یادداشت شفاهی از احمد توکلی

شفافیت موضوعی صد درصد دینی و از باب امر به معروف و نهی از منکر واجب بسیار مهمی است. حضرت علی(ع) می‌فرمایند اگر این نکته رعایت شود، همه امور اصلاح می‌شود و اگر ترک شود، اشرار بر مردم حاکم می‌شوند. بنابراین وقتی مهم‌ترین مصداق دین متوجه حکومت است، حکومت باید واجبات اسلامی را ساده کند تا مردم آنها را راحت و صحیح انجام دهند و اگر حکومتی بخواهد مشارکت مردم را با خود داشته باشد و ملت راه صحیح خود را پیدا کنند، باید شرح فعالیت‌های خود را در اختیار مردم قرار دهد، در واقع باید کارهای‌شان شفاف باشد. اهمیت شفافیت در حکومت‌داری چنان است که حضرت علی(ع) در این باره می‌فرمایند: «بدانید، حقی كه شما بر عهده من دارید این است كه چیزی را از شما مخفی ندارم، جز اسرار جنگ را.» رهبر معظم انقلاب نیز به پیروی از مولای‌شان در امر شفافیت می‌فرمایند: «ما همه مسائل، غیر از امور مربوط به امنیت دفاعی کشور را شفاف به مردم اعلام می‌کنیم. زمانی که نماینده‌های مجلس نامزد انتخابات مجلس می‌شوند، باید همه مشخصات و نظرات خود را صادقانه با مردم در میان بگذارند و تقلب نکنند.»

شفافیت در مجلس باید آرای نمایندگان به مصوبات مجلس را هم شامل شود، از سوی دیگر باید بر عملکردشان نظارت شود و حضور آنها در مجلس، مأموریت‌ها و مسافرت‌ها باید روشن و شفاف باشد، اگر این اتفاق بیفتد مردم متوجه عملکرد نماینده خود می‌شوند و درمی‌یابند که به چه فردی رأی داده‌اند؛ بنابراین عملکردها صحیح‌تر و صادقانه‌تر می‌شود و اگر نماینده‌ای خلاف رأی خود عمل کند، مشخص می‌شود. در واقع با شفافیت، به نوعی مردم بر عملکرد نماینده منتخب خود در خانه ملت نظارت
می‌کنند.

 نگاهی به مجلس سوم

انتخابات مجلس سوم در روز ۱۹ فروردین سال ۱۳۶۷ و با حضور ملت شجاع ایران در پای صندوق‌های رأی برگزار شد آن هم در حالی كه جنگ به روزهای سخت خود رسیده و رژیم بعثی شهرهای كشور را به بمباران هوایی و حتی بمباران شیمیایی تهدید كرده بود. فضای سیاسی كشور نیز در آستانه برگزاری این انتخابات دستخوش تحولاتی مهم بود. در مهر ماه ۱۳۶۵ امام خمینی(ره) سازمان مجاهدین انقلاب را به سبب ایجاد و گسترش اختلافات دو جناح شكل‌دهنده آن منحل کرد. حزب جمهوری اسلامی نیز از این گزند دور نبود و به درخواست بزرگانش و تأیید حضرت امام(ره) در خرداد سال ۱۳۶۶ منحل شد.

این اختلافات در سطوح مختلف كشور در حال گسترش بود. یكی دیگر از نمونه‌های بارز این موضوع، انتخاب میرحسین‌موسوی به نخست وزیری بود كه با اختلافات و تنش‌های فراوان همراه بود و سرانجام با اعلام نظرحضرت امام(ره) و انتخاب مجدد وی به پایان رسید.

در آستانه انتخابات مجلس سوم، اختلافات به اوج خود رسیده بود، به نحوی كه زمینه‌های جدی شكل‌گیری تشكلی جدید فراهم شد و عملاً در تهران دو لیست متفاوت به نام‌های «جامعه روحانیت» و «مجمع روحانیون» منتشر شد و مجمع روحانیون توانست اكثریت كرسی‌های مجلس را به دست آورد و دبیركل مجمع‌، مهدی كروبی‌، برای مقام نائب رئیس مجلس سوم انتخاب شود و بعد از مدتی، در سال ۱۳۶۸ و پس از انتخاب آقای هاشمی‌رفسنجانی به عنوان رئیس‌جمهور، وی به صندلی ریاست مجلس سوم تكیه بزند.

همچنین در این دوره وزیر وقت كشور درباره صلاحیت اعضای گروهک نهضت آزادی از حضرت امام(ره) سؤال می‌كند و حضرت امام(ره) طی نامه‌ای كتبی آن گروه را غیر قانونی اعلام می‌کند و هیئت اجرایی را بر اساس همان داوطلبان وابسته به این گروه، تأیید صلاحیت نمی‌كند.

هر کدام از نمایندگان مجلس، منتخب حوزه انتخابی معینی هستند؛ اما نمایندگی‌ آنان همگانی و از سوی همه ملت ایران است؛ مردم شهر و منطقه باید بدانند که نمایندگان آنها برای پیگیری مشکلات یا مسائل مردم حوزه انتخابی‌شان در مجلس اختیارات و حقوقی دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنم:

هر یک از نمایندگان می‌توانند در نطق پیش از دستور خود هرگونه کوتاهی مجریان در اجرای قوانین یا عملکردشان در یک منطقه را به طور شفاهی تذکر دهند. حتی در صورت نقض قانون یا سوء جریان امور در دستگاه‌های اجرایی، نمایندگان مجلس می‌توانند از طریق رئیس مجلس به وزیر مسئول یا رئیس‌جمهور به طور کتبی تذکر دهند.

طبق اصل ۷۶ قانون اساسی، مجلس حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور و تمام مناطق و مسائل را دارد. بر این اساس موضوع تحقیق و تفحص عام است و علاوه بر وزارتخانه‌ها، دولت و سایر مدیریت‌ها در استان‌ها و شهرها شامل کلیه بخش‌های کشور می‌شود. بر اساس این اصل «هر کسی شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد می‌تواند شکایت خود را کتبا به مجلس شورای اسلامی عرضه کند. مجلس موظف است به این شکایت رسیدگی کند و پاسخ کافی بدهد.»

همچنین از جمله فواید و اختیارات مهم یک نماینده برای مردم اصل ۸۴ است که جنبه منطقه‌ای و ملی دارد. بر اساس آن «هر نماینده در برابر تمام ملت  مسئول است و حق دارد در همه مسائل داخلی و خارجی کشور اظهار نظر نماید.» در اصل ۸۶ نیز آمده است: «نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهار نظر و رأی خود کاملاً آزادند و نمی‌توان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده‌اند یا آرایی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده‌اند تعقیب یا توقیف کرد.»

روح‌الله صنعتکار 

بررسی تحرکات و مواضع ضد انقلاب در هفته گذشته، نشان‌دهنده تمرکز دشمن بر تحریم انتخابات است. در مقاله‌ای با عنوان «ایران؛ انتخابات در نظام‌های غیر دموکراتیک» به قلم «مهدی نوربخش»  در مقاله‌ای تلاش می‌کند با اشاره به دلایل زیر، ملت ایران را از شرکت در انتخابات منصرف کند:

1ـ وجود دولت پنهان و موازی و تأثیرگذار بر تصمیم‌گیری‌های کلان کشور؛

2ـ طبیعت سرکوبگرانه نظام در ایران و میزان خشونت در مقابل شهروندان کشور پس از اتفاقات آبان ماه؛

3ـ محکوم کردن خشونت دولتی از سوی گروه‌های اجتماعی؛

4ـ قرار گرفتن مجلس انتخابی در مقابل دولت پنهان؛

5ـ خالی کردن پشت مردم از سوی دولت انتخابی و پیوستن به نظام و دولت پنهان و موازی.

از این‌رو در تلاش است مردم را از رفتن به سر صندوق رأی منصرف کرده و با القای ناامیدی برگزاری انتخابات در ایران را نمایشی قلمداد ‌کند. دشمنان نظام سعی می‌کنند جمهوری اسلامی را نظامی غیر مدنی معرفی کنند که به انتخابات و شرکت شهروندان در سیاست، مقطعی و صوری و برای منافع خاصی نگاه می‌کند.  خطی که برخی از چهره‌های تندرو در داخل نیز دنبال می‌کنند شبكه رسانه‌اى سلطنت‌طلب «بيان» در 22 آذر 1398 با اشاره به سخنرانی سیدمصطفی تاج‌زاده با موضوع «آشتی ملی» یا «مشت آهنین»؟ که با ادعای وجود دولت پنهان در حکومت، انتخابات در ایران را زیر سؤال می‌برد تلاش می‌کند مخاطبان را از شرکت در انتخابات منصرف کند و با تأکید بر این نکته که تداوم وضعیت موجود ناممکن است و جمهوری اسلامی دو انتخاب استراتژیک بیشتر ندارد؛ سیاست «مشت آهنین» یا «آشتی ملی» بر همه صحبت‌های تاج‌زاده صحه می‌گذارد.