گزارش اقلیت

سجاد سالک
گروه سیاست: از جمله سیاستمداران و چهره های تحول خواهی که از دوم خرداد ۷۶ به تدریج وارد قدرت شدند و حضور در مناصب اجرایی، تقنینی و شورای شهر را تجربه کردند، یک گروه چهل، پنجاه نفره هنوز در حاکمیت حضور دارند و صدایشان هم تحت عنوان اصلاح طلب در رسانه ها انعکاس می یابد. این گروه که از خرداد ماه ۸۲ به قوه مقننه راه یافتند، در مجلس نام فراکسیون خط امام را برای خود انتخاب کرده و به نام فراکسیون اقلیت شناخته شدند. در راس این فراکسیون، یک نماینده یزدی قرار گرفت، همانگونه که در راس دولت اصلاحات، رئیس جمهوری یزدی قرار داشت. هر دو رئیس از قضا اردکانی بوده و نسبت خویشاوندی نیز با هم دارند. رئیس دولت اصلاحات، سید محمد خاتمی بود که در زمان ریاست جمهوری، ستایش بسیاری را برانگیخت و هنوز هم که هنوز است یاد دولتش، خیلی ها را مدهوش می کند. ریاست فراکسیون اقلیت اما با محمدرضا تابش نماینده اردکان است که عملکرد فراکسیون تحت مدیریت او انتقادهای زیادی را بر انگیخته و از سوی اصلاح طلبان خارج از حاکمیت با نقدهای فراوانی روبه رو شده است. به راستی این اقلیت چگونه عمل کرده که در سه سال گذشته با قضاوت های بی رحمانه یی از سوی فعالان سیاسی روبه رو شده است؟ 
ناپسند اما ضروری
گزارش اقلیت کار سختی است. نوشتن از اقلیت دشوار است و نقدش پرحاشیه؛ هرچه باشد اقلیت همیشه در گوشه رینگ بوده و آنقدر دست و بالش بسته است که موقع قضاوت، دل خیلی ها به رحم می آید و توصیه به نادیده گرفتن بسیاری مسائل و مصلحت سنجی می کنند. در این شرایط نقد فراکسیونی که نام اقلیت بر خود دارد و چند ماه دیگر هم اعضایش حضور در انتخاباتی دیگر را تجربه می کنند شاید از نظر خیلی ها ناپسند بیاید. اتفاقاً به خاطر همین نگاه است که چند وقتی می شود نقد اصلاح طلبان در رسانه های مستقل، تعطیل شده و از هر سو ندا می رسد به خاطر حفظ انسجام خودی و بهانه ندادن به دست محافظه کاران، از نقد اصلاح طلبان خودداری شده و توپ را به زمین اصولگرایان بیندازید. اما مگر می شود برای انتخابات آتی مجلس لیست انتخاباتی بست و مردم را به شرکت در انتخابات فرا خواند اما این سوال را نپرسید که «خب همین اصلاح طلبان فعلی مجلس چه کردند که حالا ما دوباره به اصلاح طلبان رای دهیم؟» اگر قرار باشد اصلاح طلبان به مجلس بروند و دوباره اقلیتی کم شمار شوند، چاره یی نیست جز آنکه اشتباهات و کم کاری های اقلیت مجلس هفتم را عبرتی قرار داد کما اینکه اگر قرار باشد اصلاح طلبان همچون مجلس ششم اکثریت کرسی ها را به دست آورده و همه کاره پارلمان شوند، چاره یی نیست جز آنکه گزارش اکثریت را مرور کرد و عملکرد فراکسیون دوم خرداد مجلس ششم را به نظاره نشست. 
چاره دیگری نیست، هست؟
این طور نیست که فقط اصلاح طلبان خارج از قدرت، نسبت به عملکرد فراکسیون اقلیت انتقاد داشته باشند، اتفاقاً وقتی پای درد دل همین اقلیتی های فعلی هم می نشینیم می بینیم خودشان هم دل خوشی از کارنامه سه ساله شان ندارند، با این حال پای میکروفن و واکمن که به میان می آید، دفاعیات هم شروع می شود؛ گویی به هر قیمتی که هست گزارش اقلیت باید مثبت و امیدوار کننده تدوین شود. محمدرضا تابش به عنوان دبیر فراکسیون اقلیت، سردسته مدافعان است. او که اعتقاد عجیبی دارد اقلیت کارنامه خوبی از خود به جا گذاشته، این اواخر از نقد اقلیت برافروخته شده و جواب های تندی هم نثار منتقدان می کند. با این حال برای تدوین «گزارش اقلیت» حاضر به همکاری نشده و قبول نمی کند که در مصاحبه یی به دفاع از عملکرد فراکسیون تحت مدیریتش بپردازد. خبرنگاران پارلمانی اصلاح طلب هم چندان دل خوشی از این فراکسیون ندارند؛ خبرنگارانی که از اولین دقایق آغاز به کار مجلس خود را به بهارستان می رسانند و در انتظار نطق، تذکر یا مصاحبه اصلاح طلبانه یی می مانند تا آن را پر آب و تاب انعکاس دهند، اکثراً دست خالی از مجلس بر می گردند. نمونه نارضایتی خبرنگاران پارلمانی اصلاح طلب از نمایندگان اصلاح طلب را می توانید در دو یادداشتی که در صفحات بعدی آمده مشاهده کنید. 
اسم مستعار فراکسیون اقلیت
گزارش اقلیت گزارش امیدوار کننده یی نیست. شاید به خاطر همین است که دبیر فراکسیون اقلیت این اواخر هرگاه که می خواهد در مورد اصلاح طلبان مجلس صحبت کند، بحث را احساسی کرده و سعی می کند مخاطبان را تحت تاثیر واژگان قرار دهد؛ «فراکسیون اقلیت در مجلس هفتم، یک فراکسیون نجیب و مظلوم بود.» نجابت و مظلومیت دو واژه یی هستند که محمدرضا تابش بیش از هر زمانی این روزها آن را به کار می برد. اما آیا شهروندان تحول خواه به اصلاح طلبان رای دادند که از خودشان مظلومیت نشان دهند؟
آیا صفت نجابت برای یک فعال سیاسی حسن و مزیت به حساب می آید و اصلاح طلبان به درون قدرت می روند تا از خود مظلومیت و نجابت بروز دهند؟ اینها پرسش هایی است که باید به آن پاسخ داده شود تا تکلیف همه با آن مشخص شود. شهروندانی که شناسنامه هایشان را به حوزه های اخذ رای می برند تا ممهور شود باید بدانند وکلایشان به مجلس می روند تا با جنگندگی و پایداری، حق موکلان شان را قدرتمندانه بگیرند یا قرار است مظلومانه گوشه یی بنشینند و سعی کنند با پسوند نجابت هم خود را در مجلس محبوب سازند و هم نزد رای دهندگان عزیز.فراکسیون اقلیت که در دفاع از خود همواره بر نجیب بودنش تاکید می کند باید به این پرسش پاسخ دهد که نجابت در کار سیاسی، چه دستاوردی به همراه داشته است؟ آیا می توان گفت نجابت، اسم مستعاری است که به جای واژه انفعال به کار می رود و آیا غیر از این است که در سیاست ورزی میان همنشینی منفعلان و نجیبان مرز باریکی وجود دارد؟ نجابت البته در میان مردم به طور عام و اهل فرهنگ به طور خاص یک ارزش بزرگ است اما آیا برای یک فراکسیون سیاسی، نجابت مهمترین صفت است؟ نمایندگانی که با عنوان اصلاح طلب به مجلس رفتند، وکیل شدند تا با چانه زنی و مقاومت در برابر فشار از حقوق ملت دفاع کنند یا صفات اخلاقی از خود بروز دهند و مظلوم نمایی کنند؟ 
مقایسه سه اقلیت
این درست که تعداد اعضای فراکسیون اقلیت زیاد نیست و با حدود ۴۰ ،۵۰ نفر نماینده کار زیادی نمی توان انجام داد اما آیا همین تعداد اعضا هم از تمام ظرفیت خود به خوبی استفاده کردند؟ آیا توان اصلاح طلبان مجلس همین قدر بود؟ فراموش نکنید اصلاح طلبان مجلس در سه سال و نیم گذشته از انجام حتی یک استیضاح فراکسیونی نیز عاجز بوده اند. تنها یک بار در زمان سقوط هواپیمای C-۱۳۰ استیضاح فراکسیونی در دستور کار قرار گرفت که پس از مقاومت هیات رئیسه در برابر استیضاح، این طرح هم به فراموشی سپرده شد. استیضاح های دیگر صورت گرفته در مجلس هم ربطی به فراکسیون اقلیت نداشت، کما اینکه خیلی از اعضا حاضر به امضای آن نشده و بقیه هم به صورت شخصی و نه فراکسیونی وارد عمل شدند. این در حالی است که در برابر عملکرد فراکسیون اقلیت مجلس هفتم، عملکرد فراکسیون اقلیت مجلس پنجم و ششم هم پیش روی ما قرار دارد و یک مقایسه کوچک نشان می دهد که اقلیت اصلاح طلب مجلس پنجم و اقلیت محافظه کار مجلسس ششم تا چه حد پویا و سرزنده سیاست ورزی می کردند. 
ستاره‌های دنباله‌دار اقلیت
انتقاد به فراکسیون اقلیت از چه زاویه یی صورت می گیرد؟ شاید در یک جمله به صورت کلی بتوان گفت که این فراکسیون در مجلس هفتم تحرک لازم و فعالیت مورد انتظار را نداشت. یعنی میزان نطق ها، مصاحبه ها، رایزنی ها و حمایت از روزنامه نگاران، زندانیان سیاسی و فعالان حقوق بشری به حد انتظار نبوده و در سه سال و نیم گذشته تنها می توان تک ستاره هایی را در آسمان فراکسیون اقلیت مشاهده کرد. عملکرد اعضای این فراکسیون در واقع شبیه ستاره های دنباله دار بود که هر چند وقت یک بار بروز می کرد، نگاه ها را معطوف خودش کرده و توجهات زیادی را پدید می آورد اما به زودی این ستاره ها محو شده و باید بسیار انتظار کشید تا ستاره دیگری جلوه نموده و موجبات خرسندی را سبب شود. 
باز هم نجابت؟
با همه انتقاداتی که به فراکسیون اقلیت وارد است نباید زحمات موردی اعضای این فراکسیون را فراموش کرد که به صورت شخصی و با تمایلات تحول خواهانه و خارج از تشکیلات فراکسیون، تلاش هایی را در مجلس نشان دادند(مثل نطق اخیر شجاع پوریان)، اما به نظر می رسد در این ماه های باقیمانده تا پایان عمر مجلس هفتم، نه تنها فراکسیون اقلیت از گذشته کم فروغ تر ظاهر شده بلکه از تلاش های شخصی و موردی اعضا هم خبری نیست. به نظر می رسد نگرانی از ردصلاحیت و تلاش برای کسب محبوبیت در حوزه های انتخابیه، علت افزایش نجابت اصلاح طلبان مجلس باشد. با این همه در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی، بد نیست اصلاح طلبان تکلیف خود را با شیوه های سیاست ورزی روشن سازند. رئیس یزدی دولت اصلاحات و دبیر یزدی فراکسیون اقلیت هر دو به مصالحه و نجابت اعتقاد داشتند. تحول خواهان می خواهند باز هم به قدرت برسند تا نجابت ورزی کنند؟