هوش مصنوعی در کمتر از یک دهه توانسته رشد سریع و چشمگیری در عرصه فناوری و حتی اقتصاد جهانی تجربه کند. شرکتهایی مانند OpenAI، انویدیا، مایکروسافت، گوگل و آمازون با سرمایهگذاریهای عظیم در مراکز داده و تراشههای پیشرفته، زمینه را برای کاربردهای گسترده مدلهای زبانی و هوش مصنوعی مولد فراهم کردهاند. توسعه سریع این فناوری موجب شده سهم بخش فناوری در شاخصهای اقتصادی بیشتر کشورها افزایش قابل توجهی پیدا کند، به طوری که هزینههای مرتبط با هوش مصنوعی بخش مهمی از رشد اقتصادی نیمه اول سال جاری را تشکیل میدهند.
با وجود این رشد چشمگیر، نگرانیهایی درباره بازده واقعی این سرمایهگذاریها وجود دارد. بسیاری از شرکتها هنوز نتوانستهاند سود قابل توجهی از پروژههای هوش مصنوعی کسب کنند و برخی حتی با زیان مواجه شدهاند. سرمایهگذاریهای کلان در مراکز داده، تراشهها و زیرساختها در حالی ادامه دارد که بازده اقتصادی این هزینهها هنوز نامطمئن است. ادامه این وضعیت میتواند «حباب هوش مصنوعی» ایجاد کند و ابعاد مختلف زندگی تک تک انسان ها را در معرض خطر قرار دهد همان طور که تجربه حباب اینترنت در اوایل قرن بیست و یکم نشان داد که رشد سریع زیرساختها و سرمایهگذاریهای بیرویه میتواند به اختلالات مالی گسترده منجر شود، حتی اگر فناوریهای نوین تغییرات قابل توجهی در جهان ایجاد کنند.
در عین حال، هوش مصنوعی همچنان جریان گستردهای از کاربران و سرمایه را جذب میکند. صدها میلیون نفر در جهان از ابزارهای مولد هوش مصنوعی استفاده میکنند و شرکتها برای کسب مزیت رقابتی به سرعت پروژهها را توسعه میدهند. حتی اگر برخی سرمایهگذاریها بازده کافی نداشته باشند، شرکتها با بهرهگیری از شراکتهای مالی و مهندسی سرمایه، تلاش میکنند پروژهها را پیش ببرند و نقش پیشگامان فناوری را حفظ کنند. این رویکرد نشاندهنده تعهد شرکتها به توسعه فناوریهای نوین و رقابت بیوقفه در بازار جهانی است.
با این حال، تمرکز بر هوش مصنوعی و مراکز داده فشار مضاعفی بر اقتصاد و زیرساختها وارد کرده است. مصرف انرژی بالا، وابستگی به مراکز داده عظیم و هزینههای کلان، امکان ایجاد اختلالات مالی و اقتصادی را افزایش میدهد. تجربه دو دهه گذشته در مراکز بزرگ فناوری مثل سیلیکون ولی نیز نشان میدهد که رشد سریع این فناوریها،فرصتهای بزرگ و همزمان ریسکهای بیسابقه ایجاد میکند. موفقیت یا شکست هوش مصنوعی، پیامدهای گستردهای برای اقتصاد جهانی، ساختار بازار و نحوه بهرهبرداری از فناوریهای پیشرفته خواهد داشت و آینده این حوزه هنوز با عدم قطعیتهای جدی همراه است.