تاریخ شاهنشاهان و پادشاهان خودکامه، با فساد در آمیخته است. سرزمین ایران نیز پادشاه فاسد خودکامه کم ندیده است؛ اما در این میان خاندان پهلوی گوی سبقت را از گذشتگان ربوده و پادشاهان فاسد پیشین را رو سفید کرده است! دربار پهلوی مملو از فسادی بود که تقریباً هیچ کس را سالم نگذاشته بود. هر یک از درباریان و منسوبان به شاه و دربار به نحوی مشغول چپاول ملت بودند. فساد شخص شاه عاملی بود برای آنکه به فساد زیر دستان بی‌توجه باشد. در این میان خاطراتی بعدها از سوی افرادی که به این دربار فاسد تعلق داشتند، منتشر شده که تنها بخشی از این کارنامه سیاه را آشکار می‌کند.

كتاب «محافظ شاه» اولین بار در ایران در سال 1377 از سوی انتشارات اهل قلم چاپ شد. نویسنده کتاب «علی شهبازی» یكی از قدیمی‌ترین محافظان محمدرضا پهلوی است كه در دوران قبل از كودتای آمریكایی 28 مرداد 1332 به گارد شاهنشاهی ملحق شد. نمونه‌ای از فساد دربار پهلوی را می‌توان در لابه‌لای اوراق این کتاب مشاهده کرد.

وی یکی از فاسدترین افراد دربار پهلوی را همسر شاه می‌داند و در این باره می‌نویسد: «همین كه فرح علیاحضرت كشور شد،‌ هر كدام از اعضای خانواده به جایی رسیدند كه قلم از نوشتن غارت‌گری‌‌ها و بی‌عفتی‌های آنها عاجز است. از بودجه مملكت برای هر كدام از فامیل‌های فرح‌ یك كاخ مجلل ساختند و تحویل دادند و برای هر كدام دو دستگاه ماشین آ‌خرین مدل خریدند و تحویل دادند. حساب‌های بانكی‌شان را پر كردند. حتی برای كلفت‌ها و نوكرانشان خانه و ماشین خریدند.(ص 222)

یکی از فامیل‌های فرح که به واسطه وی در دربار پهلوی قدرت یافت، دایی‌اش محمدعلی قطبی بود. در صفحه 225 کتاب درباره وی می‌خوانیم: «وزیر كشاورزی استرالیا به محمدعلی قطبی كه خود را نماینده علیاحضرت معرفی می‌كرد، اظهار كرده بود كه ما میلیون‌ها تن گوشت‌ یخ‌زده داریم كه طبق نظر متخصص، دیگر خواص غذایی خود را از دست داده‌‌اند. به دنبال كسی یا كشوری هستیم كه اینها را بخرند و برای كود استفاده كنند... قرار می‌شود كه با استرالیا‌یی‌ها وارد گفت‌وگو شوند و تمام آن گوشت‌های یخ‌زده فاسد را خریداری كنند و وارد ایران كرده و به خورد مردم نجیب ایران بدهند... این ماجرا نه‌تنها عدة زیادی را كه در قصابخانه برای ذبح گاو و گوسفند و پوست‌كندن آنها و بار كردن آنها در ماشین‌های گوشت‌ بیکار كرد، بلكه عده زیادی از دامداران كشور نیز بیچاره شدند.»

مهدی دنگچی

ایتالیا، کشوری در جنوب اروپاست و پایتخت آن شهر رم است. این کشور از شبه‌جزیره ایتالیا و دو جزیره سیسیل و ساردِنی در دریای مدیترانه تشکیل شده است. ایتالیا پنجمین کشور پرجمعیت اروپا و بیست و سومین کشور پرجمعیت دنیاست. پس از فروپاشی امپراتوری روم، منطقه ایتالیا به مناطق و شهرهای خودگردان بسیاری تقسیم شد(از جمله جمهوری ونیز و دولت کلیسا) اما واحدهای مختلف سیاسی در منطقه ایتالیا در سال ۱۸۶۱، از سوی پادشاه «ویکتور امانوئل دوم» متحد شدند و کشور کنونی ایتالیا را به‌ وجود آوردند. این حکومت تا سال ۱۹۴۶ پایدار ماند، تا اینکه ایتالیایی‌ها تصمیم گرفتند یک جمهوری با قانون اساسی تأسیس کنند.

ایتالیایی‌ها به تبعیت از دیگر کشورهای اروپایی به تدریج سودای استعمارگری در سر پروراندند. این اقدام با با خرید شرکتی تجاری در شهر ساحلی «عصب» در دریای سرخ و کشور اریتره به سال ۱۸۶۹ میلادی آغاز شد. در سال ۱۸۸۲، این خرید از سوی دولت ایتالیا مصادره شد و اولین قلمرو خارجی ایتالیا به حساب آمد. در طول دو دهه بعدی سرعت اروپایی‌ها برای تصاحب آفریقا افزایش یافت. در این دوران، شاهد رقابت ایتالیا و فرانسه بر سر سرزمین‌های شمالی آفریقا و به خصوص تصرف تونس هستیم که در نهایت به تنظیم قرارداد «باردو» در سال 1881 و سلطه فرانسوی‌ها انجامید. این مسئله خود به کینه‌ای در روابط این دو کشور بدل شد که در قالب جنگ جهانی اول ظهور کرد. 

ایتالیا در سال 1895 اعتبار جدیدی برای توسعه نیروی دریایی خود تخصیص داد و خود را آماده حمله به اتیوپی ‌کرد. ایتالیایی‌ها دو بار در قرن نوزدهم، در کشورگشایی ناکام شدند و شکست خوردند: اولین بار در سال 1877 در نبردی که به نبرد «دوغالی» شهرت یافت و بار دیگر در حمله برای اشغال اتیوپی در نبرد «آدوا» که در سال 1896 رخ داد.

با شروع جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴، ایتالیا به تنهایی یک مستعمره در ساحل دریای سرخ (اریتره)، تحت‌الحمایه بزرگی در سومالی و قدرت مدیریتی لیبی را به دست آورده بود. در خارج از آفریقا، ایتالیا صاحب امتیاز «تین تسین» در چین بود و «جزایر دودکانیز» در نزدیکی سواحل ترکیه را در اختیار داشت. در طول جنگ جهانی اول، ایتالیا، آلبانی جنوبی را اشغال کرد تا به  دست اتریش و مجارستان نیفتد. در سال ۱۹۱۷ نیز یک تحت‌الحمایه در آلبانی تأسیس کرد که تا سال ۱۹۲۰ باقی ماند.

بدین سال ایتالیایی‌ها نیز از رقبای اروپایی خود عقب نماندند و به یکی از استعمارگران جنایت کاری تبدیل شدند که دستانشان به خون هزاران تن از مردم مسلمان و مظلوم لیبی، اتیوپی، اریتره و سومالی آلوده شد.

محمد گنجی