تاریخ انتشار : ۱۲ ارديبهشت ۱۳۸۸ - ۰۸:۲۲  ، 
کد خبر : ۸۹۰۲۲

نفت ارزان در برابر انرژی‌های جایگزین گران مقاومت می‌کند


فراوانی منابع نفت از یک سو و پرهزینه بودن انرژیهای جایگزین از سوی دیگر موجب شده است نفت، همچنان به عنوان کالایی مناسب و منبع انرژی مطلوب باقی بماند و کشورهای صنعتی را به سمت تامین نیازهای نفتی خود از راههای مختلف سوق دهد.
روزنامه العرب چاپ لندن در گزارشی در مورد کاهش منابع نفتی و گرایش کشورهای صنعتی به انرژیهای جایگزین آن نوشت: تفکر اعتماد بر نفت و گاز به عنوان منبع انرژی، همچنان به عنوان تفکری مطلق مطرح است و مدت زیادی نیست که بحث جایگزینی آن مطرح و مورد بررسی قرار گرفته است.
براساس دیدگاه پیروان یک مکتب کلاسیک، نفت مبنع اصلی و اقتصادی انرژی به شمار می‌آید و یافتن جایگزینی اقتصادی که اکنون یا در آینده مشخص بتوان برای آن سرمایه‌گذاری کرد، مشکل خواهد بود. بنابراین تا زمانی که منابع نفت رو به کاهش نگذارند، نفت کالایی مناسب و مورد توجه باقی خواهد ماند اما جهان پس از کاهش و یا پایان منابع نفتی، ناچار می‌شود به انرژیهای جایگزین که هزینه‌ زیادی دارد روی آورد.
هزینه سنگین انرژیهای جایگزین نفت، دلیل اصلی ادامه تقاضای این ماده و باقی ماندن آن به عنوان عنصری اصلی است که می‌تواند نیازهای بازار انرژی را تامین کند. از همین رو قیمت نفت به طور مداوم و براساس نیازهای جهان انرژی افزایش خواهد یافت.
العرب افزود: در این مکتب تاکید شده است که توجه کشورهای استعماری به مناطق عربی ناشی از این حقیقت است که نفت و گاز منبع اصلی انرژی است و با توجه به اینکه این کشورها منابع نفت و گاز فراوانی در اختیار دارند کشورهای غربی برای سهولت دستیابی به این منابع، سلطه خود را بر آنان تحمیل می‌کنند.
پیروان این کتب معتقدند که کشورهای غربی با هر هزینه و به بهانه‌های مختلف حضور خود را در مناطق مختلف جهان که منابع انرژی را در اختیار دارد تحمیل خواهند کرد و از راهها و شیوه‌های متنوع آن را توجیه می‌کنند.
العرب در ادامه افزود: شعار مبارزه با تروریسم و استقرار دموکراسی چیزی جز بهانه‌ای برای غرب نیست که از آن برای توجیه حضور خود در مناطق برخوردار از انرژی استفاده می‌کند. در این روش از حضور غرب در مناطق مختلف جهان تصویری دلپذیر ترسیم شده است به گونه‌ای که کشورهای تولیدکننده نفت با اعتماد به اینکه بی‌نیازی از نفت ناممکن است و تمام جهان برای ثبات رشد اقتصادی خود به آنان نیاز دارند، احساس آسودگی می‌کنند.
در این شرایط، برخی از رهبران عرب، چاره‌ای جز تسلیم شدن در برابر خواسته‌های جهان پیشرفته و گشودن درهای همکاری به روی غرب ندارند به گونه ای که در این همکاریها منافع هر دو طرف در نظر گرفته شود. درخواست غرب از این کشورها، امتداد لوله‌های نفتی به سمت کشورهای غربی است در مقابل تحقق این خواسته غرب نیز ادامه سلطه رهبران این کشورها را تضمین می‌کند.
العرب در ادامه نوشت: اما یک مکتب و یا جناح اقتصادی دیگری وجود دارد که بر انرژی‌های جایگزین که می‌توان آن را انرژی آینده نامید، تاکید دارد.
براساس این مکتب، موضوع نفت و گاز از نظر آینده آن و میزان وابستگی به این مواد به عنوان منبع اصلی انرژی و همچنین میزان تاثیر وابستگی به این منابع بر افزایش قیمت آن، باید مورد بررسی قرار گیرد. پیروان این مکتب معتقدند درست است که نفت و گاز در زمان حاضر، منبع حاضر، منبع اصلی انرژی به شمار می‌آیند اما تصور اینکه وضعیت تا زمان کاهش منابع نفت ادامه یابد تصور اشتباهی است.
دلیل آن این است که فناوری و پژوهش به طور مداوم در حال رشد است به میزانی که انرژیهای جایگزین اکنون به سمت افزایش کارایی و کاهش قیمت در حرکت است اگر چه این امر در زمان کنونی بی‌فایده به نظر برسد.
براساس دیدگاه پیروان این کتب، قیمت انرژیهای جایگزین به تدریج کاهش می‌یابد در حالی که قیمت نفت و گاز به دلیل فشار ناشی از تقاضای روز افزون و عرضه محدود نفت و گاز در بازار روبه افزایش است. با ادامه این روند قیمت نفت(قبل از کاهش منابع) با قیمت انرژیهای جایگزین برابر خواهدشد به گونه‌ای که این وضعیت موجب می‌شود انرژیهای جایگزین از نظر اقتصاد مقرون به صرفه باشند. علاوه بر این پاکیزه بودن انرژیهای جایگزین را نیر باید به آن افزود.
العرب در ادامه با اشاره به تصمیم جرج بوش،‌ رییس جمهوری آمریکا، برای کاهش وابستگی آمریکا به نفت خاورمیانه، نوشت: بیشترین فعالیت در زمینه تامین انرژی جایگزین و همچنین تکیه بر سیاست زیست محیطی، به وضوح در شهرهای بزرگ آمریکا قابل مشاهده است. به این معنی که 20 ایالت آمریکا از جمله تگزاس، تولید میزان معین برق با استفاده از انرژیهای تجدید پذیر را خواستار شده‌اند.
این روزنامه یادآور شد که نفت در سال 1925 در تگزاس کشف شد و از آن زمان در این منطقه نفت استخراج و مورد استفاده قرار گرفته است اما سیاستی که در این ارتباط اتخاذ شده این است که هر سال پمپاژ نفت کاهش یابد. هنگامی که نفت تگزاس به پایان برسد که قطعا چنین خواهد شد آمریکا می‌کوشد با استفاده از راههای دیگر، فعالیت در زمینه انرژی را ادامه دهد.
شهر نفتی مک کامی آمریکا که با کشف نفت در آنجا رونق یافته بود پس از پایان ذخایر نفتی، تولید انرژی تجدید‌پذیر جایگزین وابستگی به نفت شد. به دنبال آن مناطقی که به دلیل تولید نفت درمک کامی با آلودگی هوا روبه رو بودند امروز شاهد صنایع جدید و پاکی هستند که با تکیه بر سیستمهای انرژی تجدید پذیر فعالیت دارند.
در این منطقه حدود 800 توربین بادی وجود دارد که انرژی تولید می‌کنند و هر روز بر تعداد آن افزوده می‌شود. این شهر از زمان روی آوردن به انرژی تجدید پذیر به پایتخت انرژی بادی تگزاس تبدیل شده است در حالی که از زمان کاهش نفت در این شهر در دهه نود نیمی از ساکنان آنجا شهر را ترک کردند و در صورتی که این منطقه به انرژی تجدید پذیر روی نمی‌آورد بی‌شک از سکنه خالی می‌شد.
بنابر اعلام دفتر پژوهشهای انرژی در آمریکا سه ایالت این کشور شامل تگزاس، داکوتای شمالی و کانزاس به تنهایی قادرند انرژی برق تمام آمریکا را تامین کنند.
در این راستا بوش در بودجه سال 2007 هزینه اختصاص یافته به پژوهشهای انرژی پاک را به 22 درصد افزایش داد. به این ترتیب آمریکا خواهد توانست با کاهش گازهای گلخانه‌ای پیمان کیوتو را به هدف حفظ محیط زیست امضا کند و مرحله جدیدی از فعالیت خود را با استفاده از پیمان کیوتو به عنوان وسیله‌ای برای اعمال فشار بر سایر کشورها مانند چین و هند آغاز کند. زیرا این دو کشور به دلیل وابستگی صنایع آنان به نفت و فرآورده‌های نفتی به دشواری می‌توانند پیمان کیوتو را به اجرا درآورند.
العرب افزود با توجه با نارسایی‌های دو مکتب یاد شده، دشواری در پیش گرفتن یکی از آنها روشن می‌شود. زیرا وابستگی به نفت به عنوان منبع انرژی تا زمان کاهش و یا پایان یافتن آن امری است که به سختی قابل قبول است و کنار گذاشتن نفت در آینده‌ای نزدیک با استفاده از انرژی جایگزین نیز با شک و تردید همراه است. بنابراین باید از بین این دو مکتب موضعی میانه را در پیش گرفت.
العرب در ادامه تاکید کرد که برخلاف سخنان بوش، آمریکا و متحدان آن هرگز منطقه عربی و نفت آن را ترک نخواهند کرد این امر از نظر عملی ناممکن است زیرا پیش‌بینی‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا حاکی از این است که از هر چهار بشکه نفتی که در سال 2025 تولید می‌شود یک بشکه از خاورمیانه تامین می‌شود به این ترتیب بی‌نیازی آمریکا از جهان عرب دشوار خواهد بود.
برخی از کارشناسان منطقه خاورمیانه تاکید دارند بسیاری از درگیریهای ساختگی در این منطقه، حل نخواهد شد و چه بسا دهها سال پس از سال 2025 که بوش آن را آغاز بی‌نیازی از نفت خاورمیانه دانسته است ادامه یابد.
دلیل آن این است که بی‌نیازی از نفت این منطقه در آینده‌ای نزدیک ناممکن است و تا زمانی که بی‌نیازی از نفت امکان پذیر نباشد درگیرهای این منطقه حل و فصل نخواهد شد زیرا این امر به نوبه خود توجیهی برای دخالت آمریکا در این منطقه به شمار می‌آید.
العرب افزود: اکنون این سوال مطرح است که آیا این امر به این معنی است که کشورهای تولید کننده نفت آسوده خاطر و مطمئن باشند که جهان از نفت آنان بی‌نیاز نخواهد شد؟ این نشریه در پاسخ نوشت: چه جهان صنعتی به جایگزینی برای نفت دست یابد یا خیر، واقعیت آشکار این است که نفت در 25 تا 50 سال آینده پایان می‌یابد به این معنی که نسل بعدی بدون ثروت زندگی خواهد کرد. در این وضعیت مشکل این نیست که آیا کشورهای نفتی پس از پایان نفت به جایگزین‌هایی برای تامین نیازهای اساسی خود دست نیابند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات