▼ حرف روز
پویش « ۱۰ درصد کاهش مصرف آب»
بر اساس ایستگاههای مبنای وزارت نیرو، سال آبی امسال تاکنون با کاهش ۸۱ درصدی بارش نسبت به متوسط بلندمدت و افت ۷۸ درصدی نسبت به سال گذشته آغاز شده است. در ۱۵ استان از جمله تهران، بارش دریافتی کمتر از یک میلیمتر یا حتی بدون بارش بوده است. خشکسالی ناشی از سالها کمبود بارندگی، هوای نامنظم و افزایش دما، از جمله عواملی هستند که بر بحران آب تأثیرگذارند. بارشهای نامنظم و گرم شدن دما منابع آبی کشور را تحت فشار قرار داده و توانایی تأمین آب برای کشاورزی و شرب را کاهش داده است.
سرانه بارندگی جهانی بین ۸۰۰ تا ۸۵۰ میلیمتر است، در حالی که در ایران در خوشبینانهترین حالت این مقدار بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیمتر است. کشور ما در ۶۰ سال اخیر تا این حد کاهش بارندگی را تجربه نکرده است و در حال حاضر به ششمین سال خشکسالی وارد شدهایم و ۷۲ درصد نسبت به میانگین بلندمدت در بارندگی عقب هستیم.
از سوی دیگر، متوسط مصرف آب در کشور ما ۲۵۰ لیتر به ازای هر نفر در روز است، در حالی که میانگین جهانی این عدد ۱۷۰ لیتر است. این تفاوت نشاندهنده ناترازی میان مصرف و منابع آب است. برای برونرفت از این وضعیت ناپایدار، اعمال ۱۰ درصد مدیریت مصرف و صرفهجویی میتواند به کاهش بحران کمک کند. در شرایط فعلی، پایداری تأمین آب، به ویژه در پایتخت، بیش از هر زمان دیگری به رفتار مصرفکنندگان وابسته است؛ رفتاری که میتواند کشور را از مرز بحران عبور دهد یا محدودیتها را تداوم بخشد.
به گفته سخنگوی صنعت آب، در صورتی که شهروندان به فراخوان وزارت نیرو برای کاهش ۱۰ درصدی مصرف پاسخ ندهند، ممکن است محدودیتهای فعلی مدیریت فشار آب که اکنون از نیمهشب تا صبح اعمال میشود، به ساعات دیگری از شبانهروز نیز گسترش یابد.در نهایت باید گفت کاهش ۱۰ درصدی مصرف آب میتواند به عنوان یک راهکار کلیدی در حفظ منابع آبی و مدیریت بهینه این نعمت حیاتی مطرح شود. با صرفهجویی در مصرف آب، نه تنها از هدررفت این منبع ارزشمند جلوگیری میکنیم، بلکه به بهبود شرایط زیستمحیطی و کاهش فشار بر اکوسیستم نیز کمک خواهیم کرد. تغییر الگوی کشت، ارتقای الگوهای مصرف، بهرهگیری از فناوریهای نوین، روشهای نوین آبیاری و افزایش آگاهی عمومی از اهمیت صرفهجویی در آب و نصب کاهندهها از جمله اقداماتی هستند که میتوانند تأثیر بسزایی در این زمینه داشته باشند.(علی قاسمی)
▼ گزارش رو
جهان در حال عبور از سایه آمریکا
ژوهانسبورگ پایتخت اقتصادی آفریقای جنوبی از روز شنبه به مدت ۲ روز میزبان سران کشورهای گروه ۲۰ بود. این اولین اجلاس این گروه در یک کشور آفریقایی در غیاب آمریکا بود.گروه ۲۰ سازمان بیندولتی متشکل از ۱۹ کشور بههمراه اتحادیه اروپا (EU) و اتحادیه آفریقا (AU) است. این گروه برای رسیدگی به مسائل عمده مرتبط با اقتصاد جهانی مانند ثبات مالی بینالمللی، تغییرات اقلیمی و توسعه پایدار فعالیت میکند.مارک کارنی، نخستوزیر کانادا اعلام کرد که جهان در موضوعات مختلف میتواند بدون حضور ایالات متحده میتواند پیشرفت کند.او تأکید کرد که اجلاس سران گروه ۲۰ حتی بدون شرکت رسمی آمریکا نیز وزن و اهمیت خود را حفظ کرده است.در حقیقت، ایالات متحده آمریکا برای دههها، بهعنوان قدرت بلامنازع جهان شناخته میشد؛ کشوری که نهتنها در عرصه نظامی و اقتصادی، بلکه در فرهنگ، فناوری و سیاست بینالملل نقش تعیینکنندهای داشت. اما تحولات دو دهه اخیر نشان میدهد که جهان در حال عبور از نظم آمریکامحور و ورود به مرحلهای جدید از چندقطبی شدن است.
نخستین نشانههای این تحول را میتوان در تضعیف نقش آمریکا در نهادهای بینالمللی مشاهده کرد. خروج واشنگتن از توافق اقلیمی پاریس، برجام، یونسکو و حتی تهدید به ترک سازمان جهانی بهداشت، اعتماد جهانی به رهبری آمریکا را خدشهدار کرد. این اقدامات نهتنها اعتبار اخلاقی آمریکا را کاهش داد، بلکه کشورها را به سمت راهحلهای مستقل سوق داد.در همین حال، قدرتهای نوظهور مانند چین و روسیه با تقویت همکاریهای منطقهای و ایجاد نهادهای موازی، در حال بازتعریف نظم جهانی هستند. چین با پروژه «کمربند و راه» و توسعه سیستم پرداخت «CIPS»، به دنبال کاهش وابستگی به دلار و سوئیفت است. روسیه نیز با ایجاد «SPFS» و نزدیکی به کشورهای آسیایی، در مسیر استقلال مالی و سیاسی گام برداشته است. در گزارش اخیر آسوشیتدپرس عنوان شده که یکی از بزرگترین و کلیدیترین موضوعات بحثبرانگیز در مذاکرات تجاری بین ایالات متحده و چین، امتناع پکن از اجرای درخواست واشنگتن برای توقف خرید نفت از ایران است.از سوی دیگر، اتحادیه اروپا نیز در مواردی مانند حفظ برجام، مقابله با تغییرات اقلیمی و تنظیم مقررات دیجیتال، مواضعی مستقل از آمریکا اتخاذ کرده است. فرانسه و آلمان بارها بر لزوم استقلال راهبردی اروپا تأکید کردهاند؛ که خود نشانهای از شکاف در اتحاد سنتی غرب است.در حوزه فناوری، کشورهایی مانند چین، روسیه و ایران با توسعه اینترنت ملی، شبکههای اجتماعی بومی و زیرساختهای دیجیتال مستقل، در حال کاهش نفوذ شرکتهای آمریکایی هستند. این روند، علاوه بر جنبههای امنیتی، نشاندهنده تلاش برای حفظ حاکمیت دیجیتال است.
در مجموع، جهان امروز دیگر آن جهان تکقطبی دهه ۹۰ میلادی نیست. کشورها با تقویت همکاریهای منطقهای، استقلال ارزی، و توسعه فناوری بومی، در حال ساختن نظمی هستند که در آن آمریکا تنها یکی از بازیگران است، نه بازیگر اصلی. این روند نهتنها نشانهای از افول نسبی قدرت آمریکا، بلکه گواهی بر بلوغ سیاسی و اقتصادی سایر کشورهاست که میخواهند سرنوشت خود را در دستان خود بگیرند.(محمد حکیمی)
▼ خبر ویژه
افشاگری توییتر از پروژه مزدوری!
افزوده شدن قابلیت جدید در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) موجب افشای جزئیات جدیدی از نحوه مدیریت حسابهای مرتبط با گروههای سیاسی و تروریستی شده است. این قابلیت که موقعیت مکانی واقعی حسابها را نمایش میدهد، نشان داد بخش زیادی از حسابهای منتسب به رژیم صهیونی و گروهک تروریستی منافقین از کشورهای غیرمرتبط نظیر هند، آلبانی و نیجریه مدیریت میشوند.حسابهایی که خود را حامی رژیم صهیونی میدانند، در واقع از هند آنلاین میشوند. همچنین صفحهای با نام «کانون حقوق بشر ایران»، که در ظاهر به دفاع از حقوق بشر میپردازد، از آلبانی اداره شده و وابسته به گروهک منافقین است. این افشاگریها نشان میدهد که جنگ روایتها در فضای مجازی به یک پروژه سازمانیافته و برونسپاریشده تبدیل شده است.این شفافیت، نگاهها را به سمت شبکههای رسانهای هدایت میکند که در فضای مجازی روایتهای سیاسی و امنیتی خود را پیش میبرند.
▼ اخبار
پشت پرده صفهای طولانی خرید آیفون ۱۷ در غزه!
اخیراً تصاویری از صفهای طولانی برای خرید گوشی آیفون 17 در نوار غزه در شبکههای اجتماعی منتشر شده که واکنشهای زیادی را به همراه داشته است. این تصاویر در حالی به اشتراک گذاشته شدهاند که مردم غزه همچنان با کمبود شدید مواد غذایی، دارو و اقلام گرمایشی دست و پنجه نرم میکنند.گزارشها نشان میدهند که رژیم صهیونی به جای صدور مجوز برای واردات چادر و اقلام ضروری انسانی، حجم زیادی از گوشیهای آیفون را وارد غزه کرده است. برخی فعالان رسانهای این گوشیها را «بمبهای ساعتی» توصیف کرده و از این وضعیت انتقاد کردهاند که در حالی که ورود مواد اولیه و اقلام ضروری ممنوع است، وسایل الکترونیکی با حجم بیسابقهای وارد میشود.تحلیلگران با اشاره به تجربیات مشابه در لبنان، احتمال میدهند که هدف از این اقدام، اجرای سناریوی نظارتی یا امنیتی جدید علیه مردم غزه باشد. این موضوع به نگرانیها درباره سوءاستفاده از شرایط بحرانی غزه و کنترل بیشتر بر مردم این منطقه دامن زده است.
جهش بزرگ در خودکفایی نیروگاهی کشور
کشورمان با ساخت نخستین «روتور ۲۰۰ مگاواتی» گامی بلند در خودکفایی نیروگاهی برداشت. مجید ربانی، رئیس تحقیق و توسعه مجتمع صنعتی اسفراین، از تولید این قطعه با وزن ۵۳ تن و یک شیر ۴۲ اینچی بومیسازیشده خبر داد. او این دستاورد را حاصل ۱۴ سال تحقیق مستمر خواند که برای کاهش وابستگی به شرکتهای خارجی مانند «زارشمید آلمان» حیاتی بود.ربانی با اشاره به چالشهای فنی گفت: «تمام زنجیره تولید از فولادسازی تا ماشینکاری، با رعایت استانداردهای جهانی در کشور بومیسازی شده است.» وی افزود: «با طراحی اختصاصی، توانستیم با کورهای ۵۰ تنی، قطعهای ۱۲۰ تنی بریزیم که خروجی نهایی آن ۵۳ تن شد.»این فعال فناور تأکید کرد: «تنها ۱۰ کشور جهان صاحب فناوری ساخت این شفتها هستند و دانش آن منتقل نمیشود.» وی از تحویل چهار روتور ۲۰۰ مگاواتی به مپنا در سال جاری خبر داد و گفت: «این تولیدات داخلی هماکنون در حال کاهش ناترازی انرژی کشور هستند.»
شهادتهای تکاندهنده از جنایات «نیروهای پشتیبانی سریع» در سودان
سازمان عفو بینالملل در گزارشی جدید، شهادتهای هولناک بازماندگان از جنایات نیروهای پشتیبانی سریع در دارفور سودان را منتشر کرد. یکی از این بازماندگان، خلیل ۳۴ ساله، در حالی که از شهر الفاشر به شهر الطویله گریخته، روایت کرده که چگونه شبهنظامیان به سوی ۲۰ مرد شلیک کرده و ۱۷ نفر را کشتند. او گفت: «آنها مردم را مثل مگس میکشتند.»طبق گزارش عفو بینالملل، جنایات این نیروها تنها به قتل محدود نبوده، بلکه شامل ربودن، تجاوز و باجگیری از خانوادهها میشود. یکی دیگر از بازماندگان، بدر ۲۶ ساله، گفت که همراه پنج نفر دیگر ربوده و پس از قتل سالمندان، از خانوادهها ۸ هزار دلار فدیه خواسته شد. در یک مورد، فردی که نتواسته بود پول را پرداخت کند، جلوی دوربین اعدام شد.زنان نیز قربانیان اصلی این خشونتها بودهاند. کلثوم، ۲۹ ساله، در شهادت خود گفته که در اردوگاه زمزم بارها مورد تجاوز قرار گرفته است. سازمان عفو بینالملل خواستار تحقیق فوری و محاکمه عاملان این جنایات شده و بر لزوم توقف حملات وحشیانه به غیرنظامیان تأکید کرده است.
نقش زلنسکی درپرونده تاراج منابع اوکراین
افشاگریها در خصوص جنایات مالی مرتبط با جنگ اوکراین، نقشهای پیچیده از فساد و تاراج منابع ملی این کشور را نشان میدهد که در آن افراد نزدیک به زلنسکی نقش کلیدی دارند. سازماندهندگان این عملیات شامل تیمور میندیچ (با نام رمزی «کارلسون») و اولکساندر زوکرمن (مشهور به «شوگرمن») هستند که متهم به انتقال میلیاردها دلار از داراییهای عمومی اوکراین از طریق تراکنشهای پیچیده به خارج از مرزها میباشند.طبق گزارشهای افشاشده، این فساد نه تنها در حوزههای مالی بلکه در عملیاتهای بازسازی و کمکهای خارجی نیز ریشه دوانده است. شواهد حاکی از آن است که فساد به سطح ارکان مدیریتی اوکراین نفوذ کرده است، و یکی از مهرههای اصلی این شبکه، اولکسی چرنیشوف، معاون پیشین نخستوزیر، به پولشویی از طریق پروژههای دولتی متهم است.افشاگریها درباره فرار متهمان اصلی به اراضی اشغالی و احتمال نقشآفرینی سرویسهای اطلاعاتی رژیم صهیونی در تسهیل این فرار، بر پیچیدگی و عمق این فساد افزوده است. به رغم شواهد مستند و هزاران دقیقه مکالمه ضبطشده، سکوت رسانهها و جامعه بینالمللی در برابر این فساد، موجب نگرانیهای جدی در خصوص پنهانکاریهای بزرگ و منافع استراتژیک غرب در حفظ ائتلاف با اوکراین است.
▼ اخبار کوتاه
◄ آیتالله آملی لاریجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با تأکید بر اینکه «تسلیم شدن جبهه مقاومت توهم است»، گفت رژیم صهیونی هرگز به این آرزو نخواهد رسید. وی افزود: «دستاوردهای جبهه مقاومت در برابر فشارها و جنایات صهیونیستها غیرقابل تصور است.» آملی لاریجانی همچنین اشاره کرد که ملتها در سراسر جهان به ویژه در غرب و آمریکا علیه سیاستهای این رژیم متحد شدهاند. وی همچنین پیروزیهای جبهه مقاومت در لبنان، عراق، یمن و فلسطین را دستاوردی بزرگ دانست و بر ادامه حمایتها از فلسطین تأکید کرد.
◄ گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حق مسکن، اقدامات رژیم صهیونی در غزه را «جنایت نسلکشی» خواند. «بالاکریشنان راجاگوپال» اعلام کرد: «تخریب خانهها با بهانههای واهی بخشی از این جنایت است.» وی افزود:«اسرائیل حتی در دوره آتشبس نیز به کشتار، تخریب و جلوگیری از ورود کمکهای بشردوستانه ادامه میدهد.» گزارشگر سازمان ملل تأکید کرد این اقدامات «نقض جدی قوانین جنگ و جنایت علیه بشریت» محسوب میشود و بیش از ۲۸۸ هزار خانواده فلسطینی از سرپناه محروم شدهاند.
◄ سازمان هواپیمایی کشوری از مدیریت ترافیک هوایی منطقه پس از فوران غافلگیرکننده آتشفشان «هارلی گوبی» در اتیوپی خبر داد. با گسترش ابر عظیم خاکستر، یک کمیته تخصصی بینمنطقهای با مشارکت فعال ایران تشکیل شد. این سازمان اعلام کرد: «مشارکت فعال ایران موجب شد جریان پروازها در خاورمیانه و آسیا بدون اختلال مهم مدیریت شود.» با محدودیت در فضای هوایی برخی کشورها، ترافیک پروازها به سمت کشورمان هدایت و با موفقیت ساماندهی شد.
◄ محسن رضایی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، بر لزوم اصلاح حکمرانی اقتصادی در کشور تأکید کرد. وی اظهار داشت: «تمایلات و سلایق سیاسی نباید در حوزه اقتصاد دخیل شود و این حوزه، تخصصی و نیازمند مدیریت با ثبات است.» رضایی تفکیک حوزه سیاستگذاری از اجرا را یکی دیگر از ملزومات اصلاح خواند و افزود:« سیاستگذار نباید مجری باشد، بلکه باید مطالبهگر باشد.» وی استفاده از تجارب موفق در حکمرانی دفاعی برای جهش اقتصادی را ضروری دانست.
◄ بر اساس گزارش رسانههای صهیونی، بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونی در حال بررسی برکناری «یسرائیل کاتس» از سمت وزارت جنگ است. این تصمیم در پی تشدید اختلافات کاتس با «ایال زامیر» رئیس ستاد ارتش این رژیم اتخاذ شده است. «گادی آیزنکوت» رئیس پیشین ستاد ارتش این وضعیت را «حماقت» خوانده و گفته است: «نتانیاهو باید به آن پایان دهد.» اختلافات پس از دستور کاتس برای توقف انتصابهای ارتش و بازنگری در تحقیقات مربوط به هفتم اکتبر تشدید شد.
◄ قائم مقام مدیرعامل راهآهن از صرفهجویی سالانه ۱.۵ میلیارد دلار ناشی از حملونقل ریلی خبر داد و اعلام کرد که تناژ حمل بار ۱۲ درصد و حمل مسافر ۴ درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است. به گفته میرحسن موسوی، این رشد با وجود تحریمها و توقف ۱۰ درصد واگنها برای بازسازی حاصل شده است. وی همچنین به تأثیرات مثبت ریلی در صرفهجویی سوخت، کاهش تصادفات جادهای و کاهش آلایندگی اشاره کرد و جذب ۹۰ همت سرمایه بخش خصوصی را از موفقیتهای مهم دانست.