کتاب اجتناب‌ ناپذیری جنگ دو رویکرد کلی درباره‌ی جنگ بین ایران و عراق را بررسی می‌کند. در رویکرد اول، تجاوز عراق به ایران بر پایه‌ی توضیح ماهیت انقلاب اسلامی و تهدید منافع قدرت‌های بزرگ و تغییر موازنه‌ی قدرت در منطقه و پیدایش خلأ قدرت تحلیل و تبیین می‌شود. اما رویکرد دوم بیشتر درونی و بر ساختارها و نحوه تصمیم گیری و رفتارهای ایران در برابر عراق متمرکز است.

این کتاب وقایعی را که در سال ۱۳۶۲ در آخرین روزهای عملیات والفجر ۲ در منطقه دربندیخان عراق برای رزمندگان اسلام روی می دهد را روایت می نماید.

هدف از نگارش مجموعه نقد و بررسی جنگ ایران و عراق ، تجزیه و تحلیل مسایل جنگ در یک تعامل فعال در برابر تحولات و نیازهای جامعه و تبیین عقلانیت نهفته در درون جنگ ، در حوزه نقد ، تصمیم گیری و رفتارهای سیاسی – نظامی می باشد.

محور اساسی بحث در کتاب «تنبیه متجاوز»، دلایل ورود رزمندگان به خاک عراق و استراتژی‌ها و تاکتیک‌های مورد استفاده آن‌ها در تنبیه متجاوز، در آن شش سال قرار گرفته و به بررسی تحولات اساسی در صحنه نبرد، ابتکار نظامی، تغییر موازنه جنگ از سال 1361 به بعد به نفع ایران و تغییر استراتژی عملیاتی و عوامل موثر بر آن پرداخته است.