سیصد روز از آغاز دومین دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ گذشته و سیاست خارجی او همچنان محل بحث است. ترامپ خود را معمار نظم جهانی معرفی میکند و ادعا میکند توانسته جنگها را پایان دهد و کشورهای جهان را به پذیرش منافع آمریکا وادار کند. با این حال، عملکرد واقعی او نشان میدهد بسیاری از این دستاوردها ناپایدار و همراه با هزینههای سنگین برای اتحادهای سنتی آمریکا بودهاند.
از منظر کاخ سفید، ترامپ با فشار بر اروپا و دیگر متحدان، آنها را وادار کرده سهم بیشتری در دفاع و حمایت از اوکراین داشته باشند و از آمریکا تسلیحات بخرند. بودجه دفاعی ایالات متحده در این دوره با افزایش ۱۳ درصدی به هزار میلیارد دلار رسیده و اعضای ناتو متعهد شدهاند پنج درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف دفاع کنند. با این حال، مارک روته، دبیرکل ناتو، در پیامی با اشاره به اقدامات ترامپ تأکید کرده است: «او موجودیت ناتو را تا حد بیسابقهای زیر سؤال برده و با بیثبات کردن روابط، اعتماد متحدان را خدشهدار ساخته است.»
رویکرد ترامپ به جنگ اوکراین نمونهای روشن از سیاستهای پرهزینه او است. او کمکهای نظامی و اقتصادی به کییف را قطع و تنها در ازای هزینه اروپا ارسال تسلیحات را از سر گرفت. در همین زمینه، جیک سولیوان، مشاور امنیت ملی جو بایدن، با انتقاد از سیاست ترامپ گفت: «راهبرد او به جای تقویت اتحادها، شکافها را عمیقتر کرده و اعتماد جهانی به آمریکا را کاهش داده است.»
در خاورمیانه، ترامپ مدعی پایان دادن به مناقشات است، اما حتی آتشبس اخیر میان رژیم صهیونی و حماس تنها یک توقف موقت در خشونتها ایجاد کرده است.اگر دقیق تر شویم در می یابیم که در واقع ترامپ بیشتر به نمایش قدرت و تبلیغات سیاسی علاقه دارد و واقعیتهای میدانی را به کلی نادیده میگیرد.
در حوزه تجارت جهانی نیز جنگ تعرفهای و تهدید به بستن بازارها نتایج محدودی داشته و بسیاری از توافقهای بزرگ همچنان بلاتکلیف هستند. روبرت اوبرایان، مشاور امنیت ملی در دوره اول ترامپ، با اشاره به این نکات می گوید: «این اقدامات بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند و منافع بلندمدت آمریکا را تهدید میکنند.»
جمعبندی عملکرد ترامپ طی ۳۰۰ روز اخیر نشان میدهد او در تخریب نظمهای جهانی بسیار موفق بوده، اما در بازسازی و ایجاد جایگزینهای پایدار ناکام مانده است. ساختاری که طی دههها توسط روسای جمهور پیشین آمریکا شکل گرفته بود د، اکنون با سیاستهای پرادعای ترامپ آسیب دیده و مسیر نامعلومی پیش روی نظام بینالمللی و منافع آمریکا قرار داده است.