- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
*چندى پیش مقام معظم رهبرى در دیدار با ایگور ایوانف از ایده گسترش همکارى بین دو کشور ایران و روسیه که در نامه پوتین آمده بود صحبت کردند. یکى از ایده‌هاى مطرح‌شده تشکیل اوپک گازى است. تحلیل شما از این ایده چیست؟
**ذوالانوار: ابتکارات جمهورى اسلامی، عناصرى هستند که از دید غربى‌ها قابل پیش‌بینى نیست. طرح تشکیل اوپک گازى هم یکى از این ابتکارات است که رهبر معظم انقلاب آن را مطرح کرده‌اند. این ابتکار براى صاحبان انرژى بخصوص کشور ما بسیار پراهمیت است. گرچه براى مردم دنیا هم مهم است. با این کار ما که صاحب بیش از 17 درصد از منابع گازى جهان هستیم و روسیه که بزرگترین دارنده گاز جهان است و سایر کشورها از جمله قطر و الجزایر، یک قدرت بزرگ اقتصادى را در جهان تشکیل خواهیم داد.
*تشکیل اوپک گازى چه منافعى را براى صاحبان منابع در پى خواهد داشت؟ آیا منافعى هم شامل کشورهاى واردکننده خواهد شد؟
**ذوالانوار: طبیعى است که منافع کشورهاى صاحب انرژى آنها را پر از انگیزه مى‌کند تا موانعى را که کشورهاى غربى از جمله آمریکایى‌ها و اتحادیه اروپا پیش پاى آنها خواهند گذاشت، برطرف کنند و اعتنایى به این موانع نخواهند کرد. قدرت جمهورى اسلامى در این میان کاملا واضح و روشن است که توانسته با ابتکارات خود تراز قدرت جهانى‌اش را افزایش دهد. گاز نه از جهت حامل انرژى بودنش بلکه از جهت پاکى‌اش یک مولفه شاخص در دنیاست. به طورى که آلودگى گاز به طور متوسط 10 درصد آلودگى نفت است. ضایعاتى که ناشى از مصرف بنزین هست در گاز مشاهده نمى‌شود. این موضوع یعنى اهمیت انرژى گاز نیز انگیزه کشورهاى داراى منابع گازى را ترغیب خواهد کرد که در جهت تشکیل اوپک گازى قدم بردارند و به تهدیدات صاحبان قدرت توجهى نکنند. نکته دیگرى که قابل توجه است تمام شدن منابع نفتى در سالهاى آینده است. لذا جایگزینى یک انرژى دیگر به جاى نفت امرى ضرورى است. این در حالى است که اگر در مصرف گاز صرفه‌جویى شود و استفاده بهینه‌اى از آن به عمل آید مدت‌هاى زیادى جهان از گاز بهره‌مند خواهد شد.
*وضعیت فروش گاز در دنیا در حال حاضر به چه صورت است؟ و اگر اوپک گازى تشکیل شود چه وضعیتى پیدا خواهد کرد؟
**ذوالانوار: الان پریشانى خاصى در برابر گاز حکمفرماست. یعنى گاز از هر متر مکعب به قیمت‌هاى متفاوت و متغیرى به فروش مى‌رسد. مثلا گاز کرسنت ما را در قراردادى که در دولت قبل بسته شده بود هر متر مکعب 5/2 سنت فروخته بودند. ولى هم‌اکنون ما به ترکیه هر متر مکعب گاز را بیش از 20 سنت مى‌فروشیم. اوپک گازى همه این آشفتگى‌ها و نابسامانى‌ها را تحت یک فرمول معقول و منطقى ساماندهى مى‌کند و جایگاه آن را در اقتصاد جهانى مشخص خواهد کرد. براى اولین بار در قانون بودجه سال 86 تعیین قیمت گاز شده است و بودجه این گاز را به صورت مجانى هدر نمى‌دهد. گازى که ما به خانه‌ها مى‌دهیم، تقریبا مجانى است. حتى روسیه هم که منابع سنگینى از گاز را دارد این کار را نمى‌کند. ما در زمستان جارى بیش از 400 میلیون متر مکعب در روز گاز مصرف کرده‌ایم. یعنى به ازاى هر نفر حدود 6 متر مکعب گاز مصرف مى‌شود و این رقم بسیار بالایى است که دولت باید تمهیداتى را در این زمینه داشته باشد. ما اگر مى‌خواهیم که این ثروت براى آیندگان‌مان باقى بماند باید یک مدیریت بهینه مصرف داشته باشیم. اقدامات سازمان بهینه‌سازى سوخت خیلى کم است. دولت در بودجه سال 86 کار مفصلى در این زمینه انجام داده است.
*بعضى معتقدند که ایده تشکیل اوپک گازى منافع واردکنندگان گاز را به خطر خواهد انداخت. لذا آنها به مقابله با آن خواهند پرداخت و از تاسیس آن جلوگیرى خواهند کرد.نظر شما در این باره چیست؟
**ذوالانوار: قطعا کسانى که سالهاى متمادى سهم انرژى را در صنعت خود بسیار ناچیز قرار داده‌اند، سهم بسیار ناچیزى نیز براى صاحبان این منابع قائل شده‌اند و در این زمینه موضع‌گیرى خواهند کرد. اما ما همان‌طور که در صنعت تحت فشار واقع مى‌شویم آنها نیز چاره‌اى جز استفاده از این انرژى ندارند و انرژى دیگرى به خوبى گاز نیست که بخواهند آن را جایگزین کنند. انرژى اتمى بسیار هزینه بر است و در قبال گاز به هیچ عنوان به صرفه نیست. همچنین سوخت گازى آسان‌تر از انرژى اتمى به‌دست مى‌آید و خطرات ناشى از آن نیز به اندازه انرژى اتمى نیست.
*اعلام علاقه روس‌ها براى گسترش روابط با ایران را چطور ارزیابى مى‌کنید؟
**ذوالانوار: روس‌ها به خاطر نفوذ بلندمدت غربى‌ها متلاشى شدند. روس‌ها در سالهاى گذشته این عقده حقارت را پیدا کرده‌اند که به نحوى گذشته را جبران کنند. همچنین آنها به حقانیت ایران هم پى برده‌اند. در رژیم گذشته بنا بود که ما پایگاهى براى تامین منافع آمریکا در خاورمیانه باشیم. اما هم‌اکنون ما پایگاهى هستیم براى مقابله با زورگویى‌هاى آمریکا. روس‌ها که به این جایگاه ایران پى برده‌اند، طبیعتا به ایران روى مى‌آورند. ما با روس‌ها همسایه هستیم و منافع مشترک بسیارى را با یکدیگر دارا هستیم. روس‌ها مى‌توانند با همکارى ایران به عنوان قدرت اول منطقه فعالیت‌هاى آمریکا را محدود سازند. اوپک‌گازى سازمانى خواهد بود که به همکارى روسیه و ایران شدت و وسعت بیشترى خواهد بخشید.
*ارزیابى شما ازایده تشکیل اوپک گازى توسط مقام معظم رهبرى چیست؟ و چه پیامدها و منافعى را براى اعضاى آن به همراه خواهد داشت؟
**سودانی: اگر کشورهاى تولیدکننده و صادرکننده گاز بتوانند حضور بین‌المللى منسجم و قوى داشته باشند امکان مانور دادن‌هاى سیاسى مناسبى را پیدا خواهند کرد. وضعیت تولید گاز و قیمت‌گذارى آن در بازار جهانى از سوى مصرف‌کنندگان تعیین مى‌شود اما اگر ابتکار عمل در اختیار تولیدکنندگان قرار بگیرد و به گونه‌اى انسجام‌یافته عمل کنند، حضور آنها در بازار جهانى منافع بسیارى را نصیب آنها خواهد کرد و تعیین‌کننده وضعیت بازار و قیمت گاز نیز خود آنها خواهند شد. در رابطه با استفاده بهینه از گاز، هم تشکیل اوپک گازى موثر و مفید خواهد بود. اوپک گازى امکان تبادل فناورى بین کشورها را فراهم مى‌کند و اینکه چگونه از این نعمت خدادادى به خوبى استفاده کنند. همچنین آیا براى تزریق در میادین نفتى مناسبت‌تر است یا براى نیروگاه‌ها و کارخانه‌هاى بزرگ و یا براى صادرات. همچنین تبادل فناورى تجمیدگاز نیز مى‌تواند براى کشورها مفید باشد. حتى اگر کشورى بخواهد گاز صادر کند اما به دلیل مسافت طولانى مقصد تا مبدا امکان صدور فراهم نباشد و صرفه اقتصادى نداشته باشد، به گونه مبادله پایاپاى با کشور ثالث، کشور صادرکننده مى‌تواند در این سازمان گاز خود را به فروش برساند. گاز از جمله منابع انرژى است که روزى تمام خواهد شد و مانند نفت باید به فکر جایگزین آن بود. همفکرى کشورهاى داراى این منبع مهم انرژى مى‌تواند مصرف و تولید این منبع را کنترل کند و براى جایگزینى آن در آینده تصمیم بگیرند. طبیعتا این سازمان هم از ناحیه فناوری، مصالح ملى کشورهاى عضو، حضور سیاسى این کشورها در عرصه بین‌الملل، استفاده بهینه از آن و هم موضوع محیط زیست حائز اهمیت است. مثلا در حوزه محیط زیست به این سوال پاسخ داده شود که به چه شکل از محیط زیست نگهدارى و حفاظت شود؟ اگر به گونه‌اى براى این موضوع همفکرى‌هاى جهانى صورت بگیرد ما قطعا در موضوع اکولوژى مى‌توانیم اجماع جهانى ایجاد کنیم و در کاهش آلودگى محیط زیست نقش موثرى ایفا کنیم.
*به نظر شما مهمترین موانع تشکیل اوپک گازى چیست؟
**سودانی: طرح این موضوع ابتکار جمهورى اسلامى بوده و ما طى سالهاى گذشته اولین اجلاسیه را در کشورمان داشتیم و یکى از اجلاسیه‌ها در توباگو برگزار شد که جمهورى اسلامى ایران در آن کنفرانس حضورى فعال و راهبردى داشت. کشورهاى حاضر همگى این رغبت را داشتند که این اوپک گازى تشکیل شود. حتى قطر تمایل زیادى از خود نشان مى‌داد. اما کشورهاى بزرگ مصرف‌کننده گاز متاسفانه کارشکنى‌هایى را انجام مى‌دهند و پاگرفتن چنین سازمانى را مناسب حال خود نمى‌بینند، به دلیل اینکه تشکیل این سازمان تا حدى ابتکار عمل را از دست آنان در بازارهاى اقتصادى و عرصه‌هاى سیاسى خارج کند.
*به نظر شما علاوه بر منافع اقتصادى که این اوپک براى کشورهاى عمده صادرکننده گاز به همراه خواهد داشت، چه منافع سیاسى نیز براى آنان ایجاد خواهد کرد؟
**سودانی: تمام بو‌ق‌هاى غربى تلاش مى‌کنند که به افکار عمومى جهان این‌گونه القا کنند که ایران در انزواى سیاسى و اقتصادى قرار دارد. اما ما مى‌بینیم که در یکى از مقولات مهم و استراتژیک که مى‌تواند بر معادلات جهانى تاثیرگذار باشد با ایران همکارى‌هاى خوبى صورت مى‌گیرد. به طورى که یکى از کشورهاى عضو شوراى امنیت یعنى روسیه از گسترش همکارى‌هاى خود با ایران سخن مى‌گوید و از تشکیل اوپک گازى هم استقبال مى‌کند. این پیامدها نتایج موفقیت دستگاه دیپلماسى ما و این واقعیت که ایران مى‌تواند همیشه در عرصه بین‌المللى نقش‌آفرین باشد، است.
*گاز در میان منابع انرژى موجود از جمله نفت و انرژى هسته‌اى از چه مزایا و امتیازاتى برخوردار است؟
**سودانی: امروزه بسیارى از نیروگاه‌ها و کارخانجات بزرگ مانند فولاد، پتروشیمی، آلومینیوم و امثالهم به صنعت گاز و سوخت گاز نیازمند هستند. ما مى‌توانیم بگوییم که همه نیروگاه‌هاى مولد برق و انرژى به گاز وابسته هستند. لذا گاز به عنوان یک سوخت مادر مطرح هست که البته ما باید به فکر سوخت جایگزین گاز باشیم.
*آیا در حال حاضر در بازارهاى جهانى مبناى استانداردى براى قیمت‌گذارى گاز وجود دارد؟
**سودانی: مبناى استاندارد و علمى وجود ندارد بلکه اکثرا قیمت توسط کشورهاى مصرف‌کننده تعیین مى‌شود و قیمت واحد و مشخصى براى آن وجود ندارد.
