از همان روزی که اولین مسجد اسلام ساخته شد، یک نهاد فرهنگی و سیاسی بود و کارکرد آن منحصر در برگزاری نماز جماعت نبود. به دیگر سخن، مسجد یک معبد نیست؛ بلکه تلفیقی از «منبر» و «محراب» است و روشنگری و بصیرت دینی و سیاسی، مباحثات علمی و جهاد نظامی و کرسیهای قضاوت همگی در مسجد انجام شده است[...]