تشریح تازه‌ترین تحولات منطقه و مواضع الجزایر (بخش دوم و پایانی)

احریز ادامه ‌می‌دهد: فروپاشی و وخامت اوضاع امنیتی یا ناامنی کشورهای مجاور الجزایر مثل مالی، نیجریه، لیبی، تونس و صحرای غربی و ظهور گروه‌های تندرو، افزایش قاچاق سلاح، ورود تروریست‌ها به این کشورها و همچنین مداخله‌های خارجی در امور داخلی آنها همگی عواملی است که به صورت مستقیم امنیت ملی الجزایر را در اشکال مختلف امنیتی، سیاسی، نظامی و اقتصادی تهدید می‌کند. همان‌طور که می‌دانید الجزایر با آغاز دهه 1370 شاهد چالش‌های امنیتی و تهدیدات تروریستی بوده است و توانست این قائله را پس از دادن 200 هزار کشته و پس از درگیری‌های شدید علیه تروریسم شکست دهد. الجزایر مهارت زیادی به دست آورد و در حال حاضر دیدگاه واضحی نسبت به اقدامات برای مقابله با این معضل دارد.

وی تاکید می‌کند: دشمنان الجزایر و تروریست‌ها این حقیقت را می‌دانند که فرصت‌های موفقیت طرح‌هایشان در سایه درایت و زیرکی رهبران سیاسی الجزایر، پایبندی و حمایت مردم و لیاقت نیروهای مسلح بسیار کم است.

ا��ن یک حقیقت است که عبور از بحران داخلی برای الجزایر تجربه‌ای ارزشمند است که آن را در برابر شرایطی مشابه توانمند ساخته و به الجزیره اجازه داده تا نقش پررنگ‌تری در بین همسایگان خود و کمک به حل مناقشات آ��‌ها ایفا کند.

کشور مالی همسایه جنوب غربی الجزایر چندین سال محل درگیر‌های خونبار دولت مالی با شورشیان طوارق است. درگیری‌هایی که چندین هزار کشته و آواره در پی داشته است. اما 31 خرداد سال جاری توافق صلحی تحت عنوان "توافق الجزایر" با میزبانی و وساطت الجزیره و به منظور برقرار کردن ثبات در مالی پس از 55 سال بین طرفین درگیر به امضا رسید.

سفیر پیشین الجزایر در کره‌جنوبی به تشریح نقش کشورش در حل درگیری‌های کشور مالی می‌پردازد: الجزایر به میانجیگری در مذاکرات میان دولت مالی و مخالفان مسلح پرداخت و توانست به نتایج چشمگیری در این زمینه برسد. دور آخر مذاکرات در ماه گذشته میان طرف‌های درگیر با میانجیگری‌های بین‌المللی به ریاست الجزایر به امضای نهایی "توافقنامه الجزایر" انجامید؛ توافقنامه‌ای که از سوی ابرقدرت‌ها و نهادهای بین‌المللی مورد استقبال قرار گرفت و آنها نقش مهم الجزایر در همراهی با کشور مالی و حل بحران این کشور را ستودند. امضای این توافقنامه از سوی طرف‌های مالی طرح امیدوارکننده‌ای برای پایان دادن به سال‌ها تنش، کشتار و بی‌ثباتی در مالی است. همچنین انتظار می‌رود که این توافق موجب بازسازی پایه‌های دولت و مشخص کردن طرح‌های آینده آن شود.

وی درباره چگونگی پیگیری شرایط در مالی پس از این توافق می‌گوید: کمیته بین‌المللی که مسئول پیگیری توافقنامه صلح و آشتی است برای ایجاد ابزارهای مناسب جهت اجرای این توافقنامه به نحو احسن و ترغیب طرف‌های درگیر به پایبندی بر آن و ایجاد صلح مداوم و نهایی در مالی تلاش خواهد کرد.

با این حال جهان طی یک سال گذشته تا جایی در منجلاب درگیری، آشوب و جنگ بوده که کشورهای مختلف در هر گوشه دنیا از جمله کشور پیشتازی چون الجزایر نتوانند دست به ابتکار عمل زده، کاری از پیش برده و به نتیجه‌ای دست یابند.

بحران یمن

در پی انقلاب در کشورهای عربی تحولات یمن دو سال بعد از آغاز در سال 1390 یعنی در مرداد و شهریور سال 1393 با تسلط بر صنعا از سوی حوثی‌ها وارد مرحله جدیدی شد. بحران سیاسی در یمن و دخالت حکومت‌های منطقه در آن تا جایی ادامه‌دار شد که در 6 فروردین 1394 ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری عربستان تحت عنوان عملیات طوفان قاطع (عملیه عاصِفه الحزم) یمن را بمباران کردند. این عملیات از 2 اردیبهشت با نام عملیات احیای امید (عملیه اعاده الامل) ادامه یافت و تاکنون با وجود اعلام 3 آتش ‌بس هم‌چنان ادامه دارد.

سفیر جمهوری دموکراتیک الجزایر در تهران با اشاره به تحولات یمن، درباره رابطه الجزیره- صنعا و تلاش کشورش برای حل بحران یمن عنوان می‌کند: الجزایر و یمن روابط عالی با یکدیگر داشته‌ و دارند. الجزایر همواره در دشواری‌ها و شرایط سخت در کنار مردم یمن بوده است.

احریز ضمن ابراز تاسف مردم و دولت کشورش از شرایط پیش آمده در یمن درباره تلاش‌های دولت بوتفلیقه برای آرام کردن اوضاع در این کشور ادامه می‌دهد: با توجه به ارتباط میان دو کشور، الجزایر در اظهارنظر خود درباره بحران یمن پیشتازی کرد و هرچه در توان داشت برای جلوگیری از وقوع اتفاقاتی که پیامدهای ناخوشایندی دارند، به کار گرفت.

سفیر الجزایر درباره علت نپیوستن کشورش به ائتلاف سعودی‌ها علیه یمن تاکید کرد: دولت الجزایر از همان ابتدای شروع بحران اعلام کرد که این بحران جز از راه سیاسی و دیپلماتیک و حضور همه گروه‌های یمنی در مذاکره‌ای جامع و ملی امکانپذیر نیست. الجزایر از همان ابتدا گزینه نظامی برای حل بحران یمن را رد کرد. همچنین ما مشارکت در ائتلاف عربی به رهبری عربستان را رد می‌کنیم چرا که آن را مخالف با اصول ارتش خود مبنی بر عدم دخالت در هر گونه عملیات نظامی خارج از کشور می‌دانیم.

این سیاستمدار الجزایری در ادامه اظهاراتش با نگاهی به روابط تهران-الجزیره درباره امکان و نحوه همکاری دو کشور در مسئله یمن می‌گوید: الجزایر و ایران براساس اصل همکاری و احترام متقابل، روابط سیاسی خوبی دارند و همواره سنت مذاکره و رایزنی در عالی‌ترین سطوح میان دو طرف درخصوص موضوعات دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مشترک وجود داشته است. الجزایر براساس اصول ثابت خود درخصوص ارتقای همبستگی کشورهای عربی و اسلامی و باور به اصل ممانعت از ورود به جنگ برای حل درگیری‌های بین‌المللی و حل این مسائل از راه‌های مسالمت‌آمیزی چون مذاکره و گفت‌وگو، برای همکاری با همه کشورهایی که به این اصول پایبند هستند، آمادگی کامل دارد و می‌تواند در راستای هرگونه فعالیتی که به راه‌حل سیاسی بحران یمن بینجامد و آشتی میان گروه‌های مختلف جامعه یمنی را فراهم و آن را از گرداب عدم ثبات و خشونت خارج کند و مانع از کشته شدن اشخاص بی‌گناه شود، مشارکت داشته باشد.

بحران سوریه

این روزها با طولانی‌تر شدن بحران سوریه و دخالت پیش از گذشته قدرت‌های خارجی در این کشور حل مسئله دمشق دیگر امری بعید به نظر می‌رسد. ده‌ها هزار کشته و میلیون‌ها آواره نتیجه 5 سال ناآرامی است که دیگران آن را برافروخته‌اند اما دودش در چشم سوری‌ها می‌رود. در میدان درگیری سوریه اما گویی خبر از وساطت و میانجی‌گری دولت‌ها نیست. به نظر می‌رسد این جنگ و نتایج آن حتی برای "خارجی‌ها" جدی‌تر از جنگ‌های دیگر است. بسیاری معتقدند جنگ در سوریه دیگر آن "جنگ داخلی" نیست که رسانه‌های غربی بر طبل آن می‌کوبند بلکه دیگر روشن است که از ابتدا توطئه‌ای برای شکستن راه‌های ارتباطی مقاومت و فلسطین بوده است و سوریه محمل خوبی برای آغاز یک جنگ نیابتی.

عبدالمنعم احریز درباره روابط الجزیره-دمشق به ویژه طی چند سال گذشته اظهار می‌کند: آنچه درباره یمن گفتم درخصوص بحران سوریه هم صدق می‌کند. دو کشور الجزایر و سوریه روابط خوبی دارند و الجزایر به شدت از طرح برهم زدن امنیت و ثبات سوریه که در نهایت به دنبال در هم شکستن محور مقاومت و تامین آتیه رژیم صهیونیستی است متاثر و متاسف است.

سفیر الجزایر در ایران که تنها 5 ماه از آمدنش به تهران می‌گذرد در پاسخ به سوالی درباره سکوت الجزایر در قبال فاجعه بشری در سوریه می‌گوید: الجزایر هیچ روزی در مورد بحران سوریه شانه خالی نکرده است و همواره موضع خود را با صراحت و شفافیت تمام در محافل بین‌المللی و منطقه‌ای مختلف ابراز داشته است.

وی درباره این اقدامات و مواضع توضیح می‌دهد: مقامات ارشد الجزایر بارها از موضع‌گیری اتحادیه عرب نسبت به دولت سوریه و درخواست‌های آن از شورای امنیت مبنی بر دخالت علیه سوریه و یا از دخالت ائتلاف ناتو در نابودی توانمندی‌های کشورهای عربی انتقاد کرده‌اند. مقامات الجزایر از تایید قطعنامه اتحادیه عرب مبنی بر لغو عضویت سوریه در این اتحادیه امتناع کرده و در کنار عراق و لبنان با اعطای کرسی به مخالفان سوریه در اتحادیه عرب مخالفت ورزیدند. دولت الجزیره همچنین با قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل که در آن دولت سوریه محکوم می‌شد، مخالفت کرد.

احریز تاکید می‌کند: موضع‌گیری‌های اصولی الجزایر درباره سوریه با عصبانیت مخالفان سوریه و بسیاری از کشورهای منطقه مواجه شد و این کشورها الجزایر را به خروج از اصل توافق جمعی کشورهای عربی که کشورهای عربی در تصمیمات سرنوشت‌ساز خود به آن پایبند هستند، متهم کردند.

دیپلمات الجزایری سپس به تنها راه‌حل موجود برای بحران سوریه از منظر کشورش اشاره می‌کند: الجزایر جامعه بین‌المللی را به تلاش برای تشویق و حمایت از طرف‌های سوری درگیر دعوت می‌کند تا به این ترتیب زبان عقل، گفت‌وگو و رایزنی (در عرصه جهانی) غلبه یابد و روند سیاسی مذاکرات با هدف دستیابی به راه‌حلی برای بحران کشورشان، نجات سوریه و دور نگه داشتن کل منطقه از لغزش‌های خطرناک در پیش گرفته شود. به این ترتیب خواسته‌های مردم سوریه برای انتخاب دستگاه حاکمیت و رهبرانی که خواهان تحقق خواسته‌های مشروعشان از جمله برقراری دموکراسی، آزادی و اتحاد میان گروه‌های مختلف باشند، تحقق می‌یابد.

مسئله فلسطین

در ادامه گفت‌وگو با سفیر الجزایر در تهران بحث به مسئله فلسطین و رویکرد یک بام و دو هوای کشورهای عربی در قبال آن می‌رسد.

احریز در واکنش به انتقاد خبرنگار ایسنا نسبت به ضرورت تغییر در رویکرد کشورهای عربی در قبال فلسطین با توصیف شرایط این کشورها می‌گوید: کسی که حوادث منطقه عربی را در سال‌های اخیر دنبال کند، متوجه میزان وخامت اوضاع جهان عرب می‌شود؛ دنیایی که امنیت و ثبات بیشتر کشورهای آن تهدید شده است. این مساله باعث شده اولویت‌ها تغییر کند و مسائلی چون مقابله با افراطی‌گری و تروریسم، درگیری‌های طایفه‌ای، ملی و قبیله‌ای و همچنین مبارزه با مساله تقسیم کشورها به موضوعات مورد توجه رهبران کشورهای عربی تبدیل و در نهایت مساله فلسطین از اولویت سران کشورهای عربی خارج شود.

سیاستمدار 58 ساله الجزایری هدف اسرائیل و قدرت‌های جهانی از دامن زدن به ناآرامی‌های خاورمیانه را این چنین توضیح می‌دهد: توطئه ایجاد ناآرامی‌‌های کنونی همان هدفی است که رژیم صهیونیستی با همکاری قدرت‌های استکباری و امپریالیسم جهان دنبال می‌کند و پس از آن نیز به دنبال آن است که به آسانی خاورمیانه جدیدی را به رهبری اسرائیل برپا کند؛ طرحی که در دهه 1360 برای آن برنامه‌ریزی شد.

وی تاکید می‌کند: به نظر من وقت آن رسیده که کشورهای عربی و اسلامی منطقه با تعیین حجم تهدیدات و خطرات مستقیم و آنی که امنیت ملی‌شان را تهدید می‌کند، تلاش‌های خود را در راستای ارائه تصویری آشکار برای مقابله با این تهدیدات و چالش‌ به کار بگیرند؛ تهدیداتی که در راس آنها وجود رژیم صهیونیستی و پیدایش گروه‌های تروریستی مسلح است که از سوی استکبار جهانی حمایت می‌شوند. کشورهای عربی باید اقدامات خود را هماهنگ سازند سپس تلاش‌های خود را معطوف دغدغه‌ها و خواسته‌های مردم کنند؛ دغدغه‌هایی چون ناب��دی مشکلات اقتصادی و اجتماعی که در گسترش خشونت و افراطی‌گری نقش داشته‌اند.

احریز درباره رابطه تاریخی کشورش با فلسطین توضیح می‌دهد: ارتباط الجزایر با فلسطین به ابتدای تشکیل دولت عبری و پیدایش اولین نشانه‌های درگیری‌های عربی – اسرائیلی اواسط قرن گذشته برمی‌گردد. با وجود آنکه مردم الجزایر به دلیل استعمار فرانسه در شرایط بسیار بدی زندگی می‌کردند اما همچنان دغدغه مردم فلسطین را داشتند و خود را در رنج و سختی مردم فلسطین و مبارزات آنان شریک می‌دانستند.

سفیر سابق الجزایر در تانزانیا سپس درباره رویکرد کشورش فارغ از اساسنامه مشترک با کشورهای عربی در قبال فلسطین می‌گوید: الجزایر از آن زمان تاکنون به همین صورت با همین موضع‌گیری مانده است و هرگز مساله فلسطین در باطن و وجدان مردم فراموش نشده است؛ مردمی که حتی یک روز از ارائه حمایت‌های غیرمشروط و کمک‌های لازم به فلسطینیان و حقوق مشروع آنان شانه خالی نکرده‌اند و همچنان در تمامی شرایط و در کلیه محافل بین‌المللی تکیه‌گاه محکمی برای فلسطینیان بوده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: در زمینه سیاسی و دیپلماتیک در قبال فلسطین چند مسئله را به یاد می‌آورم. یکی سخنان رئیس جمهور متوفی الجزایر را که می‌گفت؛ الجزایر کنار فلسطین مظلوم باقی خواهد ماند و دیگری نقش بزرگی که الجزایر در تشویق مجمع عمومی سازمان ملل در سال 1353 در اتخاذ تصمیمی تاریخی مبنی بر اعطای وضعیت ناظر به سازمان آزادی‌بخش فلسطین داشت. همچنین می‌توان به درخواست‌های مستمر الجزایر از جامعه جهانی برای ایستادگی در برابر سیاست‌های شهرک‌سازی، سرکوب و تبعیض نژادی رژیم صهیونیستی اشاره کرد. علاوه بر این نمی‌توان اعلام تولد کشور فلسطین در الجزایر در سال 1367 را فراموش کرد.

این سیاستمدار الجزایری سپس به جنبه‌های دیگری از خدمات کشورش به فلسطین اشاره می‌کند: در زمینه نظامی نیز الجزایر حتی یک بار هم در مشارکت در جنگ‌های عربی مربوط به یاری و حمایت از مساله فلسطین تعلل نورزیده است. در مورد حمایت مالی نیز الجزایر از جمله معدود کشورهایی است که به تعهدات خود در حمایت مالی از فلسطین وفادار ماندند. الجزایر حتی در سخت‌ترین شرایطی که در دهه 1370 تجربه کرد، به حمایت‌های سیاسی و مادی خود از فلسطینیان ادامه داده و بر موضع‌گیری‌های حمایتی خود از آنان پافشاری کرده و به تحقق خواسته‌های مردم فلسطین به ویژه درخصوص حق مشروع بازپس‌گیری سرزمین‌شان و تشکیل دولتی مستقل و با حاکمیت ملی کامل براساس مرزهای 1346 و پایتختی قدس اصرار ورزیده است.

عبدالمنعم احریز در پایان به همکاری‌های الجزیره و تهران در زمینه‌ انرژی می‌پردازد: در سطح بین‌المللی، الجزایر و ایران دو شریک اصلی در زمینه تولید و بازاریابی برای نفت و گاز هستند. هر دو، دو عضو مهم سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت (اوپک) و انجمن کشورهای صادر‌کننده گاز هستند. همانطور که می‌دانید هر دو کشور در راستای ثبات بازار نفت و حفظ منافع کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت و گاز با رعایت شرایط و نیاز بازار تلاش می‌کنند اما عوامل و شرایط مختلفی در تعیین قیمت نفت و گاز وجود دارد که مهم‌ترین آن نیاز مصرف‌کننده است. از سوی دیگر موضع‌گیری متفاوت اعضای سازمان اوپک و کشورهای غیرعضو صادرکننده نفت به کشورهای مصرف‌کننده این فرصت را می‌دهد که طرح‌های خود را اجرا و شروط خود را اعمال کنند.

وی درباره چشم‌انداز این همکاری‌ها خاطرنشان می‌کند: به نظر من، در شرایط حاضر سخت است که بر روی تحولات بازار تاثیرگذاشت اما می‌توان به ادامه تلاش‌های مشترک ایران و الجزایر در راستای ایجاد شرایط مناسب برای ثبات بازار نفت امیدوار بود و این ثبات با همکاری همه کشورهایی صورت خواهد گرفت که معتقدند منافعشان در گرو منافع سایر اعضای اوپک است.