سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه امروز در سفری رسمی راهی تهران خواهد شد. این سفر در حالی صورت میگیرد که در باب چرایی آن سفارت روسیه در تهران در بیانیهای مطبوعاتی اعلام کرد : «در تاریخ ۲۵ فوریه برابر با ۷ اسفندماه، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه، به دعوت سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، برای انجام یک دیدار کاری به تهران سفر می کند.» در ادامه این بیانیه آمده است :«وزرای امور خارجه دو کشور به طور مفصل در مورد دستور کار دوجانبه روابط روسیه و ایران، که به طور رسمی پس از امضای توافقنامه جدید بین دولتی در تاریخ ۱۷ ژانویه برابر با ۲۸ دی ماه در مسکو، به سطح مشارکت جامع راهبردی ارتقا یافته است، بحث و تبادل نظر خواهند کرد.» در بخشی دیگر از این بیانیه آمده است:« همچنین پیشبینی میشود که طرفین در مورد برخی مسائل مهم بینالمللی، از جمله وضعیت در سوریه، قفقاز جنوبی، افغانستان، یمن، منطقه خلیج فارس، حل و فصل مسائل خاورمیانه، مسائل مربوط به دریای خزر و وضعیت پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در مورد برنامه هستهای ایران، تبادل نظر نمایند.»در همین حال کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو نیز عنوان میکند که سفر وزیر خارجه روسیه به تهران در ادامه مسیر توسعه همکاریهای نزدیک ۲ کشور با محوریت تعمیق گفتوگوها و رایزنیهای سطح عالی درباره طیف متنوعی از موضوعات در روابط دوجانبه، تحولات منطقهای و بینالمللی انجام می شود که در برهه کنونی بیش از همیشه ضروری است.
آنچه مسلم است آنکه دو کشور ارادهای قوی برای توسعه روابط همه جانبه و رسیدن به اهداف مشترک دارند که از ابعاد مهم آن نیز در حوزه اقتصادی، سیاسی و امنیتی میباشد که با شتاب گرفتن روند تحولات منطقه، سرعت دادن به تحقق این اهداف یک ضرورت است.
با توجه به مواضع و مسائل مطرح شده و نیز روند روابط دو کشور میتوان گفت که سفر لاوروف، ادامه همگرایی میان دو کشور همسایه بر اساس شرایط و ضرورتهای موجود است. ایران و روسیه به عنوان دو همسایه دارای ظرفیتهای بسیاری در حوزه اقتصادی، سیاسی، امنیتی، فرهنگی و اجتماعی میباشند که نیازمند رایزنیهای و هماهنگیهای همه جانبه جهت نیل به اهداف مشترک است. اقتصاد یکی از اصلیترین مباحث مطرح در روابط طرفین است بویژه آنکه مقابله با تحریمهای غرب یکی از اهداف اصلی آنهاست. در مقطع کنونی که آمریکا ادعای فشار حداکثری را مطرح میسازد و اروپا نیز دلخوش به دستاوردسازی از تحریم است توسعه روابط اقتصادی ایران و روسیه در قالب مناسبات دو جانبه و فعال سازی توافقنامه 20 ساله میان طرفین، و نیز همگرایی در چارچوب شانگهای، بریکس و اوراسیا میتواند منافع مشترک اقتصادی طرفین را محقق سازد. در این چارچوب سرمایه گذاری مشترک در حوزه انرژی و نیز افزایش ارتباطات ریلی امری بسیار مهم است. براساس توافقات گذشته روسیه متعهد به سرمایه گذاری 40 میلیارد دلاری در صنعت نفت ایران در مدت 10 ساله است که با وجود متخصصان بومی و کارآمد ایرانی میتواند دستاوردهای مهمی را رقم زند. در همین حال در حوزه ریلی به عنوان پل ارتباطی دو کشور می تواند که در ابعاد وسیع تر به کشورهای منطقه نیز گسترش یافته و در عین حال روسیه را دخلیج فارس مرتبط سازد، اجرای تعهدات ریلی و ترانزیتی است. قدر مسلم محقق شدن خط آهن رشت آستار میتواند گامی مهم در این زمینه باشد.
با توجه به ظرفیتهای بالای ثروتهای خدادادی همچون نفت و گاز و منابع معدنی و دانش فنی و مهندسی ایران و روسیه، تعامل میان طرفین برای تحقق اهداف پیمانهای شانگهای، بریکس و اوراسیا یک ضرورت است که میتواند در شکل گیری ساختهای نوین جهانی تاثیرات بسیاری داشته باشد.
در همین حال تحولات منطقه روندی سریع و پر شتاب را سپری میکند که همگرایی میان ایران و روسیه به عنوان دو کشور تاثیرگذار در معادلات منطقهای و جهانی در قبال این تحولات ضروری است. از یک سو مسئله قفقاز و تنشها میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان است که غرب و برخی کشورهای منطقه همچون ترکیه برانند تا این وضعیت را به پلی برای تحقق اهداف توسعه طلبانه خود مبدل سازند که همگرایی برای مقابله با آن یک ضرورت است. از سوی دیگر در تحولات منطقه مسئله افغانستان و طراحی غرب برای تبدیل دوباره آن به محل برای فعالیت داعش علیه منطقه یک مسئله مهم برای ایران و روسیه است.
در کناراین مسائل پرداختن به تحولات مهمی همچون سوریه و خطرات ناشی از آمدن جریانهای معلوم الحال تحریرالشام در رأس قدرت این کشور و خطراتی که برای امنیت منطقه دارد، اشغالگری آمریکا، ترکیه و رژیم صهیونیستی در این کشور بر این حساسیتها افزوده است، مسئله فلسطین و حمایت از غزه در برابر اشغالگری صهیونیستها و تروریسم سیاسی ترامپ مبنی بر کوچ اجباری ساکنان این منطقه، جنگ اوکراین و چگونگی اجرای روند صلح ادعای آمریکاییها و... در چارچوب رایزنیهای ایران و روسیه دارای اهمیت است. البته باید در نظر داشت که موضوع هستهای از همکاری در ساخت نیروگاه تا مذاکرات برجامی و مقابله با طراحی غرب علیه فعالیت هستهای ایران که این روزها در قالب تهدید به اجرای مکانیسم ماشه صورت میگیرد از جمله مباحث مورد توجه دو کشور می باشد.
آنچه مسلم است آنکه دو کشور ارادهای قوی برای توسعه روابط همه جانبه و رسیدن به اهداف مشترک دارند که از ابعاد مهم آن نیز در حوزه اقتصادی، سیاسی و امنیتی میباشد که با شتاب گرفتن روند تحولات منطقه، سرعت دادن به تحقق این اهداف یک ضرورت است. در همین حال مقابله با اشغالگریها و تجاوزگری رژیم صهیونیستی در کنار برنامه ریزی مدون و هماهنگ در برابر یک جانبه گرایی غرب، و زمینه سازی برای نظم نوین جهانی عادلانه ضرورت همگرایی بیشتر دو کشور را آشکار میسازد. در این میان عملیاتی ساختن بندهای توافقنامه 20 ساله مهمترین چراغ راه برای رسیدن به اهداف است که سفر لاوروف به تهران و مواضعی که از سوی سران ایران و روسیه در هنگام امضای این توافقنامه مطرح گردید،نشانگر عزم و اراده طرفین برای تحقق این مهم است که در چارچوبیاعتماد ساز و همگرایانه قابل اجرا میباشد.