دولت فراگیر؛ راهبرد مشترک دوستان افغانستان

وزرای خارجه ایران، روسیه، چین و پاکستان پس از دیدار در حاشیه اجلاس کشورهای عضو سازمان شانگهای و پیمان امنیت دسته‌جمعی در خصوص افغانستان، بیانیه‌ای مشترک صادر کرده و طی آن علاوه بر ضرورت احترام به حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان، بر لزوم شکل‌گیری آشتی ملی در افغانستان و تشکیل دولت فراگیر جهت تأمین منافع تمامی نیروهای سیاسی و قومی این کشور تأکید کردند.

گزاره تحليلي: در واكاوي ضرورت‌های متن بيانيه مشترك این چهار کشور، لازم است به اين مهم پرداخته شود که امروز ملت افغانستان با كوله باري از ظلم 20 ساله آمريكا و سختي به بار آمده از سوي كدخداباوران، تشنه برقراري صلح و آرامشي جامع و فراگير است. نياز شرايط امروز افغانستان باوجود گروه‌ها و قومیت‌های مختلف و متعدد، برپايي دولت و ارکان حاکمیتي است كه بازتاب‌دهنده ترکیب جامع جامعه افغانستان باشد، به‌گونه‌ای كه احساس واقعي تمامی اقوام و گروه‌ها، شراکتی اثرگذار و متناسب با وزن خود در دولت باشد. تأکید بر گفتگو و مذاکره بین‌الافغانی و پذیرش نظر مردم افغانستان از طریق انتخابات به‌عنوان راه‌حل اصلی مشکلات و خروج از انسداد سیاسی موجوداست و اين می‌تواند تضمین‌کننده امنيت، صلح و آرامش در افغانستان باشد. در اين راستا، کشورهاي منطقه و همسايگان افغانستان می‌توانند در تحقق صلح و امنيت و آرامش پايدار در اين كشور كمك نمايند. حمایت و پشتیبانی از شکل‌گیری اجماع داخلی میان جریان‌های مختلف افغان و ترغیب همه طرف‌ها به مذاکره و حل موضوع مسالمت‌آمیز اختلاف‌ها، ارائه کمک‌های سازمان‌یافته بشردوستانه به مردم افغانستان، مراقبت در مقابل رفتارهای یک‌جانبه و غیرسازنده برخی بازیگران که مسئولیت قطعی در ایجاد شرایط کنونی دارند، ازجمله راهبردهاي این کشورها برای تحقق امنيت، صلح و آرامش در افغانستان می‌تواند باشد.

نكته پاياني: شرايط امروز افغانستان را باید در بستر تحولات سیاسی و ژئوپلیتیک منطقه‌ای و حتی بین‌المللی تحلیل کرد. اين واقعيتي غیرقابل‌انکار است كه آمریکا پس از ۲۰ سال هزینه‌های سنگین در افغانستان، با تحمل خسارت‌های جبران‌ناپذیر، دچار شکست راهبردی شده است. بنابراين بر مسئولین کشور فرض است که در این صحنه پیچیده و حساس منطقه‌ای، علاوه بر كمك به برقراري صلح و آرامش پايدار در افغانستان، هوشمندانه تمام سناريوهاي احتمالي اخراجی‌های از منطقه غرب آسيا را رصد و بر اساس اصول عزت، حكمت و مصلحت، سنجيده عمل کنند و مانع از وارد شدن هرگونه آسیب بر امنیت و منافع ملت عزیز ایران شوند.