در دومین کنفرانس جهانی نمایندگان زن مجالس جهان چه گذشت؟

* خانم شایق در ابتدا بفرمایید اجلاسی که شما در آن حضور داشتید ظاهرا دومین اجلاس بوده  نخستین آن کی و کجا برگزار شد و محور بحثهای مربوط به آن حول چه موضوعاتی بود؟

** اولین اجلاس سال گذشته در ایتالیا با عنوان حقوق کودکان برگزار شده بود و قرار است در ادامه پیگیری حمایت از کودکان و جوانان هر سال در یک کشور برگزار شود. محوریت کنفرانس بر اطمینان از حمایت موثرتر از حقوق کودکان و جوانان در زمینه‌های بهداشتی، آموزشی و رشد مطلوب جسمی، و روانی بود. البته در اجلاسی که اخیرا برگزار شد نوع صحبتها و دیدگاهها به گونه‌ای بود که نوجوانان را هم پوشش می‌داد.

* در این اجلاس هم مدعوین خانم بودند؟

** بله خانمهای نمایند از سراسر جهان. البته در افتتاحیه نخست‌وزیر و رئیس‌جمهوری بلغارستان هم سخنرانی کردند و نماینده کشور ایتالیا که دبیرخانه دائمی این اجلاس در آن کشور قرار دارد هم در این اجلاس حضور داشت. ولی‌ بقیه افراد خانمها بودند و اجلاس توسط خانمها اداره می‌شد.

* آیا شما در این اجلاس سخنرانی کردید؟

** بله من در روز دوم سخنرانی کردم.

* در مورد محتوای اجلاس کمی توضیح دهید؟

** اجلاس به بهانه حمایت از کودکان تشکیل شده بود ولی امسال سخنرانان سمت و سوی اجلاس را به سمت حقوق زن بردند و منظورشان این بود که اگر زنان جهان را در نیابیم نمی‌توانیم به حقوق کودکان برسیم و حقوق کودک را منوط به خدمت‌رسانی به زنان جهان می‌داشتند.

* شما و خانم مروتی در این اجلاس چگونه دیدگاههای جمهوری‌ اسلامی ایران را تبیین کردید و محتوای سخنرانی شما چه بود؟

** از آنجا که دیدیم تریبون جهانی برای بیان نظرات جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و به عبارتی گوش جهان باز است سعی کردیم حداکثر بهره‌برداری را انجام بدهیم نخستین کار ما در روز اول اجلاس صدور بیانیه بود که هم به دبیرخانه مرکزی در رم ارسال شد و هم بین اعضاء شرکت‌کننده پخش کردیم.

اگر اجازه بدهید نخست محتوای این بیانیه را خدمتتان عرض کنم.

* بفرمایید؟

** ما تلاش کردیم در این بیانیه وضعیت را کاملاً مشخص کنیم. فراز اول را با این جمله آغاز کردیم که کودک معصومانه‌ترین و زیباترین جلوه خلقت است و ما به عنوان عنصر آینده‌ساز و مدار رشد جامعه به او نگاه می‌کنیم" به همین علت کودک را نیازمند تربیت، مراقبت، مواظبت و  حمایت فراگیر می‌دانیم و خوشحال هستیم که جمهوری اسلامی ایران در جهت حفاظت، رشد و تعالی کودکان، گامهای بسیار موثری را برداشته و به چند تا از آنها تلویحا اشاره کردیم. از جمله: قانون حمایت همه‌جانبه اخلاقی، رفتاری و صحت و سلامتی و سرپرستی کودکان بی‌سرپرست (مصوب مجلس شورای اسلامی) قانون حمایت مالی و حمایتهای فرهنگی - اجتماعی نظیر خدمات آموزشی، مشاوره‌ای و مددکاری (مصوب مجلس شورای اسلامی)، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان زیر 18 سال که در یکی از مفادش کودک‌آزاری را از جرایم عمومی می‌داند به این ترتیب نشان دادیم که ما دارای قانون مترقی در این زمینه هستیم به این مفهوم که نیاز نیست، خود کودک شاکی باشد. اگر جامعه متوجه این قضیه بشود مدعی‌العلوم می‌تواند در مورد آن اعلام جرم کند.

این مسئله در اکثر کشورها وجود ندارد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. دیگر قانون تغییر سرپرست کودک از خانواده با اینکه محوریت جامعه را در خانواده و نهاد خانواده را پایه تربیت جامعه جهانی می‌دانیم ولی طبق قانون مصوب جمهوری اسلامی اگر خانواده به فساد، بیماریهای روانی، اجبارکردن کودکان به مشاغل ضداخلاقی، تکدی‌گری، ضرب و جرح کودک، وادارکردن کودک به کارهای مضر (کودکان‌کار) محکوم بشود. سرپرست کودک تغییر می‌کند و کودک تحت سرپرستی دولت قرار می‌گیرد، قانون تامین زنان و کودکان بی‌سرپرست (مصوب مجلس)، لزوما تحصیل رایگان کودکان در قانون اساسی، پیوستن به حقوق کودک جهت راهکارهای جهانی و منطقه‌ای برای احقاق حقوق کودک، تصویب قانونی کنفرانسیون ممنوعیت به اقدام فوری برای محو بدترین اشکال کار کودک (کار اجباری و بدترین اشکال آن مربوط به تجارت کودک است که خوشبختانه در ایران مشکل خاصی در این مورد نیست) حمایت همه‌جانبه آموزشی، رفاهی، توانبخشی، بالینی از کودکان معلول ذهنی و جسمی (یک‌بخش از اجلاس به این موضوع اختصاص داشت) در مورد این موضوع توضیح دادیم که در کشور ما سازمان بهزیستی کشور در راستای سلامت بخشی به کودکان معلول‌ذهنی و جسمی فعالیت می‌کند و در بخش دیگر که مساعدت و حمایت‌ مالی و معنوی مدارس استثنایی کشور برای کودکان معلول ذهنی و جسمی است مسئول سازمان در حد معاون وزیر آموزش پرورش است و در تمام استانها مدارس استثنایی کشور مستقل از سازمان آموزش و پرورش دایر هستند و این موضوع نشانگر اهمیتی است که جمهوری اسلامی برای این کودکان قائل است. در ضمن به تقویت بنیه‌مالی و معنوی انجمن اولیاء و مربیان اشاره شد و مشاوره‌های خانواده و آموزش‌های خانواده که صورت می‌گیرد و گفتیم که از نظر بودجه‌ هم مشکلی وجود ندارد. به دفاتر حمایت از کودکان و زنان در قوه‌ قضائیه هم اشاره کردیم.

ما بیانیه را با رویکرد کودکان نوشتیم و سخنرانی را با رویکرد زنان و کودکان ارائه کردیم در این بیانیه از همه نمایندگان خواستیم که چند نکته را به عنوان دغدغه جمهوری اسلامی و ملت ما مورد توجه قرار بدهند. یکی آسیبهای دهشتناکی ناشی از جنگ و خونریزی عملیاتهای تروریستی است که در اقصی نقاط جهان خصوصا فلسطین، عراق، افغانستان و کشورهای مسلمان صورت می‌گیرد و منجر به آوارگی و بی‌سرپرستی و نیز سوءاستفاده‌های متعدد از کودکان در این کشورها می‌شود. بر روی نسل آینده آنها اثرات منفی برجای می‌گذارد. دغدغه دیگرمان بهره‌کشی جنسی کودکان بود که به نوعی بردگی جنسی محسوب می‌شود و حداکثر سوءاستفاده با تولید فیلمهای پرتوگرافی کودکان و نیز اعمال کار اجباری و عوامل تهدیدکننده مثل: اعتیاد به مواد مخدر و الکل می‌باشد. و ما نگرانی خودمان را در مورد این مسائل در خصوص کودکان جهان ابراز کردیم ولی اظهار کردیم که یک‌نگرانی‌ مهم دیگرمان در مورد کودکان گرسنه جهان است. در آنجا به عنوان نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام آمادگی کردیم که برای این موارد راهکارهای متعددی داریم و خواستار عملیاتی‌شدن کنوانسیون حقوق کودک هستیم البته همه این کارها با کمک و پشتیبانی سفارت ایران در بلغارستان صورت گرفت.

* شما این بیانیه را هم به دبیرخانه کنفرانس دادید و هم بین مدعوین پخش کردید؟

** آنجا من احساس کردم که نباید آنقدر ضعیف باشیم که بر سر میزهای دیگر برویم و خودمان را معرفی کنیم و مطالبمان را ارائه بدهیم برای اینکه دیگران را به پای میز جمهوری اسلامی بیاوریم اقدام به تنظیم بیانیه کردیم وقتی که کشورهای مختلف آمدند و سئوال کردند این باعث شد که ما اقتدارمان را حفظ کنیم و دیگران برای دریافت پرسشهای ذهن خودشان به سراغ ما بیایند و بیشتر در مورد مدارس استثنایی در کشور ما سئوال می‌کردند و برایشان جالب بود.

* کشورهای دیگر هم بیانیه دادند؟

** خیر. کشورها گزارشی از وضعیت کشورشان را ارائه کردند که جزوات پرصفحه‌ای بود و معمولا همه آن را کنار می‌گذاشتند تا سر فرصت در کشور خودشان مطالبه کنند. ما احساس کردیم که باید با یک مطلب مختصر و مفید ذهن شرکت‌کنندگان در جلسه را درگیر کنیم. بیانیه را در همان روز اول با ترجمه بلغاری و انگلیسی پخش کردیم.

* آیا در مورد راهکارهای مقابله با دغدغه‌هایی که مطرح کردید هم توضیحاتی داشتید؟

** بله ما توضیح می‌دادیم که راهکار نهایی مبارزه با استکبار جهانی است و سعی کردیم این موضوع را از فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد استعمار فرانو تبیین کنیم. واضح است که آمریکا به دنبال طراحی‌ کردن قاره جدیدی در اینترنت است و ما تاکید داشتیم ضمن استفاده از مزایایی اینترنت باید به دنبال حفظ فرهنگهای کشورهای خودمان و خرده‌فرهنگهای حاکم بر کشورهایمان باشیم که در کشور ما اولویت، باور دینی‌مان است و به طور کلی مطرح می‌کردیم که باید انسجام فرهنگی کشورهایمان را داشته باشیم. مطلب مکتوب ما یا همان بیانیه قوت اقتدار قانون ما برای حمایت از کودکان را نشان می‌داد و نتیجه اعلامیه ما این بود که همه اینها قربانی تحرک ‌شیطانی جهانی هستند و به طور شفاهی توضیح می‌دادیم که شیطان بزرگ که امام(ره) ما فرمودند: یعنی چی؟

* یعنی شما آنجا یک حرکت استکبار ستیزی و مقابله با آمریکا هم داشتید؟

** از دید من، اجلاسهایی که صورت می‌گیرد یک تریبون جهانی است حالا بستگی به آن دارد که چقدر از آن استفاده بشود، چقدر آنجا بتوانیم تواناییها را نشان بدهیم و حرفهایمان را بزنیم.

* سخنرانی اجلاس از طرف جمهوری اسلامی چه کسی بود و چه مطالبی را مطرح کرد؟

** بنده بودم. روز دوم اجلاس در سخنرانی چند بحث را محور قرار دادیم. (به هر کشور پنج ‌دقیقه وقت داده‌ شده بود) در آن سخنرانی مطرح کردیم که خانواده نهاد اصلی و پایه‌گذار جامعه است و زن عنصر محوری خانواده است. رسالت اصلی زن نیز تربیت است و در مورد تغییر نام مرکز امور مشارکت زنان به مرکز و امور زنان و خانواده‌ در دولت نهم توضیح دادیم و گفتیم که ما به دنبال تقویت کیان خانواده هستیم (اول) به جهت کاهش مشکلات و دشواریها و (دوم) به جهت اینکه در کنار آن تفاهم و تعاون تقویت شود. (سوم) آستانه تحمل و صبوری بالا برود و در آخر اینکه بتوانیم شخصیتهای پایداری را در خانواده‌ها تربیت کنیم.

گفتیم که زنان با تربیت مصلحانه و آگاهانه قادرند کودکان را ایمن‌ساز کنند و به کودکان هم امنیت دهند و هم موجبات رشدشان را فراهم کنند و به فرمایشات مقام معظم رهبری اشاره کردیم که زن را کارخانه انسان‌‍‌سازی می‌دانند ما می‌گوییم زنان از حاکمیت جهان قرار دارند از دو طریق یکی از طریق حضور تربیتی به واسطه پرورش کودکان و دیگر به واسطه حضور زنان به عنوان مدیران توانمند. اشاره کردیم که مجلس شورای اسلامی بودجه قابل توجهی را برای اولین‌‌بار در دوره هفتم برای تقویت بنیان خانواده اختصاص داده است زیرا معتقدیم که عصر بازگشت به معنویت و اخلاق فرا رسیده و برای دستیابی به‌ آن باید خانواده‌ها تقویت بشوند. منشور حقوق زنان در جمهوری اسلامی ایران را قبلا ترجمه و تهیه کرده بودیم و روی میزهای مدعوین قرار داده بودیم و در سخنرانی اشاره کردیم که اگر به منشور حقوق زنان در کشور ما نگاه کنند می‌بینند که قوانین جامع و مبسوطی دارد و به همین دلیل از مدعوین و دلتها می‌خواهیم که این موارد انجام بشود:1‌- ‌محور تجارت‌ و بردگی جنسی کودکان و زنان (که متاسفانه در بسیاری از کشورها به عنوان بزرگترین تجارت قرن وجود دارد) 2- از بین شرایط ‌شاق و سخت کودکان کار 3- امحاکلیه کلیه سلاحهای میکروبی ئیدروژنی و سلاحهای شیمیایی در جنگها و مناقشات که به واسطه این سلاحها بسیاری از زنان و کودکان کشته شده‌اند و یا بسیاری از کودکان سرپرست خود را از دست می‌دهند. 4- تلاش برای ایجاد صلح‌پایدار و آخرالامر نتیجه سخنرانی بنده این بود که ما مبارزه پیگیر و مستمری را برای حقوق کودکان و زنان در چهارچوب ارزشمند خانواده دنبال می‌کنیم و از مجالس دنیا می‌خواهیم که در جهت تحکیم بنیان خانواده نقش‌آفرینی کنند. جمهوری اسلامی ایران مدعی است که برای تحکیم دوستیهای پایدار و از بین‌ بردن ظلم و ستم علیه کودکان در سطح جهان حاضر به هرگونه همکاری است.

* سخنرانی شما به زبان‌فارسی و با ترجمه انگلیسی بود؟

** من فارسی صحبت می‌کردم و مترجم بلغاری پس از صحبت من ترجمه می‌کرد، تنها کشوری بودیم که به زبان میزبان صحبت کردیم و این باعث شد که در اختتامیه از ما تشکر کنند. البته من ابتدای صحبتم گفتم که چون بلغارستان زحمت کشیده و میزبان این اجلاس بوده مترجم ما مطالب را به بلغاری ترجمه می‌کند چون سخنرانیها به شش زبان زنده دنیا به طور همزمان ترجمه می‌شد.

* به این ترتیب حضور نمایندگان زن ایران در اجلاس مذکور تاثیرگذار بوده است؟

** ما تمام تلاش خودمان را کردیم و به نظر می‌رسد که تا حدودی در جهت ارائه دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران موفق بودیم.

* سئوال آخر من در خصوص نکات حاشیه‌ای این اجلاس است آیا مایل هستید در خصوص آن توضیح دهید؟

** بله، نکته جالب توجه این بود که اجلاس مذکور با کمترین هزینه برگزار شد و هیچگونه صحنه‌آرایی و تزیین خاص و پرهزینه‌ای قابل ملاحظه نبود. دیگر اینکه هدایایی که برای مدعوین در نظر گرفته بودند بسیار کم هزینه و ساده بود (یک جا عطری از چوب به اندازه یک انگشت دست) ولی این هدیه را در مراسم بسیار جالب و توام با احترام اهدا کردند که به عنوان صنایع‌دستی بلغارستان مورد توجه شرکت‌کنندگان قرار گرفت دیگر اینکه محل اجلاس واقع در کاخ‌ جوانان و زنان بلغارستان بود که بنای آن مربوط به حاکمیت کمونیسم بود و معماری خاص و سختی داشت ولی یک حرکت از سوی برگزارکنندگان، آن فضا را تلطیف کرده بود و آن اینکه قبلا مسابقه نقاشی بین نوجوانان و جوانان در سطح بین‌المللی برگزار شده بود و از هر کشور دعوت شده یک نقاشی به عنوان نماد آن کشور حضور داشت از ایران نقاشی یک نوجوان از هرمزگان وجود داشت. به واسطه این نقاشی‌ها که حاوی سمبل هر کشور بود شرکت‌کنندگان بوی وطن خود را استشمام می‌کردند و این کار بسیار مورد استقبال قرار گرفت.

 دیگر می‌توانم به پذیرایی ساده میزبان اشاره کنم که حاکی از آن بود که برای برگزاری این اجلاس تحت فشار مالی قرار نگرفته بودند و در عین حال نظم بسیار بالایی حاکم بود آخرین نکته‌ای که به نظرم می‌رسد نحوه اطلاع‌‌رسانی اجلاس بود به این ترتیب که خبرنگاران فقط در مراسم افتتاحیه حضور داشتند و پس از آن خبرنگاری دیده نشد ولی اخبار اجلاس به طور کامل همراه با فیلم، بلافاصله در سایت مربوط به اجلاس گذاشته شد.

* خانم شایق از شما به خاطر توضیحاتتان متشکریم

** من هم تشکر می‌کنم.