رهبرمعظم انقلاب در جمع دانشجویان فرمودند: «مذاکره با دولت فعلی آمریکا موجب رفع تحریمها نخواهد شد بلکه گره تحریمها را کورتر خواهد کرد.«
سوال: علت کورتر شدن گره تحریم ها با مذاکره چیست؟
1- بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور ناشی از اثرات تحریم نیست. بخش مهمی از ناترازی در نظام بانک ، تودرتوی نهادی، قاچاق و ... به ضعف در مدیریت خودمان بر می گردد. تمرکز دولت بر مذاکره با آمریکا منجر به عدم تلاش کافی برای پوشش ضعف های درونی می شود.
2-پروسه مذاکرات همانطور که ما را از ضعف های خود غافل می سازد، باعث می شود تا ظرفیت های داخلی و منطقه ای کشور ( مثل کریدورها) در میان رقابت های شدید جهانی، مغفول و معطل بماند.
3-مذاکره در بطن خود یک بده_بستان دارد. در بخشی از مذاکره با خواسته های جدید روبرو خواهیم شد. این خواسته ها در نهایت با کشف مبادی دور زدن تحریم، فشار دشمن را افزایش دهد. مثلا موضوع FATF که یکی از کارکردهای آن کشف صرافی ها و شرکت های کوچک برای دور زدن تحریم است. از نمونه لبنان و حزبالله و رویکرد کارگروه اقدام مشترک ( fatf)، در دو ماه گذاشته تجربه بگیریم.
4-مذاکره یک پروسه است که شروع آن مشخص و پایان آن برای تحقق خواستههای دشمن نامعلوم است. از این منظر شروع مذاکره با این دولت امریکا اگرچه از حیث انتظارات تورمی، تنفسی مصنوعی به اقتصاد می دهد اما طرف مقابل ( امریکا) در حین مذاکرات این قدرت را دارد که به طرق مختلف ریسک سرمایه گذاری خارجی را ( در ایران) مرتبا افزایش دهد.
5-پروسه مذاکرات منجر به خروج رابطه اقتصاد و سیاست از حالت تعادل است. به اصطلاح اقتصاد به سیاست شرطی می شود و با هر نوسانی در مذاکرات، نرخ ارز و شاخص های کلان فرو می پاشند.
6-مذاکره با آمریکا ولو اگر تحریم را حل کند، سایه تحریم را بر کشور بر نمی دارد. با هر اختلافی، می گویند تحریم ها را بر می گردانیم. سایه تحریم وقتی از کشور بر داشته می شود که کشور، اقتصادش درونزا باشد، نه وابسته به آمریکا و دلارش. نمونه کانادا.
7-تحریم ها بعد از یک دوره فشار، اثرش بر کشور هدف کاهش می یابد. چون وسعت تجارت جهانی بسیار زیاد است و راههای تعدیل فشارِ تحریم مرتبا به روزرسانی می شوند. نمونه روسیه که بعد از تحریم، ارزش روبل کاهش یافت ولی بعد از چند ماه، به ارزش سابق برگشت. در خصوص ایران نیز بعد از تحریم های ۱۳۹۷دولت ترامپ، فروش نفت ایران بعد از یک دوره تحمل فشار، به حالت عادی برگشت. لذا در برهه تعدیل فشار تحریم ها، ورود به مذاکرات منجر به بازگشت به نقطه اول می گردد.
8-دولت های امریکا و بویژه این دولت، نشان دادهاند، با شروع پروسه مذاکرات، فشارها را در همه زمینهها( امنیتی، عملیات روانی، اقتصادی، منطقهای و... ) افزایش می دهند و به هیچ حد یقفی قانع نیستند. نمونه اوکراین در این روزها که در برابر زلنسکی هر روز خواستههای بیشتری مطرح می کند.