نشریه اخبار و تحلیل‌ها شنبه 7 بهمن

پایگاه بصیرت

قصه‌ مطول برجام
آمریکا از هفته گذشته دور تازه‌ای از تلاش‌های دیپلماتیک را برای متقاعد کردن متحدان اروپایی خود به منظور افزودن الزامات سختگیرانه جدید به برجام آغاز کرد؛ اما به نظر می‌رسد این تلاش‌ها نتایج چندان مثبتی نداشته است. برای نمونه، یکی از مقامات وزارت خارجه فرانسه در گفت‌وگو با رسانه‌ها در این باره ابراز ناراحتی کرده و گفته است، آمریکا، اتحادیه اروپا را به شدت تحت فشار قرار داده تا یا این معاهده را دوباره طراحی کند یا قید حضور آمریکا در ادامه مذاکرات را بزند.
در بررسی و تحلیل تلاش‌های ضدبرجامی آمریکا و موضع اتحادیه اروپا در مقابل این تلاش باید به چند نکته اشاره کرد:
1ـ همانگونه که موضع‌گیری‌های مقامات اروپایی و آمریکایی تاکنون نشان داده است، هدف‌گذاری و نوع نگاه آنها با ایران همخوان بوده و اختلاف چندانی میان آنها مشاهده نمی‌شود. عمده‌ اختلاف تنها در بیان کلمات و چگونگی مواجهه با ایران است، وگرنه آنها در اصلِ راهبرد مقابله با ایران اتفاق نظر دارند. واقعیت آن است که اروپایی‌ها برجام را یک معاهده‌ خوب می‌دانند که توانسته است اهداف مورد نظر آنها درباره برنامه هسته‌ای ایران را تأمین کند؛ از این رو خواهان تعمیم مدل آن به موضوعات دیگر هستند؛ اما در این میان، آمریکا برجام را یک معاهده بد دانسته و خواستار اصلاح و تغییر آن، با افزایش محدودیت‌های ایران و افزودن مباحث غیر هسته‌ای به برجام است. بنابراین، در اصل نوع نگاه اروپا و آمریکا هیچ تفاوتی ندارد و آنها خواهان مذاکره با ایران در زمینه موضوعات غیر هسته‌ای هستند.
2ـ تحلیل محتوای سخنان مقامات اروپایی که در واکنش به خواسته‌ آمریکا برای تغییر برجام بیان شده است، نشان می‌دهد اروپایی‌ها درصدد هستند با ایجاد هراس درباره خروج آمریکا از برجام، بتوانند از ایران امتیازات بیشتری بگیرند و باب مذاکره درباره‌ موضوعات غیر هسته‌ای را نیز باز کنند.
3ـ برای مقابله با این طرح طرف مقابل، باید به طور جدی به آنها گوشزد شود که ایران دیگر بیش از این بدعهدی‌ها و بهانه‌تراشی‌های آنها در اجرای برجام را تحمل نمی‌کند و با هرگونه خواسته‌ غیرمنطقی مخالفت خواهد کرد و چنانچه معادله در برجام بیش از این به ضرر ایران تغییر کند، دیگر حاضر به انجام تعهدات خود در برجام نخواهد بود.

▼ گزارش روز

یک خبر خوب دیگر
«فساد در دستگاه قضایی حتی اگر کم باشد، باز هم برای ما بسیار زیاد است. به هیچ عنوان پذیرفته نیست که دستگاه متولی مبارزه با فساد خود درگیر فساد باشد. دستگاه قضایی ترازوی برخورد با مفاسد است و بر این اساس همه باید نسبت به هرگونه فساد در قوه قضائیه حساسیت تام داشته باشند. تخلف در قوه قضائیه غیر قابل اغماض است و در این زمینه چون بحث اعتماد مردم و نظام در بین است جای هیچ‌گونه ترحمی نیست، هیچ‌گونه فسادی از سوی بنده و دستگاه‌های نظارتی تحمل نخواهد شد و در آینده طبق برنامه‌ای خاص، ‌آرای دادگاه عالی صلاحیت قضات پس از تأیید در دادگاه عالی تجدید نظر و تأیید رئیس قوه قضائیه همراه با نام و تصویر قضات متخلف در رسانه‌ها منتشر خواهد شد. این در واقع اتمام حجت با همه قضات مختلف است تا جای هیچ‌گونه گلایه‌ای نماند و بدانند فساد و ارتکاب جرایم در دستگاه قضایی تاوان بزرگی خواهد داشت.»  این عبارات فرازهایی از گفتارهای بالاترین مقام دستگاه قضا در گردهمایی رؤسای کل دادگستری‌ها و دادستا‌ن‌های مراکز استان سراسر کشور است. به تعبیر دیگر، این عباراتی است که یک مسئول باید بر زبان بیاورد و به آن جامه عمل بپوشاند. به معنای دقیق‌تر، این عبارات دقیقاً انتظار مردم و وظیفه مسئولان در نظام جمهوری اسلامی ایران است و اگر بخواهیم شفاف‌تر بگوییم، این عبارات و مهم‌تر از آن اجرایی شدن آن، امید را به جامعه پمپاژ خواهد کرد؛ همه ما می‌دانیم که حل همه مشکلات در کشور و به صفر مطلق رساندن فساد امری تقریباً ناممکن است و متصلب‌ترین دستگاه‌های نظارتی‌ نیز نمی‌توانند به طور صد درصد جلوی سوء‌استفاده‌ها و فسادها را بگیرند؛ اما اگر مردم در عمل ببینند که تخلف تاوان سنگینی دارد و ملاحظه‌ کنند که مبارزه با فساد مقطعی یا در مواقع خاص با اقدامات موقتی نیست و سازوکارهای مبارزه با فساد در حال شکل‌گیری است و جامعه به سوی شفافیت پیش می‌رود، وقتی متوجه شوند که مدیران ارشد کشور و نظام در عمل به قانون و رعایت عدل و مبارزه با فساد با کسی تعارف ندارند، امیدوار می‌شوند و این خوب‌ترین خبر برای مردم خواهد بود.

بررسی ناآرامی‌های ایران در امارات!
یک مرکز پژوهشی امارات متحده عربی اعلام کرده است، قصد دارد کارگاهی آموزشی در ابوظبی با نام «مشکلات ایران، علل، زمینه‌ها و پیامدها» برگزار کند. به نوشته خبرگزاری اماراتی «وام»، «ابتسام الکاتب» مدیر اندیشکده مرکز سیاسی امارات گفت: در این کارگاه که با شرکت کارشناسان داخلی و خارجی برگزار می‌شود، بر ناآرامی‌های اخیر ایران تمرکز می‌شود. او مدعی شد: اعتراض‌های اخیر در ایران تأییدی بر بی‌ثباتی این کشور و ردّ سیاست‌های حکومتی از سوی جامعه این کشور بود که به مشکلات اقتصادی برای مردم و موارد دیگر منتهی شده است. وی افزود: این کارگاه تلاش می‌کند ماهیت بحران‌های دشوار و آشوب‌های پیچیده ناشی از حکومت ایران را روشن کرده و نیروها و منافع در تضاد با هم و همچنین دیدگاه‌های متناقض در این نظام را بررسی کند.

افزایش 200 درصدی نقدینگی
در حالی که حجم نقدینگی در ابتدای مرداد ماه سال ۱۳۹۲ (آغاز دولت اعتدال) حدود ۴۷۹ هزار میلیارد تومان بود، بر اساس گزارش جدید بانک مرکزی، در پایان آبان ‌ماه ۱۳۹۶ حجم نقدینگی به ۱۴۲۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. این آمار گویای افزایش سه برابری حجم نقدینگی در این دولت است که رشد نگران‌کننده‌ای محسوب می‌شود.
 
▼ اخبار
1ـ تراز حساب‌های جاری ایران مثبت 21 میلیارد دلار شد
جدیدترین آمار منتشر شده از سوی صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد، تراز حساب‌های جاری ایران در پایان سال 2017 به مثبت 6/21 میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال پیش از آن 22/5 میلیارد دلار افزایش یافته است. در پایان سال 2016، تراز حساب‌های جاری ایران 38/16 میلیارد دلار اعلام شده بود. بر اساس این گزارش، ایران بین 188 کشور جهان وضعیت بسیار خوبی از نظر تراز حساب‌های جاری خود دارد و جزء 15 کشور نخست جهان از این نظر قرار گرفته است. گفتنی است، تراز حساب‌های جاری ایران در سال 2017 از 173 کشور جهان از جمله اتریش، عربستان، سوئد، امارات، کرواسی، فنلاند، فرانسه، آمریکا، انگلیس، ترکیه و کانادا بیشتر بوده است. آلمان با تراز جاری 295 میلیارد دلاری در رتبه نخست جهان قرار گرفته است و ژاپن با 175 میلیارد دلار و چین با 162 میلیارد دلار به‌ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم از این نظر قرار گرفته‌اند. بر اساس این، 127 کشور جهان در سال 2017 تراز حساب جاری منفی داشته‌اند که در صدر آنها آمریکا قرار گرفته که تراز حساب‌های جاری آن منفی 461 میلیارد دلار بوده است.

2ـ انداختن توپ در زمین حریف
روزنامه اصلاح‌طلب «آرمان» نوشت: «تردیدی نیست که حسن روحانی عضوی از جامعه روحانیت بود، یعنی تشکل روحانی که به اصولگرایان نزدیک است. در چنین شرایطی اصلاح‌طلب خواندن روحانی یک شوخی است و همگان واقف هستند نباید به صرف آنکه اصلاح‌طلبان تأثیر بالایی در پیروزی روحانی داشتند، او را شخصیتی بدانند که عضوی از اردوگاه اصلاح‌طلبی شده است»! این روزنامه همچنین به نقل از فائزه هاشمی ‌نوشت: «انتظار بیشتری از آقای روحانی داشتیم و شرایط محقق کردن این انتظارات هم بعضاً فراهم می‌شد. البته نباید از یاد برد که آقای روحانی همیشه اصولگرا بودند و ادعای اصلاح‌طلبی نداشتند، اما پایگاه رأی ایشان در انتخابات ریاست‌جمهوری در بین اصلاح‌طلبان بود.» گفتنی است، با وجود کارنامه ضعیف دولت تلاش برای منتسب کردن رئیس دولت اعتدال به جریان سیاسی رقیب یکی از ترفندهایی است که اصلاح‌طلبان برای فرار از پذیرش مسئولیت ناکارآمدی دولت در دستور کار خود قرار داده‌اند.

3ـ به ایران تشریف نیاورید!
سیدحسین نقوی‌حسینی گفت: بنده به عنوان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خطاب به وزیر خارجه فرانسه می‌گویم اگر قرار است برای مذاکره درباره خط قرمزها به کشور ما سفر کند، به ایران تشریف نیاورند. وی با اشاره به ادعا‌های دروغین وزیر خارجه فرانسه مبنی بر اینکه در سفر آینده خود به ایران درباره مسائل موشکی جمهوری اسلامی با مقامات ایرانی مذاکره خواهد کرد، اظهار داشت: هیچ نوع مذاکره‌ای میان ایران و فرانسه به عنوان پیش‌شرط برای سفر وزیر خارجه فرانسه به ایران وجود نداشته و ندارد و به هیچ وجه اجازه نمی‌دهیم کسی پیرامون این مسائل مذاکره کند؛ چرا که این موضوعات اساساً قابل مذاکره نیست.

4ـ موفقیت دولت به خاطر ماست و شکستش به ما ربطی ندارد!
«محمدصادق جوادی‌حصار» در مصاحبه با روزنامه «آرمان» در پاسخ به این پرسش که «چندی است مطرح شده که اصلاح‌طلبان خود را از دولت جدا کنند تا اشتباهات دولت به پای جریان اصلاحات نوشته نشود. مگر می‌شود جریان سیاسی از دولت حمایت کند؛ اما اشتباهات دولت به پای آن جریان نوشته نشود؟» گفت: «ما باید حساب‌مان را از حساب دولت روحانی جدا کنیم. اصلاح‌طلبان حامی دولت روحانی هستند نه شریک آن. حامی یک دولت تا زمانی که رئیس دولت به منویات مردم توجه کند، از او حمایت خواهد کرد؛ اما اگر دولت به وعده‌های خود عمل نکند، حمایت خود را از دولت برخواهد داشت.»

▼ اخبار کوتاه
◄ در پی وضع قانون ممنوعیت واردات در کشور روسیه، بسیاری از کشورهای اروپایی بازار این کشور را از دست داده‌اند. در همین زمینه، کشور نروژ نیز که تا پیش از این صادرات قابل توجهی در حوزه شیلات به این کشور داشته است، در این مدت میلیاردها دلار متضرر شده است. گفتنی است، قانون ممنوعیت واردات محصولات غذایی و کشاورزی در کشور روسیه از سال ۲۰۱۴ میلادی و در پی تحریم‌های اقتصادی و مالی این کشور از سوی کشورهای اروپایی و آمریکا اعمال شده است.
◄ «جرارد آروئاد»، سفیر فرانسه در آمریکا در حساب کاربری‌اش در توئیتر نوشت: کشورش آماده همکاری با آمریکا به منظور مقابله با فعالیت‌های منطقه‌ای ایران، در حین حفظ توافق برجام است. وی ادامه داد: «اروپایی‌ها بارها گفته‌اند، همزمان با حفظ توافق هسته‌ای ایران به شکل فعلی، آماده همکاری با آمریکا به منظور پرداختن به دیگر چالش‌های ایران برای ثبات منطقه هستند.»
◄ محمدرضا عارف در پاسخ به این پرسش که آیا درباره طرح مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردم‌سالاری که به تازگی به نام پارلمان اصلاحات به شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان ارائه کرده، با شما رایزنی شده یا خیر، گفت: ما به دنبال تشکیل شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان هستیم و در این‌باره با ما رایزنی نشده، درباره تشکیل پارلمان اصلاحات از آقای کواکبیان بپرسید.
◄ امیر زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت در حاشیه کنفرانس توکیو در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرد: احتمالاً تعدادی از قراردادهای جدید با شرکت‌های خارجی برای توسعه میادین نفت و گاز کشور را طی سه یا چهار ماه آینده نهایی خواهد کرد. وی گفت: ایران درباره حدود ۲۸ قرارداد با شرکت‌های خارجی شامل ژاپن، چین، روسیه و اروپا مذاکره می‌کند.
◄ اسرائیل کاتس، وزیر حمل‌ونقل رژیم غاصب صهیونیستی به تازگی در مصاحبه با روزنامه سعودی «ایلاف» از طرحی مشترک با کشورهای عربستان سعودی و امارات برای ایجاد خط راه آهن میان آنها سخن گفت که هدف از این طرح در واقع از بین بردن اهمیت تجاری تنگه هرمز و کاستن از ارزش آن از طریق ایجاد گذرگاه‌های دریایی و زمینی جایگزین است.
◄ در حالی به وزارت نفت به منظور انتشار چهار هزار میلیارد تومان اوراق سلف برای تأمین منابع یارانه‌ها مجوز داده شده که این وزارتخانه با وجود درآمد 55 هزار میلیارد تومانی فروش فرآورده‌ و گاز، بخش اعظم تعهدات 41 هزار میلیارد تومانی بابت هدفمندی را اجرا نکرده است.