برجام - صفحه 831

مقدمه: رئیس جمهوری، هرگاه از برجام سخن گفته است، آن را از دایره یک تفاهمنامه صرف سیاسی میان ایران و 1+5 فراتر برده و به نیازها و مشکلات توسعه‌ای ایران، همچون آب و محیط زیست پیوند زده است. هرچند منتقدان دولت بارها این رویکرد را زیر سؤال برده‌اند، اما تاکنون این پرسش به درستی مطرح نشده است که برجام چگونه می‌تواند مجرای توسعه ایران و گره گشای مشکلات آن باشد. یا همان طور که روحانی بارها از «مدل برجام » سخن گفته است، این مدل چه ویژگی‌هایی دارد؟ محمد فاضلی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، معتقد است برجام مدلی برای حل «مسائل پیچیده» است؛ «مسائلی که اولاً بر سر مسأله و تعریف آن اجماع وجود ندارد و دیگر اینکه راه حل آنها از قبل موجود نیست.» او که صاحبنظر مسائل توسعه ایران است تأکید می‌کند که برجام نه فقط تغییرات عینی، که تغییرات ذهنی نیز به دنبال داشته است، تغییراتی چون اهمیت یافتن زمان و تغییر معنای سیاست خارجی. این گفت‌و‌گو را می‌خوانید.

اشاره: ماه‌هاي پاياني سال ٩٣ بود كه مسوولان كشور بارها تاكيد كردند كه سال ٩٤ سال سخت اقتصادي براي كشور است و تكانه‌هاي اقتصادي زيادي را شاهد خواهيم بود. هرچند كه شنيدن اين سخنان از زبان مسوولان كشوري كورسوي اميد را كم‌سو‌تر مي‌كرد اما فعالان اقتصادي كه چندين سال سخت اقتصادي را پشت سر گذارده بودند سال ٩٤ را با همه ظن‌هايش آغاز كردند و سالي پر از فراز و نشيب را پشت سر گذاشتند. حالا كه روزهاي پاياني سال فرا رسيده است ورق زدن تقويم سال ٩٤ همان پيش‌بيني‌ها را در ذهن متبادر مي‌سازد و شايد در نگاه نخست باور سپري كردن سالي سخت به قامت ٣٦٥ روز دور از انتظار باشد اما اميد به روزهاي روشن و البته تكيه بر پيش‌بيني مسوولان كشور مبني بر سال بهبود اقتصادي موجب شده است تا ظن‌ها و نااميدي‌هاي فرا روي سال ٩٤ براي سال ٩٥ به اميد و لبخند ختم شود.