مقدمه: در آستانه چهلمین سال از انقلاب اسلامی، درباره روند پیروزی این انقلاب و فضای حاکم بر جامعه مدنی در سال‌های منتهی به سال ۵۷ و همچنین احتمالاتی که می‌توانست براساس تغییر رفتار رژیم پهلوی در مسیر تاریخ محقق شود، با الهه کولایی، استاد دانشگاه تهران، گفت‌وگو کرده‌ایم. او معتقد است: «شاه صدای مردم را نشنید. روند تغییر را ندید و اراده مردم را به هیچ انگاشت و از انباشت تقاضاهای مردم احساس خطر نکرد؛ چون دچار توهم قدرت شده بود.» مشروح این مصاحبه در ادامه می‌آید:

مقدمه: پیش‌بینی روابط میان بازیگران بزرگ در صحنه بین‌الملل، یکی از سرفصل‌های اصلی در مباحث آینده‌پژوهی است. در این چارچوب، تنازع و رقابت قدرت‌های جهانی بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. چالش‌های موجود در جهان امروز و رقابت میان قدرت‌هایی چون ایالات متحده آمریکا، چین و روسیه احتمال تنش و درگیری را در سال پیش‌رو افزایش داده است؛ فرضیه‌ای که پیش از این توسط نظریه‌پردازان روابط بین‌الملل مطرح شد. از همین‌رو هم‌اکنون می‌توان گفت نظم کلاسیک نفس‌های آخر را می‌کشد و جهان آبستن نظمی جدید با نقش‌آفرینی قدرت‌های نوظهور است. در همین راستا روزنامه «آسمان آبی» براساس همین تئوری با مهدی مطهرنیا، آینده‌پژوه و استاد دانشگاه گفت‌وگو کرده است. مطهرنیا احتمال تنش و نبرد کلاسیک در آینده را منتفی می‌داند چراکه جهان با تجربه برگرفته از نبردهای بزرگ، تن به تقابل به سبک کلاسیک نخواهد داد. مطهرنیا چالش پیش روی قدرت‌های جهانی را تقابل دانایی ملت‌ها و دولت‌ها معرفی می‌کند.

مقدمه: تقاضای «استقلال، آزادی،جمهوری اسلامی» شعار انقلابیون در تظاهرات‌های بهمن 1357 بود. نزدیک به چهل‌سال از آن روزها گذشته‌است. به‌مناسبت انقلاب اسلامی با حمیدرضا ترقی از اعضای برجسته حزب موتلفه اسلامی و نماینده دوره پنجم مجلس شورای اسلامی که خود زمانی از انقلابیون آن دوران بود، گفت‌و‌گو کردیم. از او پرسیدیم وضعیت هر یک از سه شعار مذکور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آن‌چه می‌خوانید پاسخ‌های حمیدرضا ترقی است:‌

اشاره: دوازدهم بهمن ماه رئیس‌جمهور روحانی در مراسم تجدید میثاق با آرمان‌های امام سخنانی را ضرورت وجود گفت‌وگو و شنیدن صدای مردم مطرح کرد. روحانی گفت: «آن رژیمی که فکر می‌کرد سلطنت مادام العمر است و سلطنت ابدی است به این دلیل همه چیز را از دست داد که صدای نقد و نصیحت و صدای مصلحان و ناصحان و علما بزرگان و فرهیختگان را نشنید و صدای اعتراض مردم را هم نشنید و تنها یک صدا شنید که آن صدای انقلاب مردم بود. برای یک حکومت، صدای انقلاب مردم را شنیدن خیلی دیر است. یک حکومت باید صدای خواست مردم و مطالبه و انتقاد و اعتراض مردم را به خوبی بشنود.» گفت و گوی ملی مبحثی است که باید در روزگار امروز نیز به آن توجه شده و به مقابله با موانع پیش روی آن پرداخت. بر آن شدیم تا در مصاحبه با محمد کیانوش راد، نماینده مردم اهواز در مجلس ششم و از اعضای شورای مرکزی حزب اتحاد ملت ایران اسلامی به بررسی علل به بن بست رسیدن گفت‌وگو در سال 57 و گفت وگوی ملی در وضعیت کنونی بپردازیم. مشروح این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید:

اشاره: موضوع گفت‌و‌گوی ملی و راه‌های عملی شدن آن مبحثی است که این روزها از سوی چهره‌های سیاسی جناح‌های مختلف به بحث و تبادل نظر گذاشته می‌شود. اما برای رسیدن به نقطه آغاز این گفت‌و‌گو‌ها، چالش‌ها و موانع زیادی پیش روی طرفین گفت‌و‌گو‌ها قرار دارد. یکی از این موانع به اعتقاد برخی فعالان سیاسی نبود زبان مشترک بین گروه‌های طرف گفت‌و‌گو است؛ نکته‌ای که محمد کیانوش راد فعال سیاسی اصلاح‌طلب آن را نفی می‌کند و منافع ملی را زبان مشترک این گفت‌و‌گوها می‌داند. کیانوش راد در گفت‌و‌گو با «ایران» الگوهای متفاوت گفت‌و‌گو را مطرح می‌کند و معتقد است که باید از گذشته عبور کرد.

اشاره: با گذشت چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی، هنوز زوایای زیادی از ابعاد شخصیتی ‌امام خمینی (ره) ناشناخته است. یکی از راه‌های شناخت این ابعاد ناشناخته مراجعه به اعضای بیت امام راحل است؛ افرادی که با امام حشر و نشر داشته اند و از نزدیک مشی ایشان را لمس کرده‌اند. در همین خصوص با حجت‌الاسلام مرتضی اشراقی، نوه امام خمینی (ره)، گفت‌وگویی انجام‌داده‌ایم. وی که فعال فرهنگی و مدرس حوزه و دانشگاه است با حضور در موسسه جام‌جم ضمن بازدید از بخش‌های مختلف این مجموعه، به سوالات ما در مورد موضوعاتی چون رابطه امام و انقلاب، فقه شیعی، ولایت فقیه و رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پاسخ داد. نوه امام راحل در بخشی از این گفت‌وگو با تاکید بر این‌که در اندیشه حضرت امام(ره) ولایت فقیه پایه و اساس کشور است و پشتیبانی از ولایت فقیه ضامن آرامش و امنیت کشور می‌شود، می‌گوید: امروز نیز الحمدلله خلف شایسته حضرت امام خمینی(ره)، حضرت آیت الله العظمی خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی سکاندار انقلاب هستند و بدانید که مخالفت با ایشان مخالفت با امام(ره) است و اگر کسی این حرف را قبول نداشته باشد پیرو امام(ره) نیست. مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید:

مقدمه: آنگلا مرکل برای حفظ کرسی صدراعظمی آلمان، برای چهارمین بار در گیرو‌دار رقابت‌های انتخاباتی است. نشریه اشپیگل درباره اعتیاد صدراعظم به قدرت، نفوذ سیاسی صنعت خودروسازی آلمان و تلاش او برای کسب آرای راست‌گراها در انتخابات پیش‌ِرو، با وی گفت‌وگو کرده است.

اشاره: حملات سه ساله گروه تروريستي داعش به عراق، موجب وارد آمدن خسارات زيادي به شهرهاي اين كشور شده است و عراق در دوران پساداعش نيازمند بازسازي دوران پس از جنگ است و با توجه به نقش بي‌بديل ايران در مبارزه با تروريست‌ها، ايران مي‌تواند در مرحله بازسازي نيز نقش فعال و مؤثري را ايفا كند. از آنجا كه ايران در حوزه امنيتي در خط مقدم نبرد با تكفيري‌ها بود و كمك‌هاي شاياني را به عراقي‌ها انجام داد، در دوره پساداعش نيز بايد بتواند نقش امنيتي را به حوزه اقتصادي تسري داده و از ثمرات آن برخوردار شود و اين نيازمند داشتن يك استراتژي مشخص است كه مي‌توان اين نفوذ را در راستاي امنيت و منافع ملي تبديل به ارزش افزوده كرد. در شرايطي كه 60 كشور از جمله حاميان تروريست‌ها، آمادگي خود را براي بازسازي شهرهاي عراق اعلام كرده‌اند، ايران بيش از سايرين براي اين مسئله در اولويت قرار دارد و اين موضوعي است كه مقامات عراقي نيز بارها به آن تأكيد كرده‌‌اند كه در مرحله بازسازي اولويت با كشورهايي است كه در مبارزه با تروريست‌ها در كنار دولت و مردم عراق بودند. سعيد اوحدي، معاون سرمايه‌گذاري و برنامه‌ريزي سازمان ميراث ‌فرهنگي در گفت‌وگو با «جوان» درباره استراتژي‌هاي ايران براي بازسازي عراق گفت: «ايران براي افزايش سهم خود در بازار 500 ميليارد دلاري عراق يك سند جامع راهبردي توسعه اقتصادي با عراق تنظيم كرده است تا در مرحله بازسازي و پس از آن نقش مهمي را برعهده بگيرد.»

مقدمه: شرايط فلسطين از زمان اعلام تصميم دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده مبني‌بر به رسميت شناختن بيت المقدس به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي بسيار پيچيده‌تر از گذشته شده است. هيچ آينده‌اي براي مذاكرات صلح نمي‌توان متصور بود. هرچند دونالد ترامپ كماكان مدعي است كه قصد دارد توافق قرن را رقم بزند اما واقعيت اين است كه اميد چنداني در به نتيجه رسيدن آن وجود ندارد. از سويي ديگر دو گروه فتح و حماس در طول ماه‌هاي گذشته بار ديگر با ميانجيگري مصر به پاي ميز مذاكره بازگشتند و به يك توافق رسيدند كه بسياري اميد زيادي براي تحقق آن بسته بودند. اما شرايط نشان مي‌دهد كه به اين توافق نيز به مانند ديگر توافق‌ها نمي‌توان اميد زيادي بست. از همين رو گفت‌وگويي داشتيم با خالد قدومي، نماينده حماس در تهران تا آخرين تحولات فلسطين را مورد بررسي قرار دهيم.

مقدمه: محسن غرويان، روحاني اصولگرايي است كه بيشتر به عنوان مدرس فلسفه اسلامي در حوزه علميه قم و مناظراتش در خصوص حكمت صدرايي شناخته مي‌شود. با اين حال بعيد است كسي شاهد و ناظر بر خط و ربط‌هاي سياسي باشد و اين نكته از چشمش پنهان مانده باشد كه غرويان اصولگرا در سال‌هاي اخير تمام و كمال از مشي اعتدال و به ويژه حسن روحاني حمايت كرده است. اگرچه اصطلاح «چرخش» چندان در مورد غرويان صدق نمي‌كند با اين حال حمايت‌هايش از مسير اعتدال از او چهره‌اي معتدل‌تر در اذهان عمومي ساخته است. غرويان در خصوص انقلاب اسلامي نگاهي كاملا ناظر بر جايگاه و عقبه شخصي‌اش ارايه مي‌دهد. ريشه‌شناسي انقلاب را تمام و كمال ناظر بر روحانيت تحليل مي‌كند و قم، شهري را كه در زمان انقلاب در آن حضور داشت محور اصلي پيشبرد روند انقلاب معرفي مي‌كند. با اين همه در خلال صحبت‌هايش مي‌شود حداقل فاكتورهاي تاثيرگذار در يكي از قطب‌هاي مذهبي كشور را بهتر درك كرد.

مقدمه: بخش نخست گفت‌وگو با رئيس اسبق صداوسيما ديروز منتشر شد. عمده سؤالات «شرق» از ضرغامي مربوط به نقش صداوسيما در رخدادهاي سال ٨٨ بود؛ از وقت اضافه ٢٠دقيقه‌اي كه به احمدي‌نژاد داده شد تا چرايي اجازه‌ندادن به ناطق‌نوري و هاشمي‌رفسنجاني براي حضور در صداوسيما برای پاسخ‌دادن به اتهاماتي كه احمدي‌نژاد در مناظره‌ها عليه آنها مطرح كرد. او درباره چرايي پخش اعترافات و دادگاه‌هاي متهمان ٨٨ درحالي‌كه هنوز اتهامي ثابت نشده و حكمي صادر نشده بود گفت كه همه اينها بر اساس مصوبات امنيتي بوده و صداوسيما هم در اين زمينه فراتر از ابلاغ، همكاري نزديك داشته است. ضرغامي همچنين منكر اين بود كه صداوسيما تحت سيطره يك فكر و جريان سياسي خاصي اداره مي‌شود. بخش دوم گفت‌وگو با ضرغامي ادامه چالش درباره سيطره نگاه سياسي جناحي بر صداوسيما با مورد مثالي برنامه ٢٠:٣٠، است. نحوه تعامل سه دولت اخير با رسانه ملي و ماجراي حجاب در صداوسيما هم از موضوعات پرسیده شده از ضرغامي بود.