سفر چندوجهی!

دیروز نخست‌وزیر عراق برای دومین بار در طول نخست‌وزیری‌اش به آمریکا سفر کرد. اولین سفر مصطفی الکاظمی در شهریور ۹۹ و در زمان ترامپ انجام شد و اکنون در فاصله کمتر از یک سال، دومین سفر وی به آمریکا صورت می‌گیرد. در رابطه با اهداف و چرایی این سفر ذکر چند نکته لازم و ضروری است؛

گزاره‌های تحلیلی: 1- بسیاری این سفر را در قالب مصوبه پارلمان عراق (دی ۹۸) برای خروج نیروهای آمریکایی از این کشور می‌دانند. درواقع سفر الکاظمی برای ایجاد یک مکانیسم یا چارچوب خروج نیروهای آمریکایی از عراق است؛ اما در عمل مشاهده می‌شود که این هدف خیلی در دستور کار الکاظمی قرار ندارد و برخی اخبار حکایت از آن دارد که شخص الکاظمی به دنبال حضور مستشاری آمریکا در عراق است؛ به‌گونه‌ای که خود الکاظمی هم مطرح کرده که عراق برای آموزش و جمع‌آوری اطلاعات نظامی از آمریکا درخواست همکاری خواهد کرد. پس علناً حضور نظامی آمریکا در عراق در یک چارچوب دیگر تداوم خواهد یافت. البته ذکر این نکته هم ضروری است که الکاظمی در راستای گفتگوهای راهبردی بغداد- واشنگتن به آمریکا سفر کرده و یکی از موارد قابل‌ذکر در این گفتگوها حضور نیروهای آمریکایی به‌عنوان نیروهای آموزشی در عراق است. 2- الکاظمی روی انتقال روابط عراق و آمریکا از چارچوب نظامی به چارچوب فراگیر همکاری مطابق با توافقنامه راهبردی در زمینه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، آموزشی، فناوری، بهداشتی و زیست‌محیطی کار می‌کند. 3- بسیاری این سفر را در راستای بقای الکاظمی در نخست‌وزیری می‌دانند. الکاظمی درواقع نخست‌وزیر انتقالی برای برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام در عراق بود؛ اما با تعویق انتخابات عراق در خردادماه و احتمال تعویق مجدد آن در مهرماه جاری، این گزینه مطرح است که الکاظمی فعلاً در پست نخست‌وزیری در عراق حضور خواهد داشت. برای به ثمر رسیدن این امر، الکاظمی نیازمند حمایت‌های بین‌المللی و به‌ویژه آمریکا است. درواقع الکاظمی به دنبال نشان دادن خود به‌عنوان گزینه‌ای مطلوب نزد بازیگران تأثیرگذار در عراق، همچون ایران و آمریکا است. به همین منظور بود که وی در اولین سفر خارجی خود بعد از نخست‌وزیری‌اش به ایران سفر کرد. 4- الکاظمی راهبردی مبتنی بر همکاری با بازیگران تأثیرگذار در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی در پیش گرفته و در همین جهت اولویت‌بندی خاصی دارد. در این اولویت‌بندی، آمریکا نقش اول را ایفا خواهد کرد؛ حضور پررنگ واشنگتن در عراق به‌منزله حضور سایر بازیگران همچون عربستان سعودی خواهد بود. البته این حضور و تأثیرگذاری، بیشتر در ابعاد اقتصادی مطرح است و الکاظمی به دنبال ایفای نقش بازیگرانی همچون عربستان سعودی در مسائل اقتصادی عراق است. به همین دلیل مشاهده می‌شود که هیئت‌هایی از عربستان و عراق طی چند وقت گذشته سفرهای متعددی در قالب‌های اقتصادی داشته‌اند.