مقدمه: بعد از شکل‌گیری برجام در سال 2016 گشایش‌های دیپلماتیک ایران با عرصه بین‌الملل به خصوص با کشورهای اروپایی به وجود آمد. گشایش‌هایی که در سایه رفت و آمدهای سران اروپایی در 2016 و 2017 سبب انعقاد قراردادهای مهمی‌چون خرید هواپیما از ایرباس فرانسه، امضای چند قرارداد انرژی با ایتالیا، امضای قرارداد با شرکت زیمنس آلمان برای ارتقای زیرساخت‌های راه‌‌آهن و بسیاری از قراردادهای دیگر شد. حتی پس از برجام هزینه‌های صادرات برای ایرانی‌ها نیز کم شد. البته سفرهای مقامات اروپایی را هم نباید از قلم انداخت. اتحادیه اروپا زمانی بزرگترین شریک تجاری ایران بود. انتظار می‌رود میزان تجارت این دو شریک که اکنون به ۸ میلیارد دلار رسیده در دو سال آینده چهار برابر شود. اتحادیه اروپا همچنین به ایران پیشنهاد داده که به برنامه‌های ایران در چارچوب پژوهش‌های ۲۰۲۰ که در ایران به افق ۱۴۰۴ مشهور است، بپیوندد. البته در سوی دیگر هم مسائل سیاسی و تحولات منطقه ای را هم نباید از نظر دور داشت، به خصوص که پس از شکست داعش در سال جاری میلادی در سوریه و عراق، اروپا به قدرت و جایگاه و نیز نفوذ ایران در خاورمیانه واقف شده است. دیپلماسی ایرانی برای تحلیل دقیق تر مناسبات ایرات با اروپا در سال 2107 و نیز ارزیابی این روابط در سال آتی گفت وگویی را با دکتر احمد نقیب زاده، کارشناس مسائل اروپا و تحلیلگر ارشد حوزه بین‌المللی ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید:

اشاره: انجمن صنفي روزنامه‌نگاران ايران پس از اتفاقات سال‌هاي ٨٨ پلمب شده است.در این مدت يكي از مطالبات روزنامه‌نگاران از حسن روحاني بازگشايي اين انجمن بود؛ اتفاقي كه ممكن نشد. در سال ٩٥ جمعي از روزنامه‌نگاران استان تهران با برگزاري مجمعي سعي كردند انجمن صنفي روزنامه‌نگاران استان تهران را راه‌اندازي كنند تا شايد بخشي از خلأ نداشتن يك انجمن صنفي پر شود. هيئت‌مديره انتخاب شد، اما بقيه مراحل براي ثبت و راه‌اندازي با عدم همكاري وزير كار و برخي نهادهاي ديگر ممكن نشد. اعضاي هيئت‌مديره و بازرسان استعفاي دسته‌جمعي دادند تا مسير براي راه‌اندازي انجمن ديگر باز شود. اين‌بار مجمع در اواخر آذر برگزار و هيئت‌مديره جديدي انتخاب شد و نامه ثبت آن يك هفته پس از برگزاري مجمع از سوي وزارت كار صادر شد. به سراغ عباس عبدي، رئیس هیئت مدیره انجمن روزنامه‌نگاران استان تهران رفته‌ايم تا از اولویت‌ها و برخی انتظارات و نگرانی‌ها درباره این انجمن جویا شویم.

مقدمه: محمدجواد ظریف با 236 رأی موافق از مجموع 288 رأی یکبار دیگر رأی اعتماد نمایندگان مجلس برای سکانداری دستگاه دیپلماسی کشور را از آن خود کرد. او که در دولت یازدهم با مسئولیت بزرگ پایان بخشیدن به روند فرسایشی و یازده ساله پرونده هسته ای مواجه بود، در این دوره علاوه بر پیگیری اجرای برجام و صیانت از آن با خواست سامان دادن به روابط منطقه ای ایران و حل تنش‌ها و اختلافات موجود مواجه است. خواستی که طی یک سال گذشته گاه از آن با عنوان برجام منطقه ای یاد شده است. درباره اینکه تحقق این مهم به چه پیش زمینه‌هایی نیاز دارد با میرمحمود‌موسوی، دیپلماتی که در سال‌های نه چندان دور مسئولیت‌های سفارت ایران در هند و پاکستان و نیز مدیر کلی آسیای غربی وزارت امورخارجه را برعهده داشته است، گفت وگو کردیم. گفت وگویی که بنا بر مقتضیات چندان صریح نیست اما بخوبی به الزامات تحول در سیاست خارجی کشور بویژه در حوزه منطقه‌ای اشاره دارد.

مقدمه: یکی از موضوعات تأمل برانگیز و حسرت‌آمیز تاریخ معاصر، مسأله جدایی بحرین از ایران است که در تاریخ تجزیه سرزمین ایران، به‌دلیل تبعات سیاسی جدی در دوران ما، نیازمند بررسی و تعمق بیشتر و دقیق‌تر است؛ مرداد 1350 و در چنین روزهایی، شیخ بحرین استقلال آن سرزمین را اعلام کرد و به فاصله اندکی، شاه ایران نیز به او تبریک گفت! به همین مناسبت به دیدار دکتر هوشنگ طالع، تاریخ‌نگار و نماینده دوره 22 مجلس شورای ملی رفتیم که خود از چهره‌های برجسته مخالف دولت در مجلس، در مسأله جدایی بحرین بود که در نهایت به استیضاح هویدا در سال 1349 انجامید. در گفت‌و‌گوی پیش رو، زمینه‌های جدایی بحرین، فرآیند جدایی و در نهایت تبعات آن، مورد بحث و بررسی قرار گرفت که در ادامه می‌خوانید.

مقدمه: یکشنبه 29 مرداد محمدجواد آذری جهرمی، وزیر پیشنهادی حسن روحانی برای پست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم با 152 رأی توانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد. جهرمی در یک ماه گذشته با توجه به حاشیه‌هایی که به دلیل سابقه‌های امنیتی خود داشت روزهای پرتنش و سختی را پشت سر گذاشت. حالا اما بعد از تمام اما و اگرها در خصوص کارنامه کاری او، قرار است به‌عنوان یازدهمین وزیر ارتباطات بعد از انقلاب شروع به کار کند. جهرمی در برنامه خود که تقدیم مجلس شد اهداف مشخصی را برای انجام در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در نظر گرفته است. توسعه مهارت و تربیت نیروی متخصص در بخش تکنولوژی، رفع انحصار برای توسعه شبکه دسترسی، شکل‌گیری بازار رقابتی، شفاف‌سازی، مقررات‌زدایی و آزاد‌سازی رفع انحصار برای توسعه سرویس‌های نوین، ایجاد اشتغال و حل معضلات شرکت‌های نوپا و... از جمله وعده‌هایی است که او قول انجام آن در وزارت ارتباطات دولت دوازدهم را داده است. در نخستین مصاحبه‌ای که با جهرمی به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات داشتیم از او در خصوص برنامه‌های دقیقش برای رسیدن به این اهداف پرسیدیم که در ادامه می‌خوانید.

اشاره: محمدرضا باهنر هم به جمع اصولگرایانی پیوست که از گفت‌وگو با اصلاح‌طلبان بر سر مسائل کشور استقبال کرده‌اند. همین استقبال هم باعث خوشحالی خیلی از اصلاح‌طلبان شده. اما محمدعلی ابطحی، عضو بلندپایه مجمع روحانیون مبارز نظری کاملاً متفاوت دارد. او در گفت‌وگو با «ایران» می‌گوید تا وقتی تشتت آرا و اختلاف نظرها در جریان اصولگرا حل نشود و طرف گفت‌وگو در این جناح سیاسی مشخص نگردد، حرف زدن از گفت‌وگو تنها یک رؤیابافی است. از یک منظر حق با ابطحی است؛ همین 10 روز پیش مصباحی مقدم، عضو جامعه روحانیت مبارز هم مانند باهنر از گفت‌وگو با اصلاح‌طلبان استقبال کرده بود اما با تشر و نهیب تند آیت‌الله موحدی کرمانی، دبیرکل فعلی این مجموعه مواجه شد. از همین روست که محمدعلی ابطحی اعتقاد دارد برای گفت‌وگوی دو جناح اول باید موانع این گفت‌وگو در درون این جناح‌ها بر طرف شود.

اشاره: احمد مازني، عضو شوراي مركزي فراكسيون اميد روز گذشته با تهيه نامه‌اي خطاب به وزير كشور، خواستار ارايه توضيح مسوولان وزارت كشور درمورد اقدامات صورت گرفته در راستاي اجرايي شدن اصل 27 قانون اساسي، درمورد آزادي برپايي تظاهرات و راهپيمايي بدون حمل سلاح و غيرمخل به مباني اسلام شد. براي بررسي بيشتر اين مسئله و همچنين كسب اطلاع نسبت به انگيزه‌هاي اين نماينده اصلاح‌طلب مجلس از نامه‌نگاري با وزارت كشور به گفت‌وگو با او نشستيم.

اشاره: مرجان زهراني|اصل ٢٧ قانون اساسي صراحتا بيان مي‌كند «تشكيل اجتماعات و راهپيمايي‏ها، بدون حمل سلاح، به شرط آنكه مخل به مباني اسلام نباشد آزاد است.» اصلي از اصول قانون اساسي كه اصلاح‌طلبان بر آن تاكيد داشته و در همين راستا حق اعتراض براي مردم قائلند. با اين حال در روزهاي ناآرامي كشور مصرند كه مواضع تقبيحي خود در مورد كنش‌هاي خشونت‌آميز بيان كنند هر چند شايد با روي خوشي مواجه نشدند. عليرضا علوي‌تبار در تحليل ناآرامي‌هاي اخير با محوريت رويكرد اصلاح‌طلبانه مي‌گويد اين جريان به حق اعتراض مردم اعتقاد دارد اما معتقد است نبايد اين اعتراض‌ها با روش‌هاي غير‌مسالمت‌آميز پيش رود. او همچنين تاكيد دارد كه اصلاح‌طلبان از بازگشت فضاي امنيتي به كشور نگرانند. به همين دليل سعي مي‌كنند با اعتراضات محافظه‌كارانه برخورد ‌كنند چرا كه بر اين باورند كه اصلاح‌طلبان بايد بر اساس اصول‌شان حركت كنند و در اين راستا لازم است برخي روال‌ها محكوم شود حتي اگر خشم مردم از اين جريان را به دنبال داشته باشد.

اشاره: امير محبيان، تحليلگر و استاد دانشگاه و اصولگرا معتقد است در امر گفت‌وگو ميان دو جناح كشور تعجيل صورت گرفته است و به اين دليل كه هنوز حركت زمينه‌سازي نشده تنها حركت‌هاي سطحي و بي‌سرانجام اتفاق مي‌افتد كه خود به سابقه بدي براي گفت‌وگوهاي آتي تبديل خواهد شد.

اشاره: جريان اصولگرا كه پيش از اين شرط و شروط‌هاي بسياري براي گفت‌وگو با اصلاح‌طلبان داشت؛ نرمش بيشتري به خرج مي‌دهد. از اظهارنظرهاي اخير برخي چهره‌هاي شاخص اين جريان اين طور استنباط مي‌شود كه آنها نيز ضرورت تعامل را دريافته‌اند. محسن رهامي، فعال سياسي اصلاح‌طلبي كه در سال‌هاي اخير ديدارهايي در اين زمينه داشته از تعديل فضاي سياسي كشور مي‌گويد. او معتقد است كه ديدار مقام معظم رهبري با برخي اصلاح‌طلبان موثر واقع شده و سبب شده كه اصولگرايان نگاه حذفي را كنار بگذارند.

مقدمه: اعتراضات اخیر که از استان خراسان شروع شد، باعث سرازیر شدن سیل انتقادها به‌سوی کسانی شد که این اعتراضات را در مخالفت از روحانی به راه انداختند، اما سوال اصلی این است که چرا این افراد لباس حزبی بودن را به تن نمی‌کنند و در قامت یک تشکیلات نشان‌دار در عرصه واقعی سیاست وارد نمی‌شوند؟ راجع به این سوال و مباحث درباره اتفاقات چند روز اخیر، به سراغ دکتر فضل‌الله صلواتی، نماینده پیشین مجلس، رفته‌ایم. در ادامه متن تفصیلی این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانید.

اشاره: هر تنشی که در جامعه ایجاد می‌شود نشان از دردی است که درمان آن به تعویق افتاده. راه‌حل اولیه و بدیهی برای هر مشکلی ابتدا دیدن و به رسمیت شناختن آن و سپس تدقیق در موضوع است. برای تحلیل و فهم بیشتر اعتراضات چند روزه اخیر در نقاط مختلف ایران و کنش درست اصلاح‌طلبان در این زمینه با دکتر احمد شیرزاد، رئیس فراکسیون آموزش مجلس ششم و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان به گفت‌وگو پرداخته‌ایم. در ادامه متن تفصیلی این مصاحبه را از نظر می‌گذرانید.