▼ حرف روز
CFT و مدیریت ریسک اقتصادی
تصویب مشروط کنوانسیون CFT در ایران، پس از فعال‌سازی مکانیزم ماشه در مهر ۱۴۰۴، نه نشانه اعتماد دوباره به غرب، بلکه تصمیمی هوشمندانه برای مدیریت ریسک‌های اقتصادی، حفظ مسیرهای مالی با شرکای شرقی و ارتقای جایگاه حقوقی کشور در نظام بین‌الملل است.در ادامه و برای توضیح بیشتر، توجه به پنج نکته زیر ضروری به نظر می رسد:۱- مبنای حقوقی و مشروعیت تحفظ‌ها: بر اساس کنوانسیون وین ۱۹۶۹، کشورها می‌توانند هنگام الحاق به معاهده بین‌المللی، حق شرط یا تحفظ اعلام کنند، مشروط بر اینکه با هدف و موضوع معاهده تعارض نداشته باشد. ایران با استناد به اصول قانون اساسی و حق‌الشرع، شروط خود را در CFT و پالرمو تعیین کرده است. این شروط شامل عدم شمول گروه‌های مقاومت بر تعریف تروریسم، مخالفت با ارجاع اختلافات به دیوان بین‌المللی دادگستری و تطبیق مفاد کنوانسیون با قوانین و ارزش‌های اسلامی و ملی است. چنین شروطی پیشینه‌ای مشابه در کشورهای دیگری چون آمریکا، عربستان و مصر دارد.
۲- تعریف تروریسم و استثنای گروه‌های مقاومت: گروه‌های مقاومت منطقه‌ای نظیر حزب‌الله لبنان، حماس و جهاد اسلامی در فهرست تروریستی شورای امنیت قرار ندارند، بنابراین ایران از منظر حقوقی در استثنا کردن آنها توجیه دارد. این رویکرد به کشور اجازه می‌دهد سیاست حمایت از جریان مقاومت را حفظ کند، بدون اینکه استقلال و امنیت ملی آسیب ببیند.
۳- اهداف فنی و اقتصادی تصویب مشروط: تصویب CFT پس از اسنپ‌بک اقدامی برای کاهش ریسک بانکی و تسهیل ارتباط مالی با شرق است. تصویب مشروط به بانک‌ها و شرکت‌های شرکای غیرغربی پیام می‌دهد که ایران استانداردهای مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم را رعایت می‌کند و همکاری مالی با آن امن است. این امر تعاملات غیرسوییفتی، خطوط اعتباری و مشارکت در پروژه‌های زیرساختی را تقویت می‌کند.
۴- نگاه سیاسی و گزینشی FATF: تجربه تعامل با FATF نشان داده که تصمیمات این نهاد سیاسی و وابسته به فشار غرب و صهیونیست‌هاست. بنابراین تصویب CFT هدفش حفظ حداقل مسیرهای مالی و جلوگیری از انزوای بانکی است، نه اعتماد به وعده‌های غرب یا خروج از فهرست سیاه.
۵- پیامدهای امنیتی و اطلاعاتی: نگرانی‌ها درباره افشای داده‌های مالی با پیوستن به CFT وجود دارد، اما حق تحفظ و سازوکارهای داخلی نظیر شورای عالی امنیت ملی و مرکز اطلاعات مالی وزارت اقتصاد، انتقال داده‌ها را تنها در چارچوب توافق‌های دوجانبه و با رعایت حاکمیت ملی مجاز می‌داند و از سوءاستفاده جلوگیری می‌کند.
در مجموع، تصویب مشروط CFT یک گام هوشمندانه برای کاهش ریسک اقتصادی، حفظ کانال‌های مالی و تأمین امنیت حقوقی کشور است و نه نشانه اعتماد مجدد به غرب.(علی محمدی)
▼ گزارش روز
چین؛ برنده آشکار جنگ تجاری با آمریکا
جنگ تجاری میان چین و آمریکا به مرحله‌ای رسیده که پکن توانسته با اتخاذ یک سری سیاست های منسجم،از سویی فشارهای اقتصادی واشنگتن را تحمل کند و از سوی دیگر با بازتعریف قواعد تجارت جهانی، جایگاه خود را به عنوان بازیگر اصلی زنجیره‌های تأمین تثبیت نماید. در همین رابطه «اکونومیست» در گزارشی تاکید کرده است: «چین در این جنگ تجاری برنده است.» تجربه ماه‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که این کشور توانسته از ابزارهای فشار اقتصادی آمریکا به شیوه‌ای هوشمندانه استفاده کند و حتی موقعیت خود در اقتصاد جهانی را تقویت کند.
در شرایطی که دیدار احتمالی دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ در کره‌جنوبی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، سیاست‌های متقابل دو کشور به شکل شدیدی علیه یکدیگر ادامه پیدا کرده است. در همین زمینه آمریکا محدودیت‌های صادرات فناوری را افزایش داده و تهدید به اعمال تعرفه‌های بالاتر کرده، در حالی که چین با تلافی‌های هدفمند، محدودیت بر منابع نادر و اقدامات متقابل را اجرا کرده است. این وضعیت نشان می‌دهد که برخلاف برداشت برخی مسئولان آمریکایی، چین ضعفی ندارد و با مهارت و برنامه‌ریزی، فشارها را مدیریت می‌کند.
نمونه‌های موفقیت چین در این نبرد اقتصادی روشن است. پس از اعمال تعرفه‌های آمریکا، پکن تعرفه‌های متقابل وضع کرد، تحقیقات ضد انحصار علیه شرکت‌های آمریکایی را تهدید نمود و خرید محصولات استراتژیک، از جمله سویا، را متوقف کرد. این اقدامات علاوه بر اینکه فشار مضاعفی بر اقتصاد آمریکا وارد کرد، باعث شد چین در مسیر تقویت استقلال زنجیره تأمین و نقش محوری در تجارت جهانی قرار بگیرد.
چین همچنین در حال بازتعریف هنجارهای تجارت جهانی است. با تغییر جغرافیای تجارت و تقویت روابط با بیش از ۷۰ کشور، این کشور در پی ایجاد سیستمی جدید برای صدور مجوز و قوانین تجاری است که می‌تواند جایگزین نظم قدیمی لیبرال غرب شود. این استراتژی به ویژه در حوزه فناوری و صنایع پیشرفته، چین را به یک رقیب جدی برای آمریکا تبدیل کرده و نشان می‌دهد که این کشور قصد دارد نقش جهانی خود را از وابستگی به غرب جدا کند.
از سوی دیگر، فشارهای اقتصادی آمریکا مشروعیت داخلی شی جین‌پینگ و حزب کمونیست چین را تقویت کرده است. تجربه مقابله با تحریم‌ها و اعمال محدودیت‌ها در نگاه بسیاری از شهروندان چین به معنای موفقیت پروژه جاه‌طلبانه شی برای تبدیل کشور به ابرقدرت صنعتی و فناوری محسوب می‌شود. برنامه پنج‌ساله جدید حزب کمونیست چین با تأکید بر فناوری و ملی‌گرایی اقتصادی، نشان می‌دهد که پکن قصد دارد مسیر توسعه خود را با برنامه‌ریزی بلندمدت ادامه دهد.
با این حال، چالش‌های پیش روی چین قابل چشم‌پوشی نیست. تغییر مسیر صادرات از آمریکا می‌تواند کشورهای دیگر را به اعمال تعرفه وادارد و نظام صدور مجوز نوظهور برای چین و دیگر کشورها به کابوس بوروکراتیک تبدیل شود. استفاده از قدرت اقتصادی به عنوان اهرم فشار، ریسک بالایی دارد و انگیزه کشورها برای تنوع‌بخشی و کاهش وابستگی به سرعت افزایش می‌یابد. (عبدالحسین آزاد)
▼ خبر ویژه
خواب یانکی ها برای نسل z عراق!
آمریکا در آستانه انتخابات پارلمانی عراق به دنبال بهره‌برداری از نسل جوان این کشور است.بر اساس گزارش‌ها، جوانان ۱۸ تا ۳۹ ساله حدود ۳۵ درصد جمعیت عراق و ۷۲ درصد واجدان شرایط رأی را تشکیل می‌دهند، اما تجربه ناکامی بعضی از دولت‌ها باعث کاهش انگیزه مشارکت آنها شده است.ایالات متحده با تأسیس مراکز آموزشی، مدارس، دانشگاه‌ها و سازمان‌های غیردولتی تلاش می‌کند مهارت‌های فنی و نرم را به جوانان منتقل کند و آنها را برای ورود به بازار کار آماده سازد. این اقدامات، علاوه بر استثمار جوانان به تربیت نسل جدیدی از نخبگان سیاسی با ارزش‌ها و نگرش‌های همسو با منافع آمریکا و متحد آن، رژیم صهیونی، کمک می‌کند.بر اساس سند Integrated Country Strategy – Iraq، هدف آمریکا دو سطح اقتصادی و سیاسی دارد:« فراهم‌سازی بازار مصرف برای شرکت‌های آمریکایی و شکل‌دهی آینده سیاسی عراق با رهبرانی که از گفتمان مقاومت فاصله بگیرند.»
▼ اخبار
سپاه و ارتش، حافظ امنیت آبراه حیاتی خلیج فارس
سردار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه، از برقراری امنیت پایدار در تنگه هرمز و خلیج فارس خبر داد و گفت: «نیروهای مسلح اعم از سپاه و ارتش جمهوری اسلامی ایران با اقتدار کامل، امنیت این آبراه‌های حیاتی را برقرار کرده‌اند». او با اشاره به نقش شهدا در حفظ این امنیت افزود: «امنیت خلیج فارس امروز حاصل خون شهدا و حضور مقتدر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی است.»سردار تنگسیری درباره توانمندی کشورهای منطقه در حفظ امنیت منطقه تأکید کرد: «ما اعتقاد داریم کشورهای منطقه خود قادر به حفظ امنیت این آبراه راهبردی هستند و حضور قدرت‌های بیگانه و فروش سلاح به کشورها، فقط بهانه‌ای برای ادامه حضور نامشروع آنهاست.»فرمانده نیروی دریایی سپاه با اشاره به اهمیت تنگه هرمز اظهار کرد: «دنیا مدیون خون شهدایی است که برای باز ماندن این تنگه حساس جان خود را فدا کردند.» او امنیت پایدار منطقه را نشانه‌ای از اقتدار ملی ایران دانست و افزود: «حضور قدرت‌های بیگانه و فروش سلاح تنها بهانه‌ای برای ادامه حضور نامشروع آنهاست.»
هیچ بهانه‌ای به دشمن نمی‌دهیم
خلیل الحیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس در غزه، تأکید کرد: «هیچ بهانه‌ای به دشمن برای ازسرگیری جنگ نخواهیم داد.» الحیه در گفت‌وگو با شبکه الجزیره افزود:« رژیم صهیونی در طول درگیری اخیر در دستیابی به اهداف خود ناکام مانده است.» وی اعلام کرد که ۲۰ اسیر صهیونیست و ۱۷ جسد از ۲۸ جسد اسرای دشمن پس از ۷۲ ساعت توقف درگیری‌ها تحویل داده شده است.الحیه درباره اداره نوار غزه گفت: «تمام مسئولیت‌های اداره غزه، از جمله امور امنیتی به کمیته اداره غزه واگذار خواهد شد» وی افزود که با جنبش فتح بر سر حضور نیروهای بین‌المللی برای نظارت بر آتش‌بس و جداسازی نیروها به توافق رسیده‌اند. الحیه ادامه داد: «می‌خواهیم به سوی برگزاری انتخابات حرکت کنیم که مقدمه‌ای برای اتحاد دوباره صف ملی فلسطین است.»رهبر حماس همچنین به وضعیت انسانی در غزه اشاره کرد و گفت: «غزه روزانه به ۶ هزار کامیون کمک نیاز دارد. رژیم اشغالگر هنوز مانع ورود برخی اقلام به منطقه می‌شود.» او در پایان هشدار داد که نقض‌های مکرر توافق می‌تواند به اختلال در توافق منجر شود و خواستار اقدام فوری میانجی‌ها شد.
سرمایه‌گذاری در اینترنت ماهواره‌ای آغاز شد
سید ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، از سرمایه‌گذاری در حوزه اینترنت ماهواره‌ای خبر داد و گفت: «در آینده نزدیک، افراد می‌توانند مستقیماً از طریق ماهواره‌ها به اینترنت دسترسی پیدا کنند». او با اشاره به اهمیت توسعه زیرساخت‌های ارتباطی افزود: «کشورها، از جمله ایران، در حال سرمایه‌گذاری در این زمینه هستند تا کیفیت خدمات و دسترسی مردم به اینترنت افزایش یابد.»هاشمی به پروژه‌های داخلی در حوزه فناوری اطلاعات اشاره کرد و تصریح کرد: «ما در وزارت ارتباطات اقداماتی را برای توسعه ایده‌ها و محصولات نوآورانه در حال انجام داریم. پارک‌های فناوری مانند پارک تاوا و منطقه ویژه اقتصادی پیام از ایده‌های نوآورانه تا تولید انبوه محصولات حمایت می‌کنند.»او همچنین بر ضرورت بهره‌گیری از فرصت‌ها برای ارتقای سطح ارتباطات کشور تأکید کرد و گفت: «اگر شما هم ایده‌ای برای محصول جدید دارید، می‌توانید از امکانات و زیرساخت‌های این مجموعه‌ها استفاده کنید». وزیر ارتباطات با اشاره به نقش همکاری و نوآوری، آینده اینترنت در ایران را «با دسترسی مستقیم ماهواره‌ای و توسعه فناوری‌های بومی» روشن توصیف کرد.
سوری‌ها علیه تروریست‌های جولانی به میدان آمدند
مردم سوریه در استان السویداء با برگزاری تجمعی در میدان الکرامه، اعتراض خود را نسبت به عملکرد رژیم تروریستی جولانی اعلام کردند. به نقل از المیادین، معترضان خواستار «مشخص شدن سرنوشت مفقودین و افراد ربوده شده» و آزادسازی روستاها و حومه‌های شمالی و غربی استان از دست عناصر مسلح وابسته به جولانی شدند. آنها تأکید کردند: «باید فشارهای بین‌المللی بر رژیم جولانی اعمال شود تا بتوانیم به روستاهای خود بازگردیم.» این افراد همچنین به «نقض حقوق اقلیت‌ها» اشاره و خواهان تشکیل «حاکمیت دموکراتیک» شدند. دیده‌بان حقوق بشر سوریه پیش‌تر از قطع آب و برق در روستاها و بی‌توجهی رژیم جولانی به وضعیت ساکنان خبر داده بود. معترضان هشدار دادند که تروریست‌های وابسته به جولانی با حمله به مناطق مختلف، اموال و خانه‌های مردم را مصادره و زنان و جوانان را ربوده‌اند.
▼ اخبار کوتاه
◄ سردار عزیز جعفری، فرمانده پیشین سپاه، با اشاره به دقت و قدرت تسلیحات ایرانی،گفت: «روسیه به موشک و پهپادهای ایران نیاز دارد زیرا دقت نقطه‌زنی موشک‌های ما را ندارد.» او افزود: «از سال ۱۳۷۰ می‌دانستیم که با رژیم صهیونیستی و آمریکا وارد جنگ خواهیم شد و باید خود را آماده کنیم.» جعفری تاکید کرد:« توسعه توان موشکی ایران نتیجه دیدگاه رهبر معظم انقلاب و تمرکز نیروی هوایی سپاه بر این حوزه بوده است.»
◄ منابع محلی از تحرکات نظامی تازه رژیم صهیونی در جنوب سوریه خبر دادند. به گزارش شبکه المسیره، نیروهای این رژیم در مسیر میان روستاهای طرنجه و حضر در القنیطره ایست و بازرسی ایجاد کرده‌اند. همچنین سه تانک و چند خودروی نظامی در اتوبان «السلام» مستقر شده‌اند. رسانه‌های سوری نیز گزارش دادند پنج خودروی نظامی رژیم صهیونی وارد منطقه «سریه الصقری» شده و موتورسیکلت‌های برخی شهروندان را توقیف کرده‌اند.
◄ با آغاز طرح ملی «افق سایبری امن» از سوی معاونت علمی ریاست‌جمهوری، تربیت ۱۰ هزار نیروی انسانی در حوزه امنیت سایبری و حمایت از ۵۰ محصول فناورانه در دستور کار قرار گرفت. حسین افشین، معاون علمی رئیس‌جمهور، اعلام کرد:« ۴۱ مرکز دانشگاهی و پژوهشی در اجرای این طرح مشارکت دارند.» او هدف طرح را توسعه مهارت‌های عملی، استانداردسازی فرایندها و تقویت همکاری میان دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و نهادهای اجرایی عنوان کرد.
◄ در پی انحلال بانک آینده، دولت چهاردهم این اقدام را «نقطه عطف اصلاح شبکه بانکی و آغاز مهار تورم» دانست. تیمور رحمانی اقتصاددان گفت: «حذف بانک‌های ناتراز پایان چرخه خلق پول بی‌پشتوانه و بازگشت انضباط پولی است.» عباس شاکری نیز افزود: «این اصلاح ساختاری می‌تواند رشد نقدینگی را مهار و نرخ تورم را در میان‌مدت کاهش دهد.» دولت هدف از این فرآیند را بهبود معیشت مردم و تقویت اعتماد به نظام بانکی اعلام کرده است.
◄ در میزگرد مشترک مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه کشورمان و مؤسسه مطالعات کشورهای مشترک‌المنافع روسیه، بر گسترش روابط نخبگان دو کشور تأکید شد. سعید خطیب‌زاده و کنستانتین زاتولین با اشاره به سند جامع همکاری‌های راهبردی، خواستار گفت‌وگوی مستمر میان اندیشکده‌ها شدند. در این نشست، کارشناسان ایرانی و روسی درباره تحولات بین‌المللی، همکاری‌های جنوب و الزامات جدید روابط دوجانبه به تبادل نظر پرداختند.
◄ وزیر مالیه تاجیکستان در دیدار با رئیس سازمان بورس کشورمان ، خواستار گسترش همکاری اقتصادی و راه‌اندازی بورس‌های جدید شد. فیض‌الدین قهارزاده با اشاره به رشد اقتصاد کشورش گفت:« توسعه بازار سرمایه محور همکاری دو کشور است.» حجت‌اله صیدی نیز با تأکید بر مشترکات فرهنگی، اعلام کرد:« ایران با سابقه ۶۰ ساله در بورس آمادگی دارد تجربیات خود را در راه‌اندازی بورس‌های کالایی به تاجیکستان منتقل کند.»