«مسعود پزشکیان» رئیس جمهور در جریان بررسی کلیات بودجه ۱۴۰۵ در صحن علنی مجلس اظهار داشت: لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ از حیث منابع و مصارف بالغ بر ۱۴۴۱ هزار میلیارد و ۴۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار و ۶۰۰ ریال است که به تفکیک شامل بودجه عمومی دولت، بودجه شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت میشود.
پزشکیان با قرائت ماده واحده لایحه بودجه، اظهار داشت: منابع بودجه عمومی دولت از محل درآمدها و واگذاری داراییهای سرمایهای و مالی و مصارف آن از حیث هزینهها و تملک داراییهای سرمایهای و مالی، بالغ بر ۵۹۵۰ هزار میلیارد ریال پیشبینی شده است که از این میزان، ۵۲۲۰ هزار میلیارد ریال مربوط به منابع عمومی و ۷۳۴ هزار میلیارد ریال مربوط به درآمدهای اختصاصی وزارتخانهها و مؤسسات دولتی است.
وی افزود: بودجه شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت از حیث درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار و همچنین از حیث هزینهها و سایر پرداختها، بالغ بر ۸۸۹۶ هزار میلیارد و ۶۲۶ میلیون و ۹۸۲ هزار و ۳۰۰ ریال در نظر گرفته شده است.
رئیسجمهور با اشاره به شرایط خاص تدوین بودجه سال جاری، تصریح کرد: سال جاری از حیث تدوین بودجه یکی از متفاوتترین سالها نسبت به سالهای گذشته بود. کشور با عظیمترین خشکسالی نیمقرن اخیر، کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی، افت منابع حاصل از صادرات نفت، تشدید تحریمها و تحمیل هزینههای اقتصادی مواجه شد.
پزشکیان ادامه داد: علاوه بر این، جنگی بزرگ با شرورترین رژیم و استکبار جهانی به کشور تحمیل شد، اما همه این شرایط با لطف الهی، انسجام و همراهی مردم، ایثار نیروهای نظامی، وفاق مسئولان و رهبری داهیانه رهبر معظم انقلاب اسلامی پشت سر گذاشته شد و کشور با وجود طوفانهای مکرر، مسیر خود را ادامه داد.
وی با اشاره به تفاوتهای ساختاری بودجه سال آینده گفت: قانون بودجه ۱۴۰۵ با سالهای گذشته تفاوتهای جدی دارد. اصلاح ماده ۱۸۲ آییننامه داخلی مجلس و یکمرحلهای شدن بودجه، تصویب قانون الحاق (۳) و تعیین الزامات جدید برای تدوین بودجه، ارائه لایحه بدون احکام و تبصرهها، تغییر زمان تقدیم بودجه و تغییر واحد پولی کشور و حذف چهار صفر از آن، از جمله عواملی بود که فرآیند تنظیم بودجه را دشوارتر کرد.
رئیسجمهور خاطرنشان کرد: دولت تلاش کرد خود را با تمام این مقتضیات قانونی منطبق کند و بودجه را دقیقاً در موعد مقرر تقدیم مجلس کند تا امور جاری کشور با وقفه مواجه نشود و امیدوارم نمایندگان محترم با رأی به کلیات، زمینه تصویب بهموقع قانون بودجه را فراهم کنند.
پزشکیان با بیان اینکه مهار تورم از اولویتهای اصلی دولت در تدوین بودجه بوده است، گفت: تورم عمدتاً ناشی از کسری بودجه دولت و بیانضباطی بانکهاست. دولت در کنار ساماندهی نظام بانکی، تلاش کرده بودجه سال آینده بدون کسری باشد؛ به همین دلیل با وجود تورم بالا، بودجه دولت تنها دو درصد افزایش یافته است.
وی افزود: در این مسیر بسیاری از هزینههای دستگاهها کاهش یافت، ردیفهای اعتباری غیرضرور حذف شد و از این پس تخصیص بودجه صرفاً بر مبنای بودجهریزی عملیاتی خواهد بود؛ یعنی دستگاهها باید مشخص کنند چه خدمتی ارائه میدهند تا بودجه دریافت کنند.
رئیسجمهور تأکید کرد: بودجه انضباطی و بدون کسری، آتش تورم را کنترل میکند و دولت بیشترین فشار را در این مسیر بر خود وارد کرده تا آسیب به مردم به حداقل برسد. انتظار ما از نمایندگان این است که اجازه اضافه شدن درآمدهای موهوم و هزینههای محتوم به بودجه داده نشود.
پزشکیان با اشاره به رویکرد عدالتمحور دولت در لایحه بودجه، اظهار داشت: با وجود رشد دو درصدی بودجه، حقوق کارکنان ۲۰ درصد افزایش یافته است. اگرچه این میزان با تورم تناسب کامل ندارد، اما با افزایش معافیتهای مالیاتی تا حدی جبران شده است.
وی توضیح داد: حقوقبگیرانی که تا ۴۰ میلیون تومان دریافتی دارند، بهطور کامل از مالیات معاف شدهاند و حقوقهای بین ۴۰ تا ۹۳ میلیون تومان تنها ۱۰ درصد مالیات پرداخت میکنند. همچنین مرحله سوم متناسبسازی حقوق بازنشستگان در سال آینده اجرا میشود که با احتساب آن، میانگین رشد حقوق بازنشستگان به ۳۶ درصد خواهد رسید.
رئیسجمهور با انتقاد از ساختار فعلی یارانههای پنهان، گفت: در سال جاری حدود ۶ میلیارد دلار صرف واردات بنزین شد؛ در حالی که میتوان با مدیریت مصرف و اصلاح الگوی توزیع، این منابع را بهطور مستقیم به مردم اختصاص داد.
پزشکیان افزود: سالانه حدود ۲۹۰ هزار میلیارد تومان یارانه نان پرداخت میشود، اما نان با قیمت بالا به دست مردم میرسد. همچنین در بودجه سال آینده حدود ۸ میلیارد دلار ارز ترجیحی پیشبینی شده، در حالی که قیمت کالاها در بازار تفاوتی با ارز آزاد ندارد.
وی تصریح کرد: مهمترین اولویت دولت معیشت مردم است و با توجه به تأثیر نوسانات ارزی و تورم بر زندگی مردم، دولت در هر صورت طرح کالابرگ را اجرا خواهد کرد.
رئیسجمهور با تأکید بر اینکه مهمترین اولویت دولت معیشت مردم است، گفت: با توجه به نوسانات نرخ ارز و افزایش تورم که فشار مضاعفی بر زندگی مردم وارد میکند، دولت در هر شرایطی طرح کالابرگ را اجرا خواهد کرد تا قیمت اقلام اساسی مصرفی برای اقشار مختلف جامعه تثبیت شود.
پزشکیان در ادامه بررسی کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: هر میزان که قیمت این اقلام افزایش یابد، دولت مابهالتفاوت آن را پرداخت خواهد کرد یا خود کالا را با قیمت ثابت در اختیار مردم قرار میدهد تا تکانههای ارزی اثر منفی بر معیشت خانوارها نداشته باشد و سفره مردم کوچکتر نشود.
وی افزود: دولت برای تقویت معیشت مردم، پیشبینی کرده است ۱۷۰ هزار میلیارد تومان از محل مالیات بر ارزش افزوده مستقیماً صرف حمایت معیشتی شود تا بخشی از فشار گرانی از دوش مردم برداشته شود.
رئیسجمهور با اشاره به سیاستهای عدالتمحور بودجه، تصریح کرد: برای افزایش پرداختی به کارکنانی که از محل بودجههای استانی حقوق دریافت میکنند، منابعی پیشبینی شده تا فاصله حقوق میان استانها و مرکز کاهش یابد. همچنین اعتبارات کمیته امداد امام خمینی (ره) با رشد ۳۳ درصدی و اعتبارات سازمان بهزیستی با افزایش ۳۹ درصدی همراه خواهد بود.
پزشکیان ادامه داد: در سال آینده، برای مادرانی که صاحب فرزند میشوند، ماهانه دو میلیون تومان به حساب مادر واریز خواهد شد. همچنین بودجه حمایت از تغذیه کودکان زیر خط فقر ۴۶ درصد افزایش مییابد.
وی گفت: بودجه پوشش تحصیلی دانشآموزان، بهویژه در استانهای محروم از جمله سیستان و بلوچستان، ۵۰ درصد افزایش یافته است. علاوه بر این، بودجه تأمین شیر مدارس ۷۷ درصد، ایاب و ذهاب دانشآموزان در مناطق محروم ۴۸ درصد و اعتبارات حوزه بهداشت و درمان ۴۶ درصد رشد خواهد داشت.
رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به حمایت دولت از توسعه کشور، اظهار داشت: از محل بودجه عمومی، ۶۰۰ هزار میلیارد تومان برای طرحهای عمرانی پیشبینی شده که معادل بودجه عمرانی سال جاری است، اما با ابتکارات جدید، منابع توسعهای به شکل معناداری افزایش خواهد یافت.
پزشکیان توضیح داد: در حوزه مولدسازی، برای نخستین بار ۱۳۰ هزار میلیارد تومان به تفکیک دستگاهها در نظر گرفته شده تا هر دستگاه بتواند از محل فروش اموال مازاد خود، طرحهای نیمهتمام اولویتدار را تکمیل کند. بهعنوان نمونه، وزارت علوم میتواند خوابگاههای دانشجویی و وزارت بهداشت بیمارستانهای نیمهتمام را به سرانجام برساند.
وی افزود: همچنین ۱۶۰ هزار میلیارد تومان از درآمدهای اختصاصی دستگاهها به طرحهای عمرانی اختصاص یافته و دولت برای نخستین بار ۲۵ هزار میلیارد تومان برای تأمین قیر در بودجه سال آینده پیشبینی کرده است.
رئیسجمهور با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری، گفت: دولت ۲.۱ میلیارد دلار از محل صادرات نفت را برای تکمیل طرحهای ریلی و کریدورهای حملونقل کشور اختصاص خواهد داد. اتصال چابهار به زاهدان، سرخس و کریدورهای شمال ـ جنوب و شرق ـ غرب از اولویتهای راهبردی دولت است تا زمینه گسترش تجارت با کشورهای همسایه فراهم شود.
پزشکیان تأکید کرد: با احتساب این منابع، بودجه عمرانی کشور بیش از ۸۰ درصد رشد خواهد داشت.
وی در ادامه با اشاره به اهمیت تأمین پایدار انرژی برای تولید، اظهار داشت: دولت تمرکز ویژهای بر پروژههای بالادستی نفت و گاز، جمعآوری گازهای مشعل و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر بهویژه انرژی خورشیدی دارد تا صنایع کشور در زمستان با قطع گاز و در تابستان با قطعی برق مواجه نشوند.
رئیسجمهور افزود: ایجاد معاونت رئیسجمهور و سازمان بهینهسازی مصرف انرژی، گام مهمی برای کاهش مصرف، صرفهجویی و هدایت منابع آزادشده به بخش تولید است.
پزشکیان با تأکید بر شفافیت بودجهای، گفت: دولت تلاش کرده از درج درآمدهای غیرواقعی ناشی از صادرات نفت، مولدسازی یا خصوصیسازی جلوگیری کند تا کسری بودجه ایجاد نشود.
وی ادامه داد: موضوعاتی مانند یارانه نان به ارزش حدود ۲۹۰ هزار میلیارد تومان و واردات بنزین، بهصورت ردیف جمعی ـ خرجی در لایحه آمده تا در صورت موافقت مجلس، این یارانهها بهصورت مستقیم به مردم منتقل شود.
رئیسجمهور تصریح کرد: امروز بخش قابل توجهی از یارانهها به واسطهها میرسد، در حالی که اگر منابع مستقیماً به مردم داده شود، میتوان ماهانه چند میلیون تومان به هر خانواده پرداخت کرد و دست واسطهها را از معیشت مردم کوتاه نمود.
پزشکیان با بیان اینکه همه مسئولان در برابر معیشت مردم مسئول هستند، گفت: اگر نتوانیم مشکل معیشت مردم را حل کنیم، در پیشگاه خداوند پاسخی نخواهیم داشت. حکومت و سیاستگذاری برای این است که گرهی از زندگی مردم باز شود.
وی با انتقاد از توزیع ناعادلانه یارانههای انرژی افزود: امروز یک خودروی شخصی با مصرف بنزین، ماهانه چندین میلیون تومان یارانه پنهان دریافت میکند، در حالی که بخش بزرگی از جامعه با مشکلات معیشتی، درمانی و رفاهی روبهرو هستند.
رئیسجمهور تأکید کرد: تنها با ۱۰ درصد صرفهجویی در مصرف انرژی میتوان منابع قابل توجهی آزاد کرد که هم صرف افزایش حقوق، هم توسعه زیرساختها و هم بهبود معیشت مردم شود.
پزشکیان در پایان با دعوت به همکاری و تعامل میان دولت و مجلس، گفت: حل مشکلات معیشتی نیازمند تصمیم مشترک، شجاعانه و عادلانه است. دولت مصمم است این مسیر را با پشتوانه مجلس و با وحدت، انسجام و هماهنگی پیش ببرد.