مهر: به بهانه سالگرد حادثه تلخ مکه (مرداد 1366) برای نخستین بار پس از 19 سال حجتالاسلام مهدی کروبی، مسئول وقت بعثه امام خمینی(ره)، به بازخوانی ابعاد این حادثه و چشمانداز روابط ایران و عربستان پرداخت.
وی درباره ارزیابی خود از حادثه مکه گفت: معتقدم که حادثه مکه محصول شرایط زمانی دورهای خاص بود. در آن مقطع یک کار بسیار بدی از طرف سعودیها انجام شد. عدهای از هموطنان ما به شهادت رسیدند، حتی بعضی از زائران شهید، هنوز احرام داشتند. حادثه مکه، حادثه غمانگیزی بود که روابط ایران و عربستان را دچار آسیب کرد. کروبی، برپایی تظاهرات و مراسم برائت از مشرکان از سوی بعثه رهبری را یک «صدور انقلاب مسالمتآمیز» توصیف کرد. وی با تشریح شرایط دخیل در بروز حادثه مکه افزود: یکی از جاهایی که میشد از آن برای تبلیغ و صدور انقلاب اسلامی استفاده کرد، مکه و مراسم حج بود. ما در این مراسم، انقلاب اسلامی را مبتنی بر عدالت و مبارزه با ظالم و کوبیدن شرک و کفر است.
کروبی تصریح کرد: به تعبیر حضرت امام(ره) انقلاب اسلامی که یک انفجار نور بود، در مقطع حادثه مکه، پیام و صدای این انقلاب نور تقریبا همه جای دنیا رسیده بود. مسئول وقت بعثه امام خمینی(ره) ادامه داد: یکی از کارهایی که ما در حج میکردیم این بود که به مسلمانان جهان بگوییم که انقلاب اسلامی و ایران پناهگاه همه مسلمانان جهان است. امروز همه تحولاتی که در لبنان و فلسطین و کشورهای منطقه تحت عنوان بیداری اسلامی شاهد هستیم تاثیر گرفته از انقلاب اسلامی است، بذری که حضرت امام(ره) آن را در جهان اسلام کاشت.
وی در مورد تحلیل و عملکرد سعودیها در ماجرای جمعه خونین مکه گفت: عربستان مسلما میخواست چنین حادثهای پیش بیاید، چون آنها احساس کرده بودند که از این حرکت استقبال شده است. در اولین مراسم برائت از مشرکین، فقط ایرانیها بودند، اما در سالهای بعد و به خصوص همین سال 1366 مردم خود مکه و ملیتهای دیگر مسلمان به مراسم میآمدند و اوضاع به طور کلی متفاوت شده بود.
کروبی خاطرنشان کرد: معتقدیم حادثه مکه با فشار مستقیم آمریکا به عربستان سعودی شکل گرفت. براساس اخبار و اطلاعات ما، بسیاری از شرکتکنندگان در مراسم برائت از مشرکین بعد از بازگشت به کشور متبوعشان، بازداشت میشدند و تحت بازجویی قرار میگرفتند، حتی در چندین مورد افراد بعثه ما را هم گرفتند و به بازجویی بردند، یک حساسیت فوقالعادهای ایجاد شده بود. مسئول وقت بعثه امام خمینی(ره) گفت: «در واقع آنها با ابراز فیزیکی و خشونت خواستند جلوی یک حرکت فکری را بگیرند. در حادثه مکه، تقصیر اصلی با طرف سعودی بود. کروبی در مورد روابط ایران و عربستان بعد از حادثه مکه نیز گفت: اما بعدها و در دوران رهبری آیتاللـه خامنهای، روابط ما با عربستان ترمیم شد که کار درستی هم بود. وی تصریح کرد: الان هم معتقدم با حفظ کامل آرمانها، باید روابطمان با عربستان سعودی خوب و حسنه باشد و نگذاریم تیره بشود، چون تیره شدن روابط ایران و عربستان فقط به نفع دشمنان جهان اسلام است.
کروبی گفت: راهبردهای نظامی آمریکا در منطقه شکست خورده است. بحث خاورمیانه بزرگ هم منتفی شده است، در عراق و افغانستان با مشکلات شدیدی مواجه است، الان راهی که برای آمریکا وجود دارد، اختلافافکنی بین شیعه و سنی و ایران و عربستان است. وی در پایان تقویت روابط با عربستان را «سیاست اصولی جمهوری اسلامی» توصیف کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب عنایت خاصی به این مساله دارند و دیدیم که اخیراً پادشاه عربستان نامه فرستادند و پیک آنها هم مستقیما پاسخ نامه را به خود ایشان تحویل دادند، این سیاستها باید ادامه پیدا کند.