نشریه اخبار و تحلیل‌های چهارشنبه، ۱۹ مرداد ماه

▼حرف روز         

اولین بستر پرداخت جهانی در کشور

به‌زودی اولین سیستم گسترده پرداخت جهانی در کشورمان به‌صورت رسمی خدمات خود را عرضه خواهد کرد؛ این خبری بود که اوایل مردادماه، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه رسانه‌ای کرد و از توافق‌ برای استفاده از کارت‌بانکی «میر» روسیه که نسخه روسی مستر ویزا و مستر کارت است، سخن گفت.

نکات تحلیلی: 1- استفاده واشنگتن از دلار به‌عنوان یک سلاح سیاسی- اقتصادی برای تقابل با دولت‌ها از یک‌سو و از سوی دیگر کاهش نسبت بدهی دولت امریکا به gdp این کشور که ناشی از چاپ دلار بدون پشتوانه است، سبب گردیده تا اعتماد جهانی نسبت به این ارز در پایین‌ترین سطح خود قرار گیرد و بر همین اساس، مطابق گزارش صندوق بین‌المللی پول، میزان ذخایر دلار در سال ۲۰۰۰ از ۷۲ درصد به ۵۸ درصد در انتهای سال ۲۰۲۱ برسد. ازاین‌رو بسیاری از کشورها (حتی در اتحادیه اروپا) سعی در فاصله گرفتن از دلار، تنوع بخشیدن به پشتوانه‌های ارزی خود و استفاده از پیمان‌های پولی دوجانبه دارند. 2- بسیاری از کشورها بخصوص آن‌هایی که در یک بلوک تحریمی هستند، برای تسهیل تجارت و کاهش نقش دلار، به دنبال سازوکارهای مالی بر بستر ارزهای ملی هستند. پرداخته‌ای مالی در تجارت بین‌الملل می‌تواند بر بستر ویزا کارت یا مستر کارت باشند که مؤسسات متولی آن در ایالات‌متحده قرار دارند؛ اما واشنگتن چنین پرداخت‌هایی را در دولت‌های تحریمی خود ممنوع کرده است. از سال ۲۰۱۴، نسخه روسی این پرداخت‌ها در تجارت جهانی با نام MIR شروع به کار کرد و تاکنون در ۱۴ کشور به‌صورت رسمی و آزمایشی پذیرفته شده است. گسترش سریع پرداخت‌های میر در روسیه و فراتر از آن، تأکیدی بر شبکه پرداخت اوراسیا دارد که کاملاً مستقل از سیستم غربی است و دسترسی جهانی آن در حال افزایش است. 3- کارت میر را باید اولین سیستم گسترده پرداخت جهانی دانست که در ایران خدمات خود را به‌صورت رسمی عرضه خواهد کرد. نحوه استفاده از کارت میر این‌گونه است که گردشگر روس می‌تواند از کارت‌خوان‌های متصل به شبکه شتاب استفاده کند و مبلغ کالایی را که می‌خرد، پرداخت نماید و هم‌زمان مبلغ کالا که به فروشنده توسط بانک پرداخت می‌شود، از حساب خریدار به روبل کم می‌شود. البته یک کارمزدهایی هم از خریدار (گردشگر) دریافت می‌شود. همچنین دارنده کارت میر می‌تواند از دستگاه‌های خودپرداز، پول نقد به ریال دریافت کند که به روبل از حسابش کسر می‌شود. عمده مزایای این کارت در رشد و "توسعه گردشگری" و "تسهیل تجارت" است. (نویسنده: علی محمدی)

▼گزارش روز               

ضرورت هوشیاری مقتدی صدر در تحولات داخلی عراق

عراق روزهای سخت و دشواری را سپری می‌کند. ده ماه از انتخابات پارلمانی عراق می‌گذرد و دولت جدید نه‌تنها تشکیل نشده است، بلکه بر اثر کشمکش‌ها و منازعات داخلی که بر اثر رفتارها و اقدامات یک‌جانبه‌گرایانه مقتدی صدر به وجود آمده است، نمی‌توان چشم‌انداز مشخصی از آینده سیاسی و دولت بعدی عراق ترسیم کرد.

گزاره خبری: واقعیات جاری در صحنه سیاسی و میدانی عراق نشان می‌دهد، تا این لحظه مقتدی صدر که جمعیت بزرگی را رهبری می‌کند و بازیگری منحصربه‌فرد در جامعه عراق است، از موانع اصلی تشکیل دولت در این کشور محسوب می‌شود. مقتدی صدر که 23 خرداد با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد از سیاست خداحافظی کرده است، در هفته‌های اخیر با صدور چند بیانیه نوشته، مواردی را مطرح کرده است که در فضای سیاسی کنونی عراق نه‌تنها کارآمد نیستند بلکه بر عمق و دامنه مشکلات موجود افزوده‌اند. او در بیانیه‌ها و صحبت‌هایی که داشته بر روی نکات زیر تأکید کرده است: 1- خواهان تغییر نظام سیاسی و قانون اساسی عراق شده ولی نظام سیاسی مدنظر خویش را مطرح نکرده است؛ 2- از حشدالشعبی و قبیله‌ها خواسته تا از اعتصاب هواداران در منطقه سبز، حمایت و در آن شرکت کنند. وی در یکی از آخرین توئیت‌های خود با بیان اینکه «این فرصتی بزرگ برای تغییر ریشه‌ای نظام سیاسی، قانون اساسی و انتخابات است»، خطاب به ملت عراق اظهار داشته: «ای ملت آزاده و علاقه‌مند به اصلاحات، دموکراسی، حق شهروندی، قانون، استقلال، حاکمیت، اقتدار کشور و انحصار سلاح به دست دولتی قوی، همه شما مسئول هستید و در بوته آزمایش قرار دارید؛ یا عراقی سربلند میان کشورها یا عراقی سرسپرده که فاسدان و سرسپردگان و افراد دارای مطامع دنیایی بر آن حاکم‌اند و ایادی شرق و غرب هدایت آن را بر عهده دارند».

گزاره‌های تحلیلی: در اینکه مقتدی صدر متعلق به خاندانی اصیل، ریشه‌دار، مجاهد و ضداستکباری است و خود نیز در زمره یکی از شخصیت‌های مهم و بازیگران منحصربه‌فرد در تحولات داخلی عراق محسوب می‌شود که در مقاطع مختلف برای منافع ملی و مردمی عراق تلاش کرده است، شکی نیست. بااین‌وجود، مقتدی صدر در شرایط کنونی که عراق در یک وضعیت گذار قرار دارد، جریانی را رهبری می‌کند که نظارت کافی به آن نداشته و به‌رغم داشتن جمعیت هوادار قابل‌توجه، تحلیل واقع‌بینانه‌ای از اوضاع داخلی عراق ندارد. این باعث شده که جریان صدر از انسجام و آموزش سیاسی لازم در مواجهه با پدیده‌های سیاسی و ... برخوردار نباشد. برای همین است که همه تیپ آدم از عناصر بعثی گرفته تا چپ‌ها و ملی‌گرایان و تکفیری‌ها به‌آسانی می‌توانند در صفوف این جریان در کف خیابان رخنه کرده و به نام صدر، مطالبات خود را فریاد زده و بر تشنج اوضاع در عراق بیفزایند. مقتدی صدر باید دقت نظر کافی داشته باشد که مورد سوءاستفاده دشمنان داخلی و خارجی ملت عراق قرار نگیرد که بخواهند به نام او، عراق را در باتلاقی از بحران‌های پیچیده و درازمدت فرو ببرند.

بن‌بست سیاسی در خصوص تشکیل دولت جدید، عراق را وارد مرحله خطرناکی کرده که فرصت هرگونه آزمون‌وخطا را از آن گرفته است؛ وضعیتی که برای بدخواهان عراق به‌ویژه آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی بازیگران مخرب منطقه‌ای، یک فرصت مغتنم محسوب شده و بیشترین بهره را برای آنان به دنبال دارد. امروز هیچ‌چیز به اندازه وحدت جریان‌های شیعی برای عراق حائز اهمیت راهبردی نیست. این وحدت حتی مهم‌تر از تشکیل دولت است؛ چراکه مهم‌ترین متغیر مؤثر و کلیدی در تشکیل دولت جدید به شمار می‌رود. (نویسنده: حمید خوش‌آیند)

▼ اخبار

واکنش رسانه‌های غربی درباره ماهواره «خیام»

دیروز صبح ماهواره "خیام" با مالکیت جمهوری اسلامی ایران از پایگاه فضایی بایکونور و به‌وسیله موشک ماهواره‌بر "سایوز روسی" به فضا پرتاب شد. ماهواره "خیام" جدیدترین دستاورد فضایی کشور است که از سوی محققان سازمان فضایی ایران به‌منظور تأمین داده‌های ماهواره‌ای و توسعه کاربردهای صنعت فضایی در حوزه‌هایی چون کشاورزی و محیط‌زیست و مرزبانی کشور ساخته شده است؛ دستاوردی که در کانون اخبار رسانه‌های غرب نیز قرار گرفت. خبرگزاری رویترز در این رابطه نوشت که هم‌زمان با برنامه تهران و مسکو برای ایجاد روابط نزدیک‌تر در مواجهه با تحریم‌های غرب، یک ماهواره ایرانی به‌صورت موفقیت‌آمیز توسط یک ماهواره‌بر روسیه به فضا پرتاب شد. خبرگزاری فرانسه نیز با بازتاب این خبر، به تقویت همکاری‌های تهران و مسکو اشاره کرد و گزارش داد: «ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه ماه گذشته میلادی به‌عنوان دومین سفر خارجی خود از زمان جنگ اوکراین، به تهران سفر کرد». این خبرگزاری همچنین در خصوص همکاری‌های فضایی ایران و روسیه خاطرنشان کرد که در سال ۲۰۰۵ ماهواره سینا ۱ ایران از ماهواره‌بر پلستسک روسیه پرتاب شده بود. رسانه آمریکایی آسوشیتدپرس نیز این عملیات را موفقیت‌آمیز خواند و اشاره کرد که حدود ۹ دقیقه پس از پرتاب، ماهواره ایرانی به نام خیام در مدار زمین قرار گرفت.‌ آسوشیتدپرس همچنین در قسمتی از گزارش خود به مشخصات این ماهواره که از زبان رسانه‌های ایرانی نقل شده اشاره کرد و افزود: «تلویزیون ایران به نقل از آژانس فضایی ایران اعلام کرد که ماهواره تصاویر وضوح‌بالا با میزان وضوح یک متر در هر پیکسل را ارائه می‌کند».

بیانیه عجیب از فتنه‌گر سال 88

یکی از سایت‌های مدافع فتنه ۸۸ که معمولاً از خارج از کشور به‌روزرسانی می‌شود، دیروز متنی به نقل از میرحسین موسوی منتشر کرده که محتوای آن بیش از هر چیز، انتقاد از جمهوری اسلامی و مدافعان حرم به دلیل مبارزه با داعش و تروریست‌های مسلح در سوریه است! جنس ساختار جملات و ادبیات به‌کاررفته در این بیانیه بار دیگر این شبهه را تداعی می‌کند که مانند بسیاری از بیانیه‌های پیشین موسوی، این بار هم عده‌ای در پشت‌صحنه برای او چنین جملاتی را دیکته کرده و او را مانند وقایع بعد از انتخابات ۸۸ به معرکه‌ای فرستاده‌اند که غیر از اهانت به عاشورا، این بار به حمایت از داعش و حفاظت غیرمستقیم از منافع رژیم صهیونیستی هم کشانده شود. موسوی در بیانیه خود علیه مبارزه با داعش در سوریه و همچنین کمک به گروه‌های مقاومت در یمن علیه جنایت آل سعود و ... موضع‌گیری کرده و حتی در گامی فراتر، حزب‌الله لبنان را به باد انتقاد گرفته و درمجموع مقاومت علیه داعش و رژیم صهیونیستی و آل‌سعود و ... را شوم و کجروی و «جرائم ننگین» خوانده است! خبرگزاری تسنیم درباره این بیانیه نوشت: «کمتر بیانیه‌ای در تاریخ سیاسی ایران می‌توان یافت که به‌مانند این، مخرج مشترک آمال و مدعاهای منافقین و صهیونیست‌ها و آمریکا و آل‌سعود و داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در منطقه باشد. بیانیه موسوی مشخصاً یک بیانیه تروریستی است؛ بیانیه‌ای که تمام اقدامات ایران در منطقه علیه تروریسم را زیر سؤال می‌برد و آن‌ها را کج‌روی می‌خواند و از دیگر سو، شهدای گران‌قدری مانند مدافعان حرم را با سخیف‌ترین الفاظ نکوهش می‌کند. عدم مرزبندی امثال آقای خاتمی دیگر اصلاح‌طلبان- که مدعی انتقاد بر رفتارهای موسوی در خفا هستند- با این بیانیه، به معنای عدم مرزبندی لازم با چنین متنی تلقی خواهد شد».

محکومیت جنایات صهیونیست‌ها در تهران

جمعی از مردم تهران با برگزاری تجمعی در میدان فلسطین، جنایات اخیر رژیم صهیونیستی در غزه را محکوم کردند. جانشین فرمانده کل سپاه در این مراسم گفت: «همان‌طور که امام خامنه‌ای فرمودند و شهید سلیمانی دست فلسطینی‌ها را پر کرد، این روند دائمی است و سپاه انقلاب اسلامی دائم دست آن‌ها را پر خواهد کرد. در سه روز اخیر شیاطین رژیم صهیونیستی با اقدام احمقانه‌ای که انجام دادند، شکست دوباره را تجربه کردند. آن‌ها نتوانستند در برابر جهاد اسلامی تاب بیاورند، شکست خوردند و شروط جهاد را قبول کردند». «خالد قدومی» نماینده جنبش حماس در تهران نیز در این تجمع اعلام کرد، گروه‌های مقاومت با حفظ وحدت خود در اتاق عملیات مشترک، مسیر مبارزه را با وحدت کلمه و حفظ اتحاد تا نابودی رژیم صهیونیستی و آزادی فلسطین ادامه خواهند داد.

▼اخبار کوتاه

◄ برنامه‌ریزی برای سفر ارزان به عتبات عالیات/ مدیرکل دفتر پذیرش و اعزام زائران عتبات عالیات گفت: «طرح سفرهای ارزان به‌صورت زمینی و با اتوبوس اجرا می‌شود. در این طرح از هتل‌هایی استفاده شده که به نسبت قیمت پایین‌تری، در حدود چهار پنج دلار برای هر شب، دارند». ایسنا در همین باره گزارش داد: «سازمان حج و زیارت به‌تازگی، طرح سفر ارزان‌قیمت عراق را به اجرا گذاشته که قیمت آن به کمتر از سه میلیون تومان می‌رسد. در این سفرها از هتل‌های درجه سه استفاده شده است که به‌مراتب در فاصله دورتری از حرم‌ها قرار دارند».

◄ آماده‌سازی ۶ مرز کشور برای زیارت اربعین/ «وحیدی» وزیر کشور در بازدید از مرزهای شلمچه و مهران گفت: «امسال برای تسهیل در سفر زائران اربعین علاوه بر مرزهای شلمچه، چذابه، مهران و خسروی، مرزهای باشماق و تمرچین در آذربایجان غربی نیز بازگشایی می‌شود. مسئولان کشور عراق اعلام کردند؛ از بیستم محرم به‌صورت کامل آماده پذیرش زائران ایرانی هستند. داشتن گذرنامه معتبر برای سفر اربعین الزامی است. با توجه به تعداد زائران، از مردم می‌خواهیم سفر خود را به روزهای پایانی اربعین موکول نکنند و بلافاصله پس از زیارت به کشور بازگردند».

◄ اقدام به‌جای بانک مرکزی در کاهش تلاطم بازار ارز/ بانک مرکزی اوایل تیرماه در تعامل با کانون صرافی‌ها و صادرکنندگان، بازار توافقی عرضه و تقاضا را راه‌اندازی کرد؛ نتیجه این اقدام، کاهش تلاطم بازار ارز و هدایت تقاضا از بازارهای غیررسمی به رسمی بود. حال که ۴۵ روز از ایجاد بازار توافقی عرضه و تقاضای ارز می‌گذرد، بررسی‌ها نشان می‌دهد که آرامش بر این بازار حاکم شده و دیگر شاهد افت‌وخیزهای شدید نرخ ارز نیستیم. در معاملات توافقی ارز، صادرکنندگان ارزهای خود را با قیمت توافقی به متقاضیان عرضه می‌کنند و درنتیجه نیاز ارزی هم‌وطنان، به‌جای بازارهای غیررسمی، در صرافی‌ها پاسخ داده می‌شود.

◄ علت افزایش کودکان کار در ایران مشخص شد!/ «احمدی» معاون وزیر دادگستری گفت: «بیش از نیمی از کودکان کار از افاغنه هستند که زندگی خود را در افغانستان گذاشتند و از جنگ و ناامنی فرار کردند و ما آن‌ها را از باب بشردوستانه و حقوق بشر که به آن اعتقاد داریم، پذیرفتیم. آمارهایی که به ما گفته می‌شود در برخی شهرها به‌خصوص در شهرهای مرزی تا ۸۰ درصد کودکانِ کار و کودکانِ زباله‌گرد از اتباع افغانستان هستند. بخش‌های مختلف مثل بهزیستی و استثنایی و آموزش‌وپرورش و شهرداری دراین‌باره کار می‌کنند؛ اما یک‌صدایی و هم‌افزایی در اجرا وجود ندارد».

◄ ثبت اولین واردات با رمز ارز در ایران/ رئیس سازمان توسعه تجارت خبر داد: «این هفته اولین ثبت سفارش رسمی واردات با رمز ارز به ارزشی معادل ۱۰ میلیون دلار با موفقیت انجام شد. تا پایان شهریور به‌صورت گسترده در تجارت خارجی از رمز ارزها و قراردادهای هوشمند استفاده خواهد شد».