۲۱ کشور عربی و اسلامی فرامنطقهای، شامگاه شنبه با صدور بیانیهای مشترک، مخالفت قاطع خود را با اقدام اسرائیل در بهرسمیتشناختن اقلیم «سومالیلند» در جمهوری فدرال سومالی اعلام کردند و نسبت به پیامدهای خطرناک این تصمیم بر صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی هشدار دادند.
بر اساس این بیانیه، کشورهای مصر، الجزایر، جزایر قمر، جیبوتی، گامبیا، ایران، عراق، اردن، کویت، لیبی، مالدیو، نیجریه، سلطنت عمان، پاکستان، فلسطین، قطر، عربستان سعودی، سومالی، سودان، ترکیهکردهاند.
امضاکنندگان این بیانیه با تأکید بر اینکه این اقدام بیسابقه پیامدهای بسیار خطرناکی برای صلح و امنیت منطقه شاخ آفریقا و دریای سرخ بههمراه دارد، اعلام کردند که این تصمیم، تأثیرات جدی و مخربی بر صلح و امنیت بینالمللی خواهد داشت و نشاندهنده بیاعتنایی آشکار اسرائیل به قواعد حقوق بینالملل است.
کشورهای عربی و اسلامی، اقدام اخیر را «نقضی آشکار قواعد حقوق بینالملل و منشور سازمان ملل متحد» دانسته و آن را مغایر با اصول تثبیتشده مبنی بر حفظ حاکمیت کشورها و وحدت و تمامیت ارضی آنها توصیف کردند.
در ادامه این بیانیه، بر حمایت کامل از حاکمیت جمهوری فدرال سومالی تأکید شده و هرگونه اقدام که منجر به تضعیف وحدت سومالی، تمامیت ارضی آن و حاکمیت این کشور بر سراسر سرزمینش شود، مردود اعلام شده است.
بیانیه مشترک همچنین هشدار داده است که بهرسمیتشناختن استقلال بخشهایی از سرزمین کشورها، سابقهای خطرناک بهشمار میرود و تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بینالمللی و اصول بنیادین حقوق بینالملل و منشور سازمان ملل متحد محسوب میشود.
کشورهای امضاکننده، هرگونه تلاش برای پیوند دادن این اقدام با طرحهای مربوط به آوارگی و کوچ اجباری مردم فلسطین به خارج از سرزمینشان را بهطور مطلق رد کرده و چنین طرحهایی را از نظر شکلی و ماهوی غیرقابل قبول دانستند.
این موضعگیری در حالی صورت میگیرد که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل روز جمعه از بهرسمیتشناختن «جمهوری سومالیلند» خبر داد و اعلام کرده که بیانیهای مشترک برای برقراری کامل روابط دیپلماتیک، تبادل سفارت و سفیر و آغاز همکاری فوری در حوزههای کشاورزی، بهداشت و فناوری امضا شده است.
نتانیاهو این اقدام را در چارچوب آنچه «روح توافقهای ابراهیم» خوانده، توصیف کرده و از عبدالرحمن محمد عبدالله (عرو)، رئیس اقلیم سومالیلند، برای سفر به سرزمینهای اشغالی دعوت کرده است.
اسرائیل از سومالیلند چه میخواهد؟
اما جنبه اصلی و استراتژیک این اقدام، موقعیت جغرافیایی منحصربهفرد سومالیلند است. این منطقه در شاخ آفریقا، با دسترسی مستقیم به خلیج عدن و نزدیکی به تنگه بابالمندب، بر یکی از مهمترین شاهراههای اقتصادی جهان نظارت دارد.
بابالمندب، که دریای سرخ را به اقیانوس هند متصل میکند، مسیر عبور میلیونها بشکه نفت روزانه و تجارت جهانی است.
اسرائیل با این شناسایی، به دنبال نظارت دقیقتر بر بابالمندب و دسترسی به قلمرو و حریم هوایی سومالیلند است تا عملیات علیه یمن را تسهیل کند. بندر بربره نیز میتواند به عنوان پایگاه لجستیکی برای هرگونه عملیاتی در منطقه عمل کند.