خروجی انحصار

دو سال قبل، در مراسم اختتامیه سی‌وچهارمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران، اتفاقی رخ داد که می‌توان آن را خلاصه‌ای از آنچه طی سال‌های اخیر در این جشنواره پیش آمده است دانست. وقتی حسین فریدون، یکی از متهمان فساد اقتصادی، در جایگاه مهمان ویژه پا به این جشنواره گذاشت و برای اهدای جایزه «حقوق شهروندی» روی سن رفت، همه در حیرت فرو رفتند که چرا چنین فردی برای این مراسم و این جایزه دعوت شده است. فریدون علاوه بر اتهامات اقتصادی، با هنر و سینما نیز بیگانه و بی‌ربط بود؛ اما گویا مسئولان برگزاری جشنواره فیلم کوتاه، با این اقدام خودشان خواستند پیامی را به فیلم‌سازان جوان صادر کنند و بگویند که در این جشنواره نباید منتظر رعایت عدالت و توجه به ارزش‌های فرهنگی بود.

قرار بود جشنواره فیلم کوتاه تهران محلی برای حضور و شناسایی استعدادهای جوان در عرصه سینما باشد؛ زیرا افرادی که قصد فعالیت حرفه‌ای در سینما را دارند، معمولاً کار خود را با تولید فیلم کوتاه آغاز می‌کنند. جشنواره فیلم کوتاه، محمل و محلی بود تا این قشر از هنرمندان بتوانند خود را معرفی کنند و منتقدان و مسئولان سینمایی نیز با دیدن آثار، فیلم‌سازانی را که قابلیت رشد و پرورش دارند شناسایی و از آنها برای تولید فیلم سینمایی حمایت کنند.

اما به تازگی قوانینی برای این جشنواره وضع شده است که آن را به سوی ناعدالتی و بی‌توجهی به همه سازندگان فیلم کوتاه پیش برده است؛ به این معنی که سازندگان فیلم‌های کوتاه در زمان ثبت نام برای این جشنواره با گزینه‌ای مواجه می‌شوند که از عضویت آنها در انجمن سینمای جوان (که متولی برگزاری این جشنواره است) سؤال می‌کند! به این ترتیب، افرادی که عضو انجمن نیستند، با بی‌مهری جشنواره مواجه می‌شوند و احتمال راهیابی آنها به بخش مسابقه کمتر می‌شود.

این در حالی است که طی سال‌های اخیر، حتی عضویت در انجمن سینمای جوان نیز به افراد خاصی محدود شده است. چندی قبل، سه نفر از فعالان عرصه فیلم کوتاه در نشستی که خبرگزاری مهر برگزار کرد، به همین موضوع اشاره کردند. آرش محمودی در این نشست گفت: «عضویت در انجمن سینمای جوانان حالا دیگر به این سادگی نیست؛ چون انجمن سینمای جوان برای خود گروهی درست کرده و به دلیل واسطه‌هایی که دارد، فیلم‌هایش را ارائه می‌کند و دست به تولید آثاری با سیاست‌ها و نگاه خود می‌زند. حالا دیگر باید شرایط و واسطه‌هایی داشته باشی تا بتوانی با انجمن همکاری کنی؛ بنابراین به‌نظرم این انجمن انحصاری عمل می‌کند.»

سجاد حسینی هم گفته بود: «این انجمن به شدت انحصاری عمل می‌کند. به‌ نظرم انجمن سینمای جوانان ایران یکی از استعدادکُش‌ترین سازمان‌هایی است که در حوزه فیلم کوتاه کار می‌کند!»

اما رفتار انحصاری و باندی انجمن سینمای جوان، نتیجه خوبی نداشته است؛ چون در این جشنواره، از میان صدها فیلمی که در دو سه سال اخیر به نمایش درآمده‌اند، نه تنها فیلم‌هایی با مضامین ارزشی و هویت‌مند به ندرت دیده شده که بسیاری از آنان با محتوایی بی‌هویت، تلخ و پوچ‌گرایانه و البته با کیفیت و ساختاری نازل ساخته و اکران شده‌اند!