقاله آمده است: قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران آشکارا دربرگیرنده درخواست بررسی توافق‌های جانبی است. این شرط الزام‌آور تنها به توافق‌نامه‌هایی که آمریکا آنها را امضا کرده است، محدود نمی‌شود. این قانون در ماه می به تصویب رسید که درواقع پیش از پایان گفت‌وگوهای هسته‌ای صورت گرفت. دولت اوباما باید در گفت‌وگوها محکم می‌بود تا آنچه را برای بررسی توافق از سوی کنگره لازم است، به‌دست آورد. بحث تسلیحات هسته‌ای محور اصلی مناقشه آمریکا با ایران است و در تعیین پذیرش این توافق نقش اساسی ایفا می‌کند. بازرسی‌های پارچین به‌منظور تضمین پایبندی ایران به توافق ضروری است. بازرسان نمی‌توانند ارزیابی مناسبی از پایبندی ایران داشته باشند. اینکه دولت آمریکا درباره این مسائل حیاتی توافق‌های جانبی را بپذیرد و از کنگره نیز بخواهد چنین اقدامی انجام دهد، مسئولانه نیست.

در پایان مقاله آمده است: پاسخ دولت به پرسش‌های مربوط به توافق‌های جانبی اطمینان چندانی به‌وجود نیاورده است. در ابتدا دولت آمریکا از تأیید وجود چنین توافق‌های جانبی خودداری کرد. سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا این موضع‌گیری را حفظ نکرد و 22 ژوئیه طی کنفرانس مطبوعاتی کاخ سفید گفت: دولت آمریکا از محتوای تمهیدات مطلع است و درباره آن به کنگره گزارش خواهد داد. در همان روز جان کری، وزیر خارجه آمریکا در نشست پشت درهای بسته با اعضای کنگره گفت، توافق‌های جانبی را نخوانده است. آقای کری در جلسه استماع سنا در 29 ژوئیه پذیرفت که ممکن است یک عضو تیم مذاکره‌کننده وی از این تمهیدات (محرمانه میان ایران و آژانس) مطلع باشد؛ اما وی مطمئن نیست. وندی شرمن 30 ژوئیه در مصاحبه با ام‌اس‌ان‌بی‌سی گفت: «گزارش‌های توافق آژانس و ایران را دیده است؛ اما به آنها اجازه داده نشده است، این گزارش‌ها را نزد خود نگهداری کنند. تمام اعضای گروه 1+5 نیز در وین مطلع هستند و برخی از کارشناسان من نیز که قطعاً این موضوع را حتی بهتر از من درک می‌کنند، متن این گزارش‌ها را دیده‌اند».

اخبار و تحلیل‌ها: هر نوع توافق بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در صورت درخواست ایران محرمانه است و آژانس اجازه ندارد متن و محتوای آن را در اختیار دیگران قرار دهد. اعتراف وندی شرمن به دیدن توافق آژانس و ایران، بیانگر تخلف آژانس است که باید ایران با آن برخورد کند. درخواست کنگره نیز برای آگاهی از این توافق، خلاف قانونی است که محرمانه‌بودن توافق آژانس با کشورها را تأیید و تضمین می‌کند. وظیفه آژانس در این‌باره این است که گزارش صحیحی که در چارچوب وظایف از آن خواسته شده است، ارائه کند ولا غیر.