سلطانیه: اگر ایران عضو ان.پی.تی ‌نبود‌ تحت فشار شورای امنیت قرار نمی‌گرفت

نماینده‌ دائم کشورمان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در میان نمایندگان پارلمان بلژیک با طرح این پرسش که اجرای ان.پی.تی، موفقیت‌آمیز بوده است یا ناکام؟ گفت: در نگاهی منتقدانه در چهار دهه گذشته اجرای این معاهده حاکی از ناکامی است چرا که هیچ یک از اهداف اصلی معاهده به ویژه در ارتباط با مواد 1، 4، 5 و 6 محقق نشده است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) دکتر علی‌اصغر سلطانیه روز چهارشنبه‌ در سخنانی در کمیسیون روابط خارجی پارلمان بلژیک، اظهار داشت: کشورهای دارای سلاح هسته‌یی به ویژه ایالات متحده، تنها کشوری که تابوی استفاده از سلاح هسته‌یی را با دو بار قتل عام مردم بیگناه ژاپن با بمب هسته‌یی شکسته است، از آن زمان تاکنون در صدد انحراف توجهات جهانی از یک تهدید عینی علیه امنیت بین‌المللی بوده است، که آن وجود زرادخانه‌های تسلیحات هسته‌یی است.

وی ادامه داد: مایه نگرانی، نه تنها وجود خود تسلیحات هسته‌یی است، بلکه این ذهنیت تبعیض‌آمیز است که کشورهای دارنده سلاح هسته‌یی از قواعد مستثنی هستند! اینکه آنها حق دارند ذخایر هسته‌یی‌شان را نگاه دارند و حتی به هر نحو که تمایل دارند بر خلاف درخواست‌های بین‌المللی آنها را گسترش دهند.

سلطانیه با ابراز تاسف از اینکه این نگرش تبعیض‌آمیز در شورای امنیت سازمان ملل با دادن حق وتو به پنج قدرت هسته‌یی و نیز در معاهده منع گسترش نهادینه شده است افزود: جامعه بین‌المللی با اطلاعات یکطرفه ارائه شده از زمان استفاده از سلاح هسته‌یی توسط ایالات متحده گمراه شده است. رییس‌جمهور کشوری که از این سلاح ویرانگر و غیر انسانی استفاده کرد، بیانیه «اتم برای صلح» را صادر کرد! در این زمینه با ابتکار ایالات متحده، معاهده منع گسترش هسته‌ای به جای معاهده خلع سلاح هسته‌ای تدوین گردید با این هدف که به در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای توسط این کشور مشروعیت داده شود.

به گزارش ایسنا، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با بیان این که باید برای داشتن تصویری واقعی از یک واقعه یا پدیده عناصر مرتبط که به هم پیوسته‌اند یا تاثیرگذارند مدنظر قرار داد تاکید کرد که به موضوع «خطر گسترش هسته‌ای» نمی‌توان در خلاء پرداخت. آن بخش جدایی ناپذیر یک مجموعه تحت عنوان «خطر تسلیح و گسترش هسته‌ای» است. چنین رهیافتی باید در مورد «گسترش هسته‌ای» نیز اتخاذ شود. از این رو است که نمی‌توان از این واقعیت چشم پوشید که گسترش افقی و عمودی به هم مرتبط هستند.

وی در ادامه سخنانش به نقص‌های متن معاهده منع گسترش و نیز اجرای آن از زمان اجرایی شدنش در سال 1970 اشاره کرد.

سلطانیه با اشاره به ماده یک این معاهده گفت: هر کشور دارنده سلاح هسته‌ای عضو معاهده، متعهد می‌شود که هیچ سلاح هسته‌ای یا دیگر ابزارهای انفجاری هسته‌ای یا کنترل بر چنین تسلیحات یا ابزارهای انفجاری را به طور مستقیم یا غیر مستقیم به هیچ دریافت کننده‌ای منتقل نکند و به هیچ وجه به کمک یا ترغیب هیچ کشور غیر هسته‌ای جهت ساخت یا به دست آوردن سلاح هسته‌ای یا دیگر ابزارهای انفجاری هسته‌ای یا کنترل بر چنین تسلیحات یا ابزارهای انفجاری نپردازد.

وی افزود: این ماده وجود یک کشور دارنده سلاح هسته‌ای عضو معاهده را شناسایی می‌کند بدون فهرست کردن کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای در زمان اجرایی شدن معاهده؛ حتی به عنوان ضمیمه معاهده. یعنی یک فهرست بی پایانی از کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای عضو یا غیر عضو بدون هیچ ابراز نگرانی در این باره مد‌نظر قرار گرفته شده است.

نماینده دائم کشورمان در آژانس با اشاره به اینکه کشورهای عضو دارنده سلاح هسته‌ای متعهد شده‌اند که هیچ سلاح هسته‌ای یا دیگر ابزارهای انفجاری هسته‌ای را به کشورهای غیر هسته‌ای منتقل نکنند تصریح کرد: هیچ مکانیسمی برای راستی آزمایی و نظارت بر تبعیت کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای در معاهده مشخص نشده است.

وی با اشاره به ماده 4 معاهده که تمامی اعضا متعهد می‌شوند تبادل کامل تجهیزات، مواد، دانش و اطلاعات تکنولوژیک برای اهداف صلح آمیز انرژی هسته‌ای را تسهیل نمایند و حق دارند تا در آن مشارکت کنند گفت: هیچ مکانیسمی جهت راستی آزمایی یا بازرسی ناپایبندی و ادعای ایجاد مانع در برابر استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای که یکی از ستون‌های تقویت کننده معاهده است، ترسم نشده است.

سلطانیه با اشاره به ماده پنج مبنی بر اینکه هرگونه کاربردهای صلح‌آمیز انفجارهای صلح آمیز هسته‌ای را در اختیار کشورهای غیر هسته‌ای عضو معاهده به صورتی غیر تبعیض‌آمیز قرار گیرد گفت: هیچ مکانیسمی برای اجرای این ماده تحت نظارت بین‌المللی و از طریق رویه‌های مناسب بین‌المللی ترسیم نشده است.

وی به ماده شش این معاهده که اعضا را متعهد می‌سازد در اولین فرصت با حسن نیت مذاکرات بر سر اقدامات مؤثر مربوط به توقف مسابقه تسلیحاتی و خلع سلاح هسته‌ای و نیز تدوین یک معاهده خلع سلاح کامل و عام هسته‌ای تحت کنترل مؤثر و دقیق بین‌المللی را در پیش گیرند اظهار داشت: هیچ ضرب الاجلی برای آغاز یا خاتمه مذاکرات راجع به اقدمات مرتبط با خاتمه مسابقه تسلیحاتی وجود ندارد، بلکه این‌گونه عنوان شده که «در نزدیکترین تاریخ» اما در عمل پس از گذشت نزدیک به چهار دهه این «نزدیکترین تاریخ» هنوز حاصل نشده است.

وی تاکید کرد: همچنین هیچ ضرب الاجلی نه برای انهدام و نه کاهش کلاهک های هسته‌ای دیده نشده است.

به گزارش ایسنا، سلطانیه با اشاره به افزایش تعداد زرادخانه‌های هسته‌ای ادامه داد: آمریکا و روسیه ادعا می‌کنند هر یک 7000 سلاح خود را کاهش داده‌اند، اما هیچ سازوکار راستی آزمایی بین‌المللی برای تایید این موضوع وجود ندارد. در مقابل برخلاف این بر اساس اظهارات رسمی آمریکا و بریتانیا کیفیت تسلیحات هسته‌ای آنان بشدت ارتقاء یافته است و گونه‌های جدید پیشرفته‌ای در راه است.

وی ادامه داد: شمار انبوهی از مواد و تجهیزات هسته‌ای همچنین فن‌آوری هسته‌ای از سوی کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای از قبیل آمریکا و فرانسه به دیگر کشورهای غیر عضو معاهده بویژه اسراییل که اخیرا اعلام کرده دارای سلاح هسته‌ای است، منتقل شده است.

سلطانیه با اشاره به این تصمیم آمریکا که علنا اعلام کرده است همکاری‌های هسته‌ای با کشورهای غیرعضو معاهده ان پی تی را توسعه می‌دهد اظهار داشت: این تصمیم عقیده همیشگی ایران در مورد سیاست مبتنی بر معیار‌های دوگانه آمریکا را به اثبات رساند.

وی با بیان اینکه کشورهای درحال توسعه مثل ایران که عضو معاهده عدم اشاعه هستند، از دو سو متضرر می‌شوند تصریح کرد: این کشورها در حالیکه از یک سو به موجب ماده 3 معاهده تحت (نظارت) پادمان‌های سخت قرار دارند، از سوی دیگر بر خلاف ماده 4 معاهده از منافع تبادل مواد و فن‌آوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز محروم شده‌اند.

وی تاکید کرد: چنانچه ایران عضو معاهده عدم اشاعه نبود در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت فشار مستمر قرار نداشته و به واسطه کاربرد ابزاری شورای امنیت توسط آمریکا با اقدامات تنبیهی نظیر تحریم مواجه نمی‌بود.

وی گفت: برای کشورهای درحال توسعه برای پیوستن به معاهده و باقی ماندن در باشگاه، بهره‌گیری از ارکان ارتقاء دهنده معاهده نظیر ماده 4 بود انگیزه وجود داشت، نه اینکه مشمول سخت ترین بازرسی‌ها و اقدامات تنبیهی قرار گیرند. این وضعیت ناعادلانه نمی‌تواند پایدار بماند.

نماینده‌ دائم ایران در آژانس با اشاره به ناکامی کنفرانس‌های سال 1980، 1990 و 2005 بازنگری NPT در نتیجه عدم اجرای تصمیمات کنفرانس‌های بازنگری قبلی، بویژه کنفرانس تمدید سال 1995 و کنفرانس بازنگری سال 2000 گفت: در آنها در مورد باصطلاح 13 تعهد غیر مشروط در زمینه خلع سلاح هسته‌ای، باتفاق تصمیم تاریخی اتخاذ شد و این تصمیمات کاملا توسط کشورهای هسته‌ای عضو نادیده انگاشته شدند.

وی خطاب به نمایندگان حاضر در پارلمان بلژیک گفت: آمریکا نه تنها جلوی تصویب دستورکار کنفرانس بازنگری سال 2005 در نیویورک را گرفت، بلکه هرگونه ارجاع به تصمیمات اجماعی کنفرانس قبلی یعنی ان پی تی 2000 را رد کرد. تحمیل قدرت وتو بر کنفرانس ان پی تی با این تصور بود که انگار که این کنفرانس یک نهاد تابع شورای امنیت سازمان ملل متحد است.

وی همچنین به وضعیت بن بست کنفرانس خلع سلاح (CD) در ژنو که حتی قادر نیست در مورد دستورکارش تصمیم بگیرد، اشاره کرد و افزود: این مساله جامعه بین‌المللی را ناامید ساخته است. ما به این واقعیت آگاهی داریم که این امر در نتیجه رویکرد ناقص و گزینشی برخی اعضا بویژه آمریکا و فرانسه در قبال چهار مساله است که عبارتند از: توقف تولید مواد شکافت پذیر برای مصارف نظامی، اعطای تضمین‌های امنیتی منفی به کشورهای فاقد سلاح‌های هسته‌ای، توقف مسابقات تسلیحاتی در فضا، ماوراء جو و خلع سلاح هسته‌ای.