نشریه اخبار و تحلیل‌ها شنبه 9 بهمن

▼ حرف روز
ماکروسفالی سیاسی
ماکروسفالی یا بزرگ‌سری نوعی بیماری است که در آن سر نسبت به سایر اعضای بدن رشد بیشتری داشته و همین امر سبب ضعف و سستی سایر اندام‌های بدن می‌شود. بر این اساس، منظور از ماکروسفالی سیاسی این است که رشد فزاینده سیاست و سیاست‌زدگی بیش از حد سبب شود از توجه به مسائل اصلی طفره رفته و در برخی موارد، مسائل فرعی جای مسائل اصلی را بگیرد. با وجود تلخ بودن باید به این واقعیت اعتراف کرد که بازی سیاست در کشور ما آلوده به این عارضه است؛ به این معنا که همواره طیف خاصی از نیروهای سیاسی کشور که در کارنامه آنها غائله‌آفرینی، فتنه‌انگیزی و اقدام علیه امنیت ملی وجود دارد، سعی می‌کنند فضای کشور را به شدت سیاست‌زده کنند.
نمونه این ماکروسفالی سیاسی را در حادثه دردناک ساختمان پلاسکو در روزهای اخیر شاهد بودیم که در آن رسانه‌ها و شخصیت‌های وابسته به طیف مذکور، هم‌صدا با رسانه‌های بیگانه، به جای آنکه به فکر چاره‌ای برای حل این معضل و التیام دردهای مردم و به ویژه بازماندگان شهدای قهرمان آتش‌نشان باشند، سعی کردند از این وضعیت برای تخریب و حمله به رقبای سیاسی خود، به ویژه مدیریت شهر استفاده کنند. هر چند از رسانه‌های بیگانه انتظاری بیش از این نیست، اما بر رسانه‌ها و شخصیت‌های داخلی فرض است تا در میدان بازی سیاست، آزادمردی و انصاف را بر رقابت و همچنین خویشتن‌داری و تعادل را بر عبور از خطوط قرمز اخلاقی و سیاسی ترجیح دهند. در واقع، گرفتاری اینان به ماکروسفالی سیاسی سبب شده است به جای آنکه به مسائل اساسی کشور توجه کنند و برای حل‌ و رفع آنها چاره‌‌‌ای بیندیشند. همواره به حاشیه‌ها و مسائل جنجال‌آفرین توجه کنند. می‌توان گفت، این طیف‌ها که توان لازم را برای کارآمدی و پاسخگویی به مسائل کشور و چالش‌های پیش‌روی مردم ندارند، می‌کوشند با سوءاستفاده از چنین فضاهایی اهداف خود را دنبال کنند. حال آنکه همین نوع نگاه‌ها پاشنه‌آشیلی اساسی برای برداشته شدن موانع پیش‌روی نظام و مردم است. به تعبیر دیگر، نتیجه این نوع نگاه این است که سیاست (در واقع سیاست‌زدگی این طیف‌ها) بیش از آنکه تدبیرکننده امور باشد، خود مانعی برای تمشیت امور و تدبیر مسائل است.

▼ گزارش روز
انگار نه انگار
دولت یازدهم ماه‌های پایانی خود را سپری می‌کند؛ ولی همچنان رئیس سازمان محیط زیست با وجود اعتراضات فراوان و ناتوانی در حل بحران‌های زیست‌محیطی کشور بر کرسی ریاست این سازمان تکیه زده است! اعتراضاتی که از داخل سازمان و نسبت به نحوه مدیریت و انتصاب‌های درون‌سازمانی وی تا بحران‌های زیست‌محیطی در شهرهای مختلف کشور را شامل می‌شود.
در تهران آلودگی هوا همچنان ادامه دارد و آزمون و خطاها هیچ نتیجه‌ای را نداشته است و مردم همچنان برای تنفس راحت‌تر چشم به آسمان دارند؛ در ارومیه بی‌تدبیری نه تنها مانع از احیای دریاچه ارومیه شده است؛ بلکه نگرانی‌ها در زمینه ایجاد مشکلات زیست‌محیطی به دلیل سرازیر کردن فاضلاب شهری و صنعتی به این دریاچه بسیار جدی است؛ در خوزستان و دیگر شهرهای جنوبی کشور نیز شاهد اقدامات مؤثری در مقابله با موضوع گرد و خاک نیستیم و بار دیگر از عصر روز گذشته نفس کشیدن برای هموطنان عزیزمان در جنوب دشوار شده است و... . اما در مقابل، تنها شاهد لبخند معصومه ابتکار هستیم؛ رئیسی که پیش از دولت یازدهم درباره آلودگی هوای تهران و علیه خودکفایی کشور در تولید بنزین جنجال‌سازی می‌کرد، حالا پس از گذشت حدود چهار سال از حضورش در سازمان محیط‌زیست هیچ پاسخ روشنی به انتقادات نمی‌دهد و پرسش‌های فراوانی را بی‌پاسخ گذاشته است؛ برای نمونه، می‌توان به این پرسش بسیار ساده اشاره کرد که چرا با وجود واردات فراوان بنزین خارجی و از دست رفتن میلیون‌ها دلار ارز کشور، همچنان آلودگی جان هموطنان‌مان را در تهران می‌گیرد؟ چنانکه بر اساس آمار اعلام شده از سوی مراکز ذی‌صلاح، تنها در آبان ماه امسال 412 نفر در شهر تهران بر اثر آلودگی هوا، جان خود را از دست داده‌اند! پرسش‌ بی‌پاسخی که جریان‌های خاصی که در پس اظهارات جنجالی ابتکار در سال‌های گذشته خواستار استعفا و عزل مدیران وقت بودند، اکنون به سادگی از کنار آن می‌گذرند و انگار نه انگار!

▼ اخبار ویژه
1ـ 60 نیروی ویژه رژیم صهیونیستی وارد بحرین شدند
پایگاه خبری «پانوراما الشرق الاوسط» نوشت: 60 نیروی ویژه رژیم صهیونیستی، ساعت سه بامداد روز جمعه با یک فروند هواپیمای خطوط هوایی قطر به طور مستقیم از تل‌آویو وارد فرودگاه بین‌المللی منامه، پایتخت بحرین شدند. منبع این پایگاه خبری گفته است: نیروهای ویژه رژیم صهیونیستی به همراه خود جعبه‌هایی بزرگ داشته‌اند که احتمالاً تجهیزات خاص متناسب با مأموریت آنها در بحرین است. نیروهای امنیتی بحرین در فرودگاه منامه به طور گسترده حضور پیدا کردند و به مسافران اجازه ندادند تصویربرداری کرده و با تلفن همراه خود عکس و فیلم ارسال کنند. به گفته این پایگاه خبری، پس از آن نیروهای صهیونیستی با خودروهای وزارت کشور بحرین به مکانی نامعلوم منتقل شدند.

2ـ تهران تنها ۱۰ درصد در برابر زلزله آمادگی دارد
محمد اسماعیل‌نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه متأسفانه امروز آمادگی ما در برابر مخاطرات طبیعی ضعیف است، گفت: آمادگی تهران در برابر زلزله احتمالی تنها ۱۰ درصد است. وی افزود: در طول سال، ۱۷۵ زلزله بیش از چهار ریشتر در کشور به وقوع می پیوندد که این یعنی کشورمان هر دو روز یک بار با یک زمین‌لرزه روبه‌رو است.
 
▼ اخبار
1ـ برجام یکی از بدترین توافق‌هایی‌ است که دیده‌ام
ترامپ در مصاحبه با شبکه «فاکس نیوز» بار دیگر ادعاهایش درباره برجام را مطرح کرد و گفت: توافق هسته‌ای ایران، یکی از بدترین توافقاتی است که در عمرم دیده‌ام. وی با بیان اینکه منتظر گفت‌وگو با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه است، افزود: پوتین پس از پیروزی من در انتخابات، با من تماس گرفت؛ اما با او صحبت نکردم. سپس فهمیدم که ما می‌توانیم با یکدیگر گفت‌وگو داشته باشیم. من پوتین را نمی‌شناسم، اما اگر بتوانیم با مسکو کنار بیاییم، بسیار عالی است و داعش را شکست می‌دهیم. ترامپ با بیان اینکه برخی کشورها پول‌های زیادی برای افراطی کردن مردم هزینه می‌کنند، اظهار داشت: شیاطین و شرورانی وجود دارند که بدون یونیفرم در گوشه و کنار می‌خزند... تمام جهان اکنون خشمگین است.

2ـ آقای نوبخت فرار رو به جلو می‌کند!
پرویز سروری، رئیس کمیسیون حقوقی و نظارت شورای شهر گفت: آقای نوبخت، بر اساس کدام بررسی فنی و حقوقی مطالب خود را عنوان می‌کنید؟ این اقدامات شما فرار رو به جلو است. مصوبه سال ۹۳ دولت برای آتش‌نشانی کاملاً روشن است و تعیین وظایف دستگاه‌ها صورت گرفته و باید این مصوبات را فارغ از فراز و فرودهای سیاسی بررسی کنیم. آقایان چون می‌دانند با بررسی علل و عوامل وقوع حادثه مقصران دست‌شان رو می‌شود، شروع به فرافکنی کرده‌اند تا فضاسازی کنند. در بحث ولایتمداری آقای نوبخت همین کافی است که برخلاف امر رهبری که فرموده‌اند پس از آواربرداری و مشخص شدن تکلیف محبوسان اظهارنظر کنید، آقای نوبخت به قدری هول هستند که نتوانستند چند روزی صبر کنند و بعد اظهارنظر کنند.

3ـ 18/2 میلیون نفر در یمن نیاز فوری به غذا دارند
«ابراهیم ولد‌الشیخ» نماینده سازمان ملل در یمن اعلام کرد: گرسنگی و کمبود غذا در یمن به شدت افزایش یافته است و 18/2 میلیون نفر نیاز فوری به غذا دارند. به نوشته پایگاه خبری روزنامه «العربی الیوم»، ولد‌الشیخ افزود: یک‌سوم ساکنان یمن نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند و اگر هرچه سریع‌تر کمک‌های غذایی به مردم یمن نرسد، این کشور با گرسنگی فراگیر و قحطی رو‌به‌رو خواهد شد. «استفان اوبراین» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور بشر‌دوستانه نیز در جلسه شورای امنیت گفته بود، 2/2 میلیون کودک یمنی از سوء تغذیه رنج می‌برند که این میزان در مقایسه با سال 2015، 53 درصد افزایش داشته است.

▼ تا انتخابات
◄ محمدعلی نجفی درباره ریاستش بر ستادهای اصلاح‌طلبان در انتخابات شوراهای شهر گفت: این مسئله‌ در حد شایعه و گمانه‌زنی بود؛ اصلاح‌طلبان در انتخابات شوراها زیر نظر شورای عالی سیاست‌گذاری کار می‌کنند که ترکیب ۴۵ نفره دارد و ریاست آن برعهده دکتر عارف است.
◄ علی‌اصغر احمدی، معاون سیاسی وزیر کشور درباره آخرین روند انتخابات سال ۹۶ گفت: ستاد انتخابات وزارت کشور کار خود را برای تمهید مقدمات در سطح ملی و استان‌ها آغاز کرده است. طراحی و چاپ تعرفه‌های انتخاباتی، تهیه فرم‌های انتخاباتی و صندوق‌ها و توافق با هیئت‌های نظارت از شورای نگهبان تا هیئت نظارت مجلس برای برگزاری یک انتخابات قانونمند و باشکوه انجام شده است. احمدی افزود: زمان نام‌نویسی، بررسی صلاحیت و تبلیغات جزء لاینفک قانون است و هیچ راهی جز اجرای قانون نداریم.

▼ اخبار کوتاه
◄ میخائیل گورباچوف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق در یادداشتی برای نشریه تایم، پیش از دیدار ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس با ترامپ نوشته است: به نظر می‌رسد جهان در حال آماده شدن برای جنگ است. او از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه خواسته است در بحبوحه «نظامی شدن سیاست و مسابقه تسلیحاتی جدید» از جنگ هسته‌ای جلوگیری کنند. وی با بیان اینکه «وضع فعلی بسیار خطرناک است»، نوشته است: «امروز هیچ مشکلی اضطراری‌تر از نظامی‌سازی سیاست و مسابقه تسلیحاتی جدید نیست.»
◄ نیروی دریایی ارتش سلطنتی انگلیس، رهبری یک رزمایش نظامی با مشارکت ناوهای جنگی فرانسه و آمریکا را در هفته آینده بر عهده خواهد داشت. پایگاه «میدل‌ایست‌آی» نوشته است: رزم‌ناوهای سه کشور در این رزمایش تقابل با ایران را شبیه‌سازی خواهند کرد. «لرد وست» رئیس سابق نیروی دریایی انگلیس، زمان انجام این رزمایش را «نگران‌کننده» خواند و گفت: فرماندهان نظامی از افزایش تنش‌ها در منطقه در پرتو اظهارات ترامپ آگاه هستند.
◄ خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گزارش داد، در پی دستور اجرایی ترامپ مبنی بر عدم ورود مهاجران از هفت کشور از جمله ایران که به زودی امضا می‌شود، 300 ایرانی «غیر مسلمان» که قصد مهاجرت به آمریکا را داشته و می‌خواستند به‌صورت موقت برای آماده کردن مقدمات مهاجرت خود در اتریش اقامت کنند، با ممانعت مقامات اتریشی روبه‌رو شده‌اند.
◄ تد مالوچ که به احتمال زیاد به عنوان سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا معرفی شود، در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی اعلام کرد: به نظر من یورو با مشکل روبه‌روست و نه تنها تحت فشار قرار دارد؛ بلکه با موانع جدی روبه‌رو شده و احتمالاً طی یک سال و نیم آینده شاهد سقوط قابل توجه آن خواهیم بود.
◄ در پی انتشار تصاویر و خبرهایی درباره ریخته شدن پرتقال‌های یخ‌زده در رودخانه تجن و دریای خزر، یک مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: این پرتقال‌ها را دولت در حمایت از تولیدکنندگان خریداری کرده و به دلیل اینکه هیچ‌ مصرفی نداشته، آن را به رودخانه ریخته است.
◄ سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در برنامه این هفته «دست‌خط» گفت: ما الآن 50 هزار دانشجوی خارج از کشور داریم که از این تعداد، حدود 12،11 هزار نفرشان آمریکا هستند و بزرگ‌ترین کُلونی دانشجویی ما به شمار می‌آیند.