سفر بایدن به منطقه برای بن سلمان چه دستاوردی داشت؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بصیرت سفر "جو بایدن" رئیس جمهوری آمریکا درحالی به منطقه غرب آسیا صورت گرفت که وی به دنبال دو موضوع سوخت و تشکیل ناتو عربی به رهبری اسرائیل و امضای توافق‌نامه عادی‌سازی میان ریاض و تل‌آویو بود. 
اما بررسی ها نشان می دهد آنچه که آمریکایی‌ها و شخص بایدن انتظار داشتند کاملا متفاوت بود. حتی نحوه استقبال سعودی‌ها از رئیس جمهور ایالات متحده نیز به شدت مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت و آن را با شیوه استقبال از «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا مقایسه کردند.
«محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی درحالی به استقبال بایدن در فرودگاه جده نرفت که در اجلاس سران کشورهای عربی در این شهر که با حضور بایدن برگزار شد، رهبران عرب را به آغوش کشید و از آنها استقبال کرد. همچنین شاید خالی از لطف نباشد که دستاوردهای ترامپ را در اولین سفر خود به عربستان با دستاوردهای جو بایدن مقایسه کنیم.
ترامپ که در سال 2017 به عربستان رفته بود در میان استقبال ویژه و گرم سعودی‌ها و درحالی که شخص ملک سلمان، پادشاه عربستان شخصا برای خوشامدگویی به ترامپ و خانواده‌اش تا درب هواپیمای آنها نیز رفت، در سفر 36 ساعته‌ای که به این کشور داشت توانست بیش از 400 میلیارد دلار به جیب بزند. البته این مبلغ تنها مربوط به قراردادهای متعددی است که رئیس جمهور سابق آمریکا با دولت عربستان امضا کرد و آنگونه که در آن زمان رسانه‌ها فاش نمودند، سعودی‌ها هدایایی به ارزش بیش از 1 میلیارد دلار تقدیم ترامپ و اعضای خانواده وی کردند.
اما نتایج سفر بایدن به عربستان چیز دیگری را نشان می‌دهد. در وهله نخست به اولین هدف وی از این سفر یعنی حل بحران سوخت اروپا و آمریکا اشاره می‌کنیم. بن سلمان در بیانیه ابتدایی اجلاس جده اعلام کرد که سقف تولید نفت عربستان 13 میلیون بشکه در روز است که شامل مصرف داخلی می‌شود. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که این کشور تولید نفت خود را در سطح جهانی افزایش دهد و متعاقب آن معضل افزایش قیمت سوخت در اروپا و آمریکا ادامه خواهد داشت.
مسئله دوم بحث تشکیل ناتو عربی به رهبری رژیم صهیونیستی علیه ایران در منطقه است که هفته‌های قبل بحث آن مطرح شده بود و بسیاری پیش‌بینی می‌کردند که از مهمترین محورهای گفتگوی اجلاس کشورهای عربی در جده باشد. اما «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه سعودی در بیانیه پایانی اجلاس مذکور با اشاره به مثبت بودن مذاکرات جاری میان ریاض و تهران در بغداد گفت که به دنبال روابط عادی با ایران هستیم و اصلا چیزی به نام ناتو عربی در این نشست مطرح نشد.
از آن گذشته اردن که پیشتر درباره تشکیل ناتو عربی صحبت کرده بود از طریق وزارت خارجه خود اعلام کرد که به دنبال برقراری روابط مطلوب با ایران بوده و این کشور را دشمن خود نمی‌داند. همچنین برخی اخبار درباره تمایل مصری‌ها برای مذاکره با ایران مطرح شده و امارات نیز چند روز قبل از سفر بایدن به منطقه، سفیری به تهران فرستاده و بر تقویت روابط با ایران تاکید کرد.

درباره توافق عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی نیز نتیجه مورد نظر آمریکایی‌ها حاصل نشد. البته همانطور که پیش‌بینی می‌شد گام‌هایی در این روند برداشته شد و آنگونه که منابع خبری گزارش می‌دهند ریاض متعهد به همکاری با شرکت‌های هواپیمایی اسرائیل جهت عبور پروازهای این رژیم از حریم هوایی عربستان گشته است که در ازای آن اسرائیل باید حاکمیت سعودی‌ها بر جزایر «تیران» و «صنافیر» را که در اختیار مصر است به رسمیت بشناسد. اما تاکنون چیزی به شکل علنی در این زمینه تایید نشده است.
اما شاید بیشترین دستاورد سفر بایدن به عربستان، متعلق به محمد بن سلمان باشد. این شاهزاده جوان سعودی که تحت فشارهای دولت بایدن به دلیل پرونده سیاه حقوق بشری عربستان و قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی، از دو سال قبل در انزوای منطقه‌ای و بین‌المللی بود اکنون احساس می‌کند که از کابوس خاشقجی رها شده و به نوعی بایدن برای همیشه این پرونده را برای بن سلمان بست.
در مقابل هرچند بایدن تلاش کرد مقابل دوربین از ابراز صمیمیت با بن سلمان اجتناب کند اما با پا گذاشتن روی وعده‌های خود در زمینه تنبیه ولیعهد عربستان و رسیدگی به پرونده حقوق بشری این کشور، چهره فریبکار خود را به ویژه برای شهروندان آمریکایی به نمایش گذاشت و ثابت کرد همه اظهاراتی که در این زمینه مطرح کرده، صرفا مانور و دروغ بوده است. به همین دلیل است که تحلیلگران معتقدند سفر منطقه‌ای بایدن نه تنها دستاوردی برای او نداشت بلکه می‌تواند موقعیت وی را در میان مردم آمریکا و به ویژه در انتخابات بعدی متزلزل کند.