صفحه نخست >>  عمومی >> آخرین اخبار
تاریخ انتشار : ۰۷ مهر ۱۳۹۹ - ۰۷:۵۴  ، 
کد خبر : ۳۲۵۰۲۹

ردپای اسرائیل و ترکیه در مناقشه قره باغ؟

شعیب بهمن در بخشی از یادداشت خود درباره مناقشه قره باغ در شماره امروز اعتماد نوشت: دولت‌های مستقر همیشه در تاریخ ۳ ‏دهه‌ای این دو جمهوری از مناقشه قره‌باغ به نفع تحکیم و تثبیت جایگاه سیاسی خودشان درون کشور و جلب کردن اعتماد افکار ‏عمومی به قاطعیت و اقتدار دولت‌شان استفاده کرده‌اند. در بسیاری از موارد، شعله‌ور شدن درگیری‌ها در قره‌باغ، دولت‌های باکو و ‏ایروان، از این درگیری‌ها برای منحرف کردن اذهان و افکار عمومی از مشکلات داخلی استفاده کرده‌اند. همین درگیری فعلی به ‏دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا قابل پیش‌بینی بود. گزارش‌های آماری و تحلیل‌های اقتصادی که از دو ‏جمهوری آذربایجان و ارمنستان منتشر می‌شد در میان محافل پژوهشی و آشنا با مسائل قفقاز از چند هفته پیش، این انتظار و گمانه ‏را ایجاد کرده بود که دو طرف به هر بهانه‌ای برای پرت کردن ذهن شهروندان‌شان از مسائل اقتصادی ناشی از شیوع جهانی ‏ویروس کرونا، درگیری‌ها در قره‌باغ را از سر می‌گیرند. در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی هم همه بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای ‏از وجود این مناقشه نفع می‌برند. بازیگران خارجی تصور می‌کنند که این مناقشه می‌تواند، بهانه و دلیل مناسبی برای گسترش ‏حضور این قدرت‌های خارجی در منطقه قفقاز باشد. به همین دلیل هیچ یک از بازیگران خواهان حل و فصل این مناقشه نیستند. در ‏جنگ اخیر به صورت مشخص نقش ترکیه برجسته است. دولت ترکیه در چند ماه گذشته نیرو‌های زیادی را به جمهوری آذربایجان ‏اعزام کرد. در این مدت یک رزمایش مشترک نظامی میان ترکیه و جمهوری آذربایجان برگزار شد، اما بعد از پایان رزمایش، ترکیه ‏باز هم نیرو‌های خود را از خاک آذربایجان به خانه بازنگرداند. همین حضور نیرو‌های ترکیه در خاک جمهوری آذربایجان به یک ‏مناقشه سیاسی میان باکو و ایروان بدل شد. ‏
آنکارا با توجه به شرایطی که در حوزه سیاست خارجی خودش با آن مواجه است، تمایل زیادی به منحرف کردن افکار عمومی ‏داخلی به یک درگیری جدید دارد. تحولاتی که در لیبی اتفاق افتاده و استعفای فائز سراج، رییس حکومت وفاق ملی لیبی این نگرانی ‏را در میان مقام‌های آنکارا ایجاد کرده که با پیشرفت مذاکرات در لیبی، قدرت به رسمیت شناخته شده بین‌المللی از اختیار هواداران ‏اخوان‌المسلمین خارج شود و تمام سرمایه‌گذاری‌های ترکیه در لیبی و شرق و جنوب مدیترانه از بین برود. ترکیه ترجیح می‌دهد ‏برای پنهان کردن احتمال شکست در لیبی، افکار عمومی کشور را به درگیری در قفقاز منحرف کند که تا حد زیادی هم می‌تواند با ‏اتکا به حساسیت‌های قومی و زبانی، شهروندان ترکیه را تحت تاثیر قرار دهد. ‏
در کنار ترکیه یک بازیگر دیگر هم در لایه‌های زیرین درگیری‌های اخیر حضور دارد. به نظر می‌رسد که دولت اسراییل اخیرا ‏تلاش‌ها برای نفوذ گسترده‌تر در قفقاز را آغاز کرده است. همان‌طور که اسراییلی‌ها در مناقشه ۳ ماه پیش نقش بسیار برجسته‌ای ‏داشتند و درگیری به دلیل ارایه اطلاعات نظامی جمهوری آذربایجان به جمهوری ارمنستان آغاز شد. به نظر می‌رسد که ۳ ماه بعد ‏از فروکش کردن درگیری‌های ابتدای تابستان امسال، بار دیگر اسراییلی‌ها در این درگیری‌ها هم نقشی بازی کنند. در ماه‌های ‏گذشته گشایش سفارت جمهوری ارمنستان در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، امتیازی بود که ارمنستان به ازای خدمات رژیم ‏اسراییل در اطلاع‌رسانی در مورد ارتش آذربایجان در تیر ماه داده بود. گزارش‌ها حاکی از این است که تل‌آویو بسیاری از کدها، ‏اطلاعات تماس و رمزگذاری تجهیزاتی را که در طول سال‌های گذشته به جمهوری آذربایجان فروخته بودند در اختیار ارمنستان ‏قرار دادند. ‏
همان‌گونه که در کوتاه‌مدت و میان‌مدت چشم‌اندازی برای حل و فصل مناقشه از طریق صلح برای دو طرف وجود ندارد، پیش‌بینی ‏یک پیروزی قاطع برای یکی از دو طرف و پایان دادن مناقشه به صورت نظامی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت وجود ندارد. به نظر ‏می‌رسد که درگیری اخیر میان دو کشور هم مانند درگیری‌های گذشته چند روزی بیشتر طول نکشد. بازیگران قدرتمندی مانند ‏روسیه به سرعت مداخله و شعله درگیری را خاموش می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که منطقه قفقاز دچار بی‌ثباتی و آشوب بلندمدت ‏شود. هر یک از دو طرف مانند همه دوره‌های شعله‌ور شدن درگیری، آسیب‌هایی به طرف مقابل می‌زنند و تلفات و خساراتی ‏می‌بینند، اما انتظار یک رویداد استراتژیک که بتواند صحنه مناقشه را تغییر بدهد، نمی‌رود. ‏
نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات