درخواست احزاب برای اعلام جزئیات مذاکره تهران ـ واشنگتن

گروه سیاسی: همان‌ طور که انتظار می‌رفت موضوع گفت‌وگوی مستقیم ایران و آمریکا درباره عراق که دوشنبه برگزار شد، در صدر اخبار رسانه‌های نوشتاری و تصویری قرار گرفت و همزمان برخی فعالان سیاسی در ایران هم خواستار شفافیت محتوای مذاکرات شدند.

حسین کاظمی‌قمی و رایان کروکر سفرای ایران و آمریکا در بغداد، پس از 27 سال قطع روابط دیپلماتیک به عنوان نمایندگان رسمی این دو کشور در بغداد رودرروی هم نشستند تا درباره راهکارهای تامین امنیت در کشوری گفت‌وگو کنند که هر دو حضوری چشمگیر در آن دارند و این در حالی بود که طرفین حتی تا یک روز قبل از انجام دیدارشان، انگشت اتهاماتی را درباره بحران امنیتی عراق و دیگر مسائل، به سوی یکدیگر نشانه گرفته بودند.

با وجود این، مذاکرات تهران - واشنگتن با حضور مقامات عراقی در بغداد برگزار شد و چهار ساعت به طول انجامید. در پایان مذاکرات اما، کنفرانس مطبوعاتی برگزار شد و هر آنقدر که خبرگزاری‌ها به نقل از کروکر به مخابره آنچه در طول نشست مورد بحث قرار گرفته بود، پرداختند، کمتر خبری از سوی هیات ایرانی گفته شد و همین مساله موجب واکنش گروه‌های سیاسی داخلی شد.

تنها بیانیه‌یی از سوی کاظمی‌قمی در ابتدای جلسه خوانده شد که پس از اتمام جلسه برخی خبرگزاری‌های خارجی فقط و فقط به نقل از وی در حاشیه کنفرانس اعلام کردند که دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا کمتر از یک ماه دیگر در بغداد برگزار می‌شود.

همچنین سفیر ایران در عراق خاطرنشان کرد به هیات آمریکایی اطلاع داده که ایران آماده آموزش و تجهیز پلیس و ارتش عراق با هدف ایجاد ساختار نظامی و امنیتی جدید در این کشور است. البته این سخن بعد از آن اعلام شد که رئیس تیم آمریکایی بعد از گشوده شدن درهای بسته خبر داد که تهران پیشنهاد ایجاد مکانیسم سه جانبه برای هماهنگی درباره امنیت عراق را مطرح کرده است. «کم‌گویی» مقامات ایرانی و امساک آنان در بیان جریان‌ها و رویدادهای مهم سیاسی اتفاق جدیدی نیست که پیش از این نیز، بارها تکرار شده است.

از این رو همیشه مقامات کشورمان در ازای اظهارات همتایان خارجی خود، ملزم به صدور تاییدیه یا تکذیبیه شده‌اند. این بار نیز موضوع مذاکرات ایران و آمریکا دغدغه اصلی فعالان سیاسی و افکار عمومی را با وجود اتمام دور اول آن، شکل داده است.

اهمیت این موضوع زمانی مسجل می‌شود که تحلیل‌های متعدد و در عین ‌حال متفاوتی پیرو انجام مذاکرات تهران و واشنگتن ارائه شد، زیرا تحلیل‌های رسانه‌ها و دستجات سیاسی بر مبنای اظهارات دو سفیری صورت گرفت که هر کدام گزارشی جداگانه از آنچه پشت درهای بسته گذشت، دادند.

در چنین موقعیتی، دیگر نمی‌توان تنها به نفس برگزاری مذاکرات بدون توجه به محتوا و نتیجه آن پرداخت. بنابراین ضروری به نظر می‌رسد که توضیحاتی از سوی دولت در راستای شفاف‌سازی و بازگویی آنچه در جریان مذاکرات گذشته، ارائه شود.

در همین راستا قائم‌مقام جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی گفت: افکار عمومی منتظر تشریح هر چه سریع‌تر جزئیات گفت‌وگوی ایران و آمریکا بر سر مساله عراق است. به گزارش ایلنا، لطف‌الله فروزنده در پایان نشست هفتگی شورای مرکزی جمعیت ایثارگران گفت: انتظار ما این است که گفت‌وگوهای انجام شده در چارچوب دیدگاه‌های مقام معظم رهبری و تنها بر سر مساله عراق باشد و برای اطمینان از این موضوع بهتر است دستگاه دیپلماسی، جزئیات این گفت‌وگو را بدون فوت وقت برای افکار عمومی تشریح کند تا مانع از سوءاستفاده آمریکا از فضای پیش آمده شود.

همچنین ابراهیم یزدی دبیرکل نهضت آزادی با استقبال از مذاکرات ایران و آمریکا، بر لزوم شفاف‌سازی این مذاکرات برای افکار عمومی تاکید کرد. وی با بیان اینکه دیدار و مذاکره نمایندگان ایران با نمایندگان آمریکا در بغداد یک گام مثبت تلقی می‌شود، گفت: وقتی میان دو کشور اختلاف ایجاد می‌شود، به طور طبیعی بهترین گزینه برای حل اختلاف، گفت‌وگوی مستقیم بدون وساطت هیچ کشور ثالثی است.

وی تصریح کرد: اگر ایران با آمریکا و آمریکا با ایران اختلافاتی دارند - که دارند - باید با یکدیگر مذاکره کنند. یزدی اظهار داشت: اگرچه گفته شده مذاکرات این دو کشور در بغداد پیرامون مسائل عراق خواهد بود اما اگر هر دو کشور بخواهند به جمع‌بندی واحدی برسند، راه برای مذاکرات بعدی باز خواهد بود. به هر حال باید از آنچه س اتفاق افتاده، استقبال کرد و امیدوار بود که در طول چنین مذاکراتی، منافع ملی کشور تامین شود.

وی با بیان اینکه به کار بردن کلماتی که بر ابهامات می‌افزاید نه تنها مفید نیست بلکه مضر خواهد بود، افزود: اینکه به مردم بگوییم ما با آمریکا مذاکره نمی‌کنیم اما گفت‌وگو می‌کنیم، بازی با کلمات است و هر دو یک معنا دارد. در حال حاضر واقعیت این است که هر دو کشور با یکدیگر صحبت می‌کنند. یزدی با تاکید بر ضرورت شفاف‌سازی این مذاکرات خاطرنشان کرد: باید به افکار عمومی توضیح داده شود که در مورد چه چیزی صحبت می‌کنند، چه کسانی در این مذاکرات نقش ایفا می‌کنند و موضوعات در چه محورهایی است.

از سوی دیگر محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص هم در همایش یادگاران جهاد و شهادت گفت: مذاکره ایران و آمریکا مثل یک انفجار اوضاع سیاسی منطقه را به هم ریخت که چرا این دو کشور به تنهایی درباره امنیت عراق صحبت کردند. وی با تاکید بر این که مسائل بیان شده در جلسه مهم است، افزود، اما مهم‌ترین موضوع این است که ایران و آمریکا تنها بوده‌اند که این خود باعث شد ایران در منطقه از دیگران بالا قرار بگیرد. اما احمد شیرزاد عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت در اظهارنظری متفاوت با بیان این که مذاکره تنها در اتاق مذاکره مقدور خواهد بود، گفت: بین دو کشوری که سال‌های سال با یکدیگر تنازع سیاسی داشتند، نمی‌توان انتظار داشت که اخبار آنچه در مذاکرات گفته می‌شود را، علنی کرده و آن را پخش کنند و این توقع درستی نیست.

وی افزود: به هر شکلی که دو کشور با یکدیگر توافق کنند، نتایجش برای افکار عمومی روشن خواهد شد اما طرح صحبت‌ها و چانه‌زنی‌های صورت گرفته برای افکار عمومی در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست، چرا که در صورت باز شدن، امکان توافق وجود نخواهد داشت. عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت ایران اسلامی تصریح کرد: اگر سطح مذاکرات ایران و آمریکا از سطح سفرا بالاتر رود، می‌توان امید داشت که دو طرف در ادامه مذاکرات به نقاط مشترک دست یافته و روی آن به توافق برسند.

در عین‌ حال محمدرضا میرتاج‌الدینی نماینده تبریز و عضو فراکسیون اصولگرایان هم ضمن مثبت ارزیابی کردن مذاکره تیم ایران با آمریکا گفت: برخی خبرگزاری‌های غربی پس از پایان مذاکرات تبلیغات رسانه‌یی گسترده‌یی را به راه انداخته‌اند که آمریکا را پیروز مذاکرات معرفی کنند.
  به گزارش فارس وی افزود: در این خبرها آنها سخنی از آنچه نماینده ایران به میان آورده مطرح نکرده‌اند که خود این اقدام حاکی از موفقیت ایران در مذاکرات است. نماینده تبریز تصریح کرد: همانطور که پیش‌بینی شده بود، مذاکرات با استحکام و عزت و انعکاس نقطه‌نظرات جمهوری اسلامی صورت گرفت و به طرف آمریکایی تفهیم شد که مشکلات امنیتی داخل عراق ناشی از حضور اشغالگران و ناتوانی آنان است.

وی تاکید کرد: در این مذاکرات همچنین تاکید شده که دولت آمریکا باید امنیت این کشور را به دولت عراق واگذار کند. میرتاج‌الدینی در ادامه بیان داشت: پیشنهاد کمیته سه جانبه ایران، عراق و آمریکا که مورد استقبال قرار گرفته یکی از پیشنهاداتی بود که در بازگشت امنیت به عراق موثر خواهد بود.

حمیدرضا ترقی مسئول کمیته سیاست خارجی حزب موتلفه نیز در این باره گفت: آنچه مسلم است پیشنهاد ایران مبنی بر تشکیل کمیته سه‌جانبه به عنوان راه‌حلی برای پایان مشکلات عراق مورد تایید آمریکایی‌ها قرار گرفت و آنها این پیشنهاد را پذیرفتند. بنابراین پذیرش این پیشنهاد به این مفهوم نیست که ایران پیشنهادکننده مذاکره است. وی در گفت‌وگو با اعتماد افزود: البته فکر می‌کنم به دلیل این که مترجم‌ها به هنگام ترجمه اخبار دچار اشتباه شده‌اند این گونه به نظر رسید که ایران پیشنهاد ادامه مذاکرات را داده است. ترقی همچنین درباره بیان جزئیات نشست خاطرنشان کرد: به عقیده من موضوع روشن است و در این زمینه به طور شفاف اطلاع‌رسانی شده است چرا که هم متن بیانیه را آقای کاظمی‌قمی سفیر ایران در عراق قرائت کرد و همچنین نماینده آمریکا و نماینده ایران در این نشست کلیات مسائل مطرح شده در این مذاکره را در کنفرانس خبری اعلام کردند. لذا، این موضوع روشن است که راه‌حل ایران مورد تایید آمریکایی‌ها قرار گرفت.

البته اصل پیشنهاد تشکیل کمیته سه‌جانبه از سوی سه کشور مطرح بوده است و تنها ممکن است همه ابعاد آن در ابتدا مطرح نشده باشد اما به هر حال محصول این نشست چیزی است که مورد توافق طرفین قرار گرفته است.

محمدنبی حبیبی دبیرکل موتلفه نیز همچنین درباره اولین دور گفت‌وگوهای ایران و آمریکا در بغداد گفت: ما امیدواریم این گفت‌وگوها از آلام و معضلات مردم ستمدیده عراق بکاهد و به تامین و تضمین امنیت مردم عراق منجر شود و اشغالگران علاوه بر عمل به مسئولیت‌های قانونی در قبال تضمین امنیت مردم عراق هر چه سریعتر به اشغال عراق پایان دهند، زیرا نمی‌توان از هر ملتی که خاک میهن خود را در اشغال بیگانه می‌بیند، انتظار آرامش داشت، ما فکر می کنیم بهترین راه تامین امنیت مردم عراق اعلام جدول زمان‌بندی شده خروج نیروهای اشغالگر و سپردن کار به دست دولت قانونی عراق است.

کمال سجادی سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری نیز درباره مذاکرات دیروز ایران و آمریکا در بغداد، گفت: این گفت‌وگوها پس از 27 سال بنا بر فرمایشات و رهنمودهای مقام معظم رهبری که در واقع استراتژی و راهبرد روشن نظام جمهوری اسلامی ایران است، انجام شد.

رفتارهایی که آمریکا پس از پیروزی انقلاب با ایران داشته است، متضاد، خصمانه و همراه با واردکردن اتهامات بوده است که نیاز به اعاده حیثیت از سوی آمریکا دارد، بنابراین نمی‌توان از مذاکره و رابطه با آمریکا صحبت کرد.

دیپلماسی ایران در این مذاکرات بر اساس مصلحت، حکمت و عزت و به درخواست دولت عراق و درخواست کتبی مکرر آمریکا با موضوع مشخص که ایجاد امنیت در عراق است، بود.