خبرنگار روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال لارنس نورمن در رشته پیامی در ایکس در پاسخ به این سوال که آیا احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل بعد از نشست این هفته شورای حکام آژانس وجود دارد و چرا او آن را غیرمحتمل می‌داند، پاسخ داد «می‌دانم که این موضوع خیلی بعید است. در برنامه نیست».
وی افزود «همانطور که گزارش داده بودم، قبلاً در دست بررسی بود، اما حالا دیگر نیست. هفته آینده (این هفته در تقویم ایران) یک قطعنامه چهارجانبه (آمریکا و تروئیکای اروپایی) وجود خواهد داشت که برای گروسی در مورد الزامات گزارش‌دهی شفافیت بیشتری ایجاد می‌کند (باید چه نوع گزارش‌هایی درباره ایران ارائه شود) و ایران را به‌خاطر عدم همکاری با آژانس سرزنش خواهد کرد».
خبرنگار آمریکایی در ادامه گفت که «اما به نظر می‌رسد که جو حاکم این است که بیایید به کمی دیپلماسی زمان بدهیم. درگیری ژوئن (حمله اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران) هنوز تازه است، پس فعلاً تنش را بالا نبریم؛ بنابراین فعلاً نه ارجاعی به شورای امنیت در کار خواهد بود و نه قطعنامه‌ای درباره عدم پایبندی. با این حال این وضعیت برای همیشه ادامه نخواهد داشت».
نورمن همچنین با عنوان «یادآوری» گفت که در حال حاضر دو گزینه در شورای امنیت برای سه کشور اروپایی وجود دارد که می‌توان آنها را ترکیب هم کرد: ارجاع به شورای امنیت به‌دلیل «عدم پایبندی ایران در تحقیقات پادمانی درباره مواد هسته‌ای اعلام‌نشده و دیگری، عدم گزارش‌دهی ایران و ندادن دسترسی به آژانس از ماه ژوئن؛ هر دو گزینه قابلیت فشار و پیگیری دارند».
وی افزود «اما تصمیم این است که از هفته آینده (این هفته) روند تشدید فشار آغاز نشود. حدس می‌زنم اگر در چند ماه آینده تغییری در دسترسی آژانس به ایران و گزارش‌دهی ایران ایجاد نشود، این موضوع می‌تواند تغییر کند».
پیش‌تر، سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رضا نجفی در پی ارائه پیش‌نویس قطعنامه جدید از سوی آمریکا و سه کشور اروپایی در شورای حکام، بر حق ایران برای واکنش مقتضی به هرگونه تحرک غیرقانونی و ناموجه این کشور‌ها تأکید کرد.
به گزارش المیادین، در این پیش‌نویس از ایران خواسته شده که تمامی اقدامات غنی‌سازی و بازفراوری اورانیوم از جمله فعالیت‌های تحقیق و توسعه را متوقف کند. آلمان، فرانسه و انگلیس همچنین از ایران خواسته‌اند مطابق با مفاد پروتکل الحاقی عمل کند. آنها مدعی شده‌اند که ایران در پنج ماه گذشته اطلاعات مربوط به وضعیت ذخایر اورانیوم خودش را در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار نداده است.
رضا نجفی در اشاره به اسنپ‌بک گفت که «آمریکا و سه کشور اروپایی در صددند با بهره‌گیری سوء از اکثریت عددی خود در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آنچه را که در نیویورک به دست نیاوردند در وین تحمیل کنند».
نماینده ایران در آژانس تصریح کرد که «تحمیل گزارش‌دهی بر مدیرکل آژانس بر اساس قطعنامه‌های منقضی شده شورای امنیت، علاوه بر اینکه اقدامی کاملا غیرقانونی و ناموجه است، در عمل، به پیچیدگی‌های موجود خواهد افزود و ضربه‌ای دیگر به دیپلماسی وارد خواهد کرد».
به گفته نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین میخائیل اولیانوف، چهارشنبه تا جمعه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار می‌شود که اولین نشست این نهاد پس از اسنپ‌بک است.
آنگونه که کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، چندی پیش گفت مدیرکل آژآنس رافائل گروسی هیچ الزام و تعهدی ندارد که موضوع برجام و ارائه گزارش درباره اجرای تعهدات ایران تحت برجام را در دستورکار شورای حکام آژانس نگهدارد.
با این حال، در گزارشات اخیر مدیرکل آمده که این نهاد قادر به راستی‌آزمایی وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از زمان جنگ ۱۲ روزه نبوده و وضعیت اورانیوم غنی‌شده ایران «نیاز به رسیدگی فوری دارد».
در خصوص اورانیوم غنی‌شده‌ای که گروسی به آن اشاره می‌کند، وزیر امور خارجه سید عباس عراقچی به کرات در گفت‌و‌گو‌ها اعلام کرده که این مواد در همان جایی مدفون هستند که توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی بمباران شده است.
اسماعیل بقائی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی، اخیراً گفت که «ما به دلیل اقدام تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و آمریکا با شرایط خاصی مواجهیم و این را آژانس باید درک کند. این شرایط عادی نیست و ما قبل از تجاوز نظامی اخیر به صورت متعارف با آژانس همکاری داشتیم و بعد از توافق قاهره برای همکاری در شرایط جدید به تفاهم دست یافتیم. طرفی که باید سرزنش شود طرف اروپایی است که با سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف برجام سعی کردند تحریم‌ها را برگردانند و کل فرآیندی که با آژانس صورت گرفت را تخریب کردند».
این دیپلمات ارشد ایرانی تاکید کرد که «همکاران من در نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در وین با کشور‌های عضو شورای حکام آژانس در ارتباط هستند و تلاش می‌کنیم که به بهترین وجه از منافع کشورمان در نشست آتی هم صیانت کنیم».
امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل، دیروز در نشست مجمع عمومی گفت که سه کشور اروپایی که خود ناقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ بوده‌اند، هیچ جایگاه حقوقی برای استناد به مفاد آن ندارند.
او همچنین تاکید کرد «هرگز در برابر تهدید یا اجبار تسلیم نخواهیم شد و تجاوز نظامی و تروریسم اقتصادی هرگز ایران را وادار نخواهد کرد که از حقوق مشروع خود چشم‌پوشی کند».