عراق روز بیستم آبان‌ماه عرصه رقابت احزاب و جریان‌های سیاسی این کشور برای انتخابات پارلمانی است که این مرحله از انتخابات به دلیل فشار‌های آمریکا برای خلع سلاح گروههای مقاومت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. جریان‌های مهم سیاسی شیعی، سنی و کرد به عرصه انتخابات ورود پیدا کرده‌اند و ائتلافهای متکثری نیز تشکیل شده است. این انتخابات برخلاف دوره قبلی براساس حوزه رأیگیری نیست و سیستم انتخابات به حالت سانت لیگو بازگشته است. در دوره قبل هر استان به حوزههای انتخاباتی گوناگونی تقسیم شده بود و جمیعاً ۸۳ حوزه انتخاباتی وجود داشت که در این دور از انتخابات این مسئله دیگر وجود ندارد.
جریان‌های سیاسی مهم در انتخابات
در انتخابات پارلمانی عراق، رقابت بین سه جریان شیعی، سنی و کردهاست. در جریان شیعی تکثر ائتلافها و جریان‌های سیاسی وجود دارد. مهم‌ترین تفاوت جریان شیعی در انتخابات فعلی با انتخابات قبلی در حضور نداشتن جریان صدر در این انتخابات است که مقتدی صدر انتخابات را تحریم کرده است و در آخرین بیانیه خود نیز بر این امر صحه گذاشت و اعلام کرد، هیچ قصدی برای ورود به انتخابات ندارد. جریان‌های مهم شیعی در این انتخابات شامل ائتلاف دولت قانون به رهبری «نوری المالکی»، بدر به رهبری «العامری» و توسعه به رهبری «السودانی» هستند. این احتمال وجود دارد که جریان‌های شیعی بعد از انتخابات بار دیگر در قالب چارچوب هماهنگی یا همان اطار التنسیقی ائتلاف کنند که این امر به فضای بعد از انتخابات بستگی دارد.
جریان سنی با چهار ائتلاف وارد انتخابات شده‌اند که شامل ائتلاف تقدم به رهبری حلبوسی، عزم به رهبری السامرایی، سیاره به رهبری خمیس خنجر و حسم به رهبری ثابت العباسی، وزیر دفاع کنونی هستند. شانس ائتلاف تقدم به رهبری حلبوسی برای به دست آوردن تعداد کرسی‌های پارلمانی از دیگر احزاب بیشتر است.
فعالیتهای انتخاباتی در احزاب کردی نیز بر حول دو جریان اصلی دموکرات و اتحادیه میهنی متمرکز است. جریان دموکرات به دلیل تشکیل نشدن دولت محلی در کردستان عراق، اعتراضهای اقتصادی به این جریان و وقوع درگیری با برخی قبایل با چالشهای مختلفی در این دور از انتخابات مواجه است. در مقابل جریان اتحادیه میهنی نیز همچنان با چالش دودستگی بین بافل طالبانی و لاهور شیخ جنگی مواجه است.
بازیگران دخیل خارجی در انتخابات
در انتخابات عراق افزون بر جریان‌های داخلی، برخی بازیگران خارجی نیز نقش دارند که مهم‌ترین بازیگران آمریکا، ترکیه و کشور‌های عربی هستند.
آمریکاییها همواره با گزاره مداخله‌جویی در انتخابات عراق نقش‌آفرینی کرده‌اند. در انتخابات فعلی نیز سعی دارند با حمایت از برخی جریان‌های سیاسی، تأثیرات خود را بر روند‌های انتخاباتی داشته باشند. در این میان، آمریکاییها سه هدف مهم در انتخابات پارلمانی عراق دارند:
الف- عدم تغییر توازن سیاسی با ایران: آمریکاییها اکثریت طراحی‌های خود را در عراق بر مقابله با ایران و جلوگیری از تغییر توازن سیاسی با ایران قرار میدهند. در انتخابات فعلی نیز تمرکز اصلی را بر رأی نیاوردن جریان‌های وابسته به مقاومت در عراق قرار دادهاند و در این راستا با گزاره تهدید به حمله نظامی، خلع سلاح گروههای مقاومت و فشار بر دولت عراق برای ایجاد محدودیت در فعالیت جریان‌های مقاومت مترصد تأثیرگذاری بر نتایج انتخابات هستند.
ب- ایجاد انشقاق در جریان‌های شیعی: آمریکاییها همواره سعی داشتهاند جریانهایی در درون احزاب شیعی با رویکرد‌های سکولار و لیبرال ایجاد کنند که نمونه بارز آن در انتخابات قبلی حمایت از جریان‌های مدنی به اصطلاح توسعه‌گرا بود. همچنین آمریکاییها با حمایت از جریان تشرینیها سعی داشتند معادلات کسب کرسی‌های پارلمانی با جریان شیعه را تغییر دهند.
ج- ایجاد درگیریهای پساانتخاباتی: آمریکاییها همواره بدین‌گونه عمل می‌کنند که چنانچه روند‌های انتخاباتی به نفع آنها پیش نرود یا اینکه نتایج انتخابات با مدلهای آنها متفاوت باشد، اقدام به ایجاد درگیری و تنش می‌کنند که نمونه آن در کشور‌های آسیای مرکزی و در انتخابات قبلی عراق بود. در انتخابات فعلی نیز آمریکاییها به دنبال پیادهسازی این مدل هستند که البته تمرکز اصلی بر درگیری شیعی ـ شیعی است.
ترکیه بر مبنای حمایت از جریان‌های اخوانی در سطوح منطقهای، در انتخابات عراق نیز بر روی این مسئله تمرکز دارد و به دنبال حمایت از جریان‌های اخوانی در انتخابات عراق است. البته ترکیه با سیاست تعدیلگرایی انتخاباتی بر روی تعامل با دولت آینده عراق و افزایش همکاریها به ویژه در حوزه امنیتی تمرکز بیشتری دارد.
کشور‌های عربی در انتخابات عراق همواره بر روی جریان‌های سنی تکیه و تمرکز بیشتری دارند و برخی از آنها، به ویژه عربستان و امارات نقش‌آفرینی گستردهای دارند. مهم‌ترین سیاست کشور‌های عربی در انتخابات عراق، ایجاد تعادل سیاسی با سایر بازیگران است. به این معنا که کشور‌های عربی تمایلی به کاهش یا از بین رفتن حوزه نفوذ خود در عراق ندارند و برای بازیگری در عرصه عراق از جریان‌های سیاسی مدنظر خود حمایت می‌کنند.