«الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ وَ کَفی بِاللَّهِ حَسِیباً)؛ کسانی که پیام‌های خدا را ابلاغ می‌کنند و از او می‌ترسند و از هیچ‌کس جز خدا بیم ندارند، و خدا برای حسابرسی کفایت می‌کند.(احزاب/ 39)

تبلیغ و بیان احکام و معارف دینی برای مردم و آشنا کردن آنان با پیام آسمانی از وظایف مهم انبیای الهی بوده است. آنان زندگی خود را در راه تبلیغ پیام الهی و آشنا کردن مردم با خداوند و احکام پاک او گذرانده‌اند؛ چراکه نجات و سعادت انسان‌ها در گروی انجام تکالیف و دوری از همه آفات و انحرافات است. این مهم، یعنی تبلیغ معارف دینی، در قرآن کریم نیز به ‌عنوان یکی از بهترین اعمال شناخته شده است و مبلّغان از مقام و جایگاه رفیعی برخوردار شده‌اند.

تبلیغ از منظر امام خمینی(ره)

«می‌دانید که سلاح تبلیغات، برنده‌تر از کاربرد سلاح در میدان‌های جنگ است، باید از اسلحه تبلیغات آنها بیشتر ترسید و متأسفانه ما در این زمینه ضعیف هستیم... امیدوارم با هماهنگی و نظم در تبلیغات، تمام دسیسه‌های دشمن خنثی شود.»

(صحیفه امام، ج 16، ص 113‌ و 114)

از دیدگاه امام خمینی(ره)، تبلیغات در هر عصرى لازم است و جزء امور واجب شمرده مى‏شود؛ اما در عصر کنونى که ابزارهاى ارتباط و وسایل تبلیغ بیش از صدر اسلام فراهم است و دنیا دستخوش تحولى بزرگ شده و چونان عائله واحد، همه اهل خود را در محصوره کوچکى مجتمع کرده است و تبلیغات در دنیا در رأس همه امور قرار گرفته، اهمیتش مضاعف شده است.

تبلیغ از منظر رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی)

«اساس کار در بین علمای شیعه، عبارت از تبلیغ و رساندن حقایقِ دین است؛ البته این کار، سطوح مختلفی دارد: یک سطح، سطح عامّه مردم است. سطح دیگر، مربوط به کسانی است که تا حدودی از معرفت و آگاهی برخوردارند. یک سطح هم مربوط به زبدگان جامعه است؛ افرادی که اگرچه در علمِ دین، آگاهی و معرفتی ندارند؛ ولی در رشته‌های علوم دیگر یا فنون مختلف زندگی، اشخاص برجسته‌ای محسوب می‌شوند و داری ذهن وقّاد و هوش سرشار و تجربه و آگاهی و معرفتند؛ اینها هم جزو مخاطبینِ مبلّغینِ دین به شمار می‌آیند؛ اینها هم احتیاج دارند که برای‌شان دین بیان شود. پس در یک نگاه کلّی، مبلّغِ دین با قشرهای مختلفی مواجه است و فقط با طبقه عامی محض رو‌به‌رو نیست؛ بلکه با افرادی که تا حدود زیادی از معرفت و علم و دانش و تجربه برخوردار هستند نیز مواجه می‌شود. این مطلب قابل توجّهی است که اساس و ملاک تصمیم‌گیری می‌شود.» (بیانات، ماه مبارک رمضان، سال 1374)

تبلیغ و دعوت به سوی ارزش‌های اسلامی و الهی در فرهنگ قرآن و سیره پیامبران و ائمه معصوم(ع) وظیفه‌ای همگانی و همیشگی برای مسلمانان بوده و دارای اهمیت بسیار زیادی است. با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در ایران و شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،  بخشی از این وظیفه مهم و رسالت بزرگ بر دوش معاونت فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه گذاشته شده است. در ادامه این روند، هم‌اکنون معاونت فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه با هدف تعمیق معنویت و ارتقای روحیه جهادی و شهادت‌طلبی در میان کارکنان در سپاه، اقدام به طراحی و اجرای برنامه‌های معنوی و فرهنگی کرده است؛ این برنامه‌ها از سوی ادارات، مراکز و مدیریت‌های معاونت فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه در طول سال به اجرا در می‌آید که به مناسبت هفته تبلیغ و اطلاع‌رسانی دینی، پای صحبت‌های سردار سرتیپ دوم پاسدار «حسین محبی» نشستیم تا به گوشه‌ای از این اقدامات اشاره کنیم. آنچه در ادامه می‌آید، ماحصل مطالب مطرح‌شده در این گفت‌وگوست.

اقدامات تبلیغی هنری

معاونت فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی فقیه در سپاه در حوزه تبلیغی و هنری برنامه های مختلفی را طراحی و به اجرا درآورده است که این برنامه ها در اداره تبلیغی هنری در حال اجرا می باشد. اهم این اقدامات به شرح زیر می باشد:

رئوس برنامه‌های تبلیغی و هنری، مشتمل بر حوزه تبلیغات، هنر، جنگ نرم،  نماز و عترت می‎باشد. همچنین در موضوع امور تبلیغی فعالیت‌های فضاسازی محیطی و کالبدی مراکز سپاه، برگزاری مراسم و مناسبت‌ها در ایام الله دینی و انقلابی، برگزاری اردوها و بازدیدهای فرهنگی ویژه کارکنان، امور فرهنگی تبلیغی حوزه سربازان اعم از غنی‌سازی اوقات فراغت، بزرگداشت مقام سرباز و برگزاری مراسم روز سرباز، مسئولیت کمیته فرهنگی هنری جشنواره حضرت علی اکبرعلیه السلام جوان سرباز، برگزاری مسابقات فرهنگی، هنری و کتابخوانی ویژه سربازان و شناسایی و بکارگیری سربازان فرهنگی تبلیغی در رده‌ها از جمله برنامه‌های شاخصی است که به صورت مداوم در رده‌ها اجرا می‌شود.

فضاسازی محیطی:

یکی از اقدامات مهم در حوزه تعظیم و گرامیداشت شعائر و ایام الله و دیگر مناسبت های ملی و مذهبی فضاسازی محیطی اماکن سپاه می باشد، براین اساس در سال 98 تنها برای فضاسازی محیطی مناسبت‌های دینی و انقلابی بیش از 132 هزار متر بنر و 475 هزار پوستر و تراکت در رده‌های سپاه طراحی، تولید و نصب شده است، این در حالی است که به جهت مضایق اعتباری و رعات اصل صرفه‌جویی بسیاری از بنرهای تولیدی در آرشیو نگهداری شده و در زمان خود، برقرار می‌گردد.

در موضوع بزرگداشت ایام الله دینی و انقلابی و برگزاری مراسم و مناسبت‌ها، براساس آمار احصاء شده بیش از 26450 مراسم دینی و انقلابی در رده‌های سپاه برگزار و قریب به 3 میلیون و 160 هزار نفر برنامه، با حضور پاسداران، سربازان، خواهران و مدعوین خارج از سپاه به صورت متناوب، برگزار شده است. همچنین مخاطبین سرباز شرکت کننده در بازدیدهای فرهنگی در سال 98، بالغ بر 37 هزار و 500 نفر بوده و 465 مراسم بزرگداشت مقام سرباز به صورت همزمان در تاریخ 1 مهر سال 98 در رده‌های اصلی و بزرگ سپاه برگزار شده است، همچنین 16 هزار 323 نفر از سربازان در سال 98 در مسابقه فرهنگی و کتابخوانی با موضوع بیانیه گام دوم انقلاب شرکت کرده و با همکاری فرماندهان محترم رده‌های سپاه بالغ بر 370 میلیون ریال هدیه نقدی و 7 هزار نفر روز مرخصی تشویقی به عزیزان سرباز تقدیم شده است. در موضوع امور هنری، توانمندسازی سرمایه هنری سپاه در قالب دوره‌های عرضی تخصصی تبلیغات محیطی، گرافیک کاربردی و موسیقی و سرود در سال 98 مورد توجه جدی قرار گرفت و در ادامه دوره‌های سالانه، مسئولین تبلیغات محیطی رده‌های روابط عمومی و تبلیغات و سرگروه‌ گروه‌های هنری سپاه در دوره‌های یاد شده حضور یافتند.

فعالیت ها و برنامه های هنری:

از مهمترین فعالیت‌های حوزه هنری، برگزاری دومین کنگره فرهنگ و هنر و هشتمین جشنواره فرهنگی هنری سپاه در 11 رشته هنرهای تجسمی، آوایی و نمایشی از قبیل خوشنویسی، کاریکاتور، عکاسی، طراحی پوستر، سرود جمع‌خوانی، سرود تک‌خوانی، همخوانی و تواشیح، تئاتر، فیلم کوتاه، کلیپ یا نماهنگ و اجرای حماسی بوده است. در کنگره یاد شده 487 پاسدار، 95 سرباز و 8 خواهر شاغل شرکت کرده و 1133 اثر هنری به دبیرخانه ارسال و پس از سازماندهی در دبیرخانه با دعوت از داوران مطرح کشوری، آثار برگزیده انتخاب گردید.

در حوزه تولیدات چندرسانه‌ای فرهنگی و تبلیغی اعم از کلیپ‌های بین‌الصلاتین و لوح‌های صوتی در سال 98، 156 نماهنگ تولید شد، علاه بر این برای مخاطبین مراکز عملیاتی، جزایر و پاسگاه‌های مرزی، 4 مجله تصویری تولید و در سامانه اینترانت سپاه بارگزاری شد.

جنگ نرم:

در موضوع جنگ نرم علاوه بر تولید نشریه دیواری جنگ نرم، ارزیابی سنج‌ها و مؤلفه‌های جنگ نرم شایستگی‌های پاسداری در سطح رده‌های نمایندگی و رده‌های عمده سپاه مورد توجه قرار گرفت و در این موضوع، بیش از 15 هزار نفر از پاسداران ارزیابی شده و گواهی ارتقاء برای آنان صادر شد.

نماز:

در موضوع نماز نیز در سال 98 نسبت به  بازنگری و ابلاغ مجدد طرح منزلت نماز اقدام شد، براساس گزارش دریافتی از رده‌ها بیش از 250 جلسه ستاد طرح منزلت نماز در رده‌های اصلی سپاه تشکیل و متعاقب آن پشتیبانی‌های مناسبی از موضوع نماز و نمازخوانی در سپاه فراهم شد. به عنوان مثال در موضوع تجهیز نمازخانه‌ها و مساجد سپاه، 13972 متر مربع نمازخانه جدید احداث و نمازخانه قبل، بازسازی شد. همچنین بیش از 20 هزار و 115 جلد قرآن و مفاتیح در نمازخانه‌های سپاه توزیع گردید. در عین حال با برگزاری سلسله جلسات نکوداشت نماز در رده‌های سپاه از 2805 نفر از مؤذنین، مکبرین و خادمین نماز در سپاه تجلیل به عمل آمد. از جمله فعالیت‌های شاخص در زمان اخیر، راه‌اندازی و مدیریت کانال آئینه جان و عضوگیری از قریب 24 هزار نفر در آن است، همچنین در ماه مبارک رمضان سال جاری، تولید 30 ویژه‌برنامه رادیویی آئینه جان به صورت روزانه در رادیو معارف و پخش آن، از دیگر اقدامات شاخص در این مجموعه بوده است.

در ادامه فعالیت های تبلیغی هنری معاونت فرهنگی و تبلیغات، مدیریت دبیرخانه کنگره ملی شهدای روحانی و امور دبیرخانه قرارگاه معنویت و سلامت نمایندگی ولی فقیه در سپاه،  دبیری کمیته فرهنگی، تبلیغی، هنری و ادبی کنگره ملی شهدای روحانی، دبیری کمیته باورهای دینی بهداشت و سلامت طرح امام رضا(علیه السلام) ، مسئولیت دبیرخانه طرح منزلت نماز، مسئولیت کمیته فرهنگی هنری دوازدهمین جشنواره حضرت علی‌اکبرعلیه السلام جوان سرباز نیروهای مسلح و ... از جمله محورهای ایفای نقش معاونت در حوزه های تبلیغی هنری بوده که در اداره تبلیغی هنری انجام شده است.

اقدامات انتشاراتی

از جمله اقدامات معاونت فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه در حوزه نشر، ترویج فرهنگ مطالعه کتاب و کتاب‌خوانی، تولید نشریات فرهنگ پاسداری، فرهنگ سربازی‌، توشه فرهنگیار همچنین برگزاری کنگره شعر فرهنگیاران سپاه در سال‌های مختلف است که این برنامه‌ها در مدیریت انتشارات معاونت اجرا می‌شود.

کتاب و کتاب‌خوانی:

با توجه به اینکه ترویج و توسعه فرهنگ مطالعه کتاب و کتاب‌خوانی و افزایش سرانه مطالعه بین کارکنان و خانواده آنها از سوی معاونت فرهنگی و تبلیغات دنبال می‌شود، در این زمینه ده‌ها برنامه جامع در قالب طرح نهضت مطالعه کتاب در سپاه برنامه‌ریزی و به اجرا درآمده است.

معرفی کتاب به صورت هفتگی:

در قالب این برنامه تصویری با نام «روزنه معرفت» که به صورت هفتگی در بین‌الصلاتین رده‌های سپاه در سراسر کشور و به صورت هم‌زمان  به اجرا درمی‌آید، بعد از انتخاب کتاب از آثار منتشرشده نشرهای مختلف، برنامه‌ای به مدت پنج دقیقه شامل مقدمه مجری برنامه و معرفی کتاب، خوانش بخش‌های مهم کتاب به همراه تصویر صفحات خوانده شده و معرفی انتشارات مربوطه به نمایش گذاشته می‌شود.

در قالب این برنامه، تاکنون 130 کتاب از اکثر نشرهای مطرح به ویژه نشرهای حوزه دفاع مقدس تولید و برای 104 هزار نفر از مخاطبان، شامل فرماندهان، مسئولان، کارکنان و بسیجیان در بین‌الصلاتین نمازجماعت رده‌های سپاه پخش شده است. این برنامه کمک شایانی به معرفی نشرهای مختلف به کارکنان، آشنایی کارکنان با کتاب‌های جدید و جذاب و خرید کتاب بعد از معرفی در قالب این برنامه از سوی رده‌های سپاه کرده است.

تولید کتاب‌های صوتی: یکی دیگر از اقدامات معاونت فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه، تولید کتاب گویا برای استفاده فرماندهان، مسئولان، مدیران و کارکنان در خودروهای سواری و فضای مجازی است که در این راستا طی تفاهم با نشرهای مختلف تاکنون 20 کتاب گویا به شرح زیر تولید و عرضه شده است:

1ـ کتاب «رد پای روباه»، نقش مأموران ام آی شش در ایران و جاسوسی برای دولت انگلیس؛

2ـ کتاب «سلوک عارفان»، شرح احوال تعدادی از عرفا و بزرگان اخلاق؛

3ـ کتاب‌ «خاطرات مستر همفر»، خاطرات همفر، جاسوس انگلیسی و مؤسس فرقه ضاله وهابیت و نقش او در ایجاد این فرقه ضاله؛

4ـ کتاب «موعظه خوبان»، حاوی هشدارها و سفارش‌های کوتاه اخلاقی و معنوی بزرگان اخلاق و تعدادی از شهدا، از انتشارات زمزم هدایت؛

5ـ کتاب «احکام روزه»، مطابق با فتواهای رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی)، از انتشارات انقلاب اسلامی؛

6ـ کتاب «با کاروان حسینی» (جلد اول)، درباره حرکت کاروان امام حسین(ع) از مدینه تا کربلا و چرایی قیام حسینی، از انتشارات زمزم هدایت؛

7ـ کتاب «با کاروان حسینی» (جلد دوم)، روایت حرکت کاروان امام حسین(ع) از کربلا تا شام و از شام تا مدینه، از انتشارات زمزم هدایت؛

8ـ کتاب «مأموریت در تهران؛ خاطرات ژنرال هایزر»، خاطرات ژنرال هایزر از افسران عالی‌رتبه آمریکا و نقش او در حوادث قبل از انقلاب و زمینه‌سازی برای کودتا در ایران و حمایت از دولت بختیار؛

9ـ کتاب«جریان‌شناسی نفوذ در انقلاب‌ها»، بررسی عوامل و علل سقوط برخی انقلاب‌ها، ازجمله انقلاب حضرت موسی(ع) و رویدادهای سیاسی معاصر انقلاب اسلامی، از انتشارات زمزم هدایت؛

10ـ کتاب «خاطرات فردوست» (جلد اول)، درباره وقایع و رویدادهای دوره اول رژیم پهلوی، از انتشارات اطلاعات؛

11ـ کتاب «خاطرات فردوست» (جلد دوم)، فسادهای اخلاقی رژیم پهلوی و وقایع تا پیروزی انقلاب اسلامی، از انتشارات اطلاعات؛

12ـ کتاب «دشمن شدید»، نقش قوم یهود در پشت پرده حوادث و رویدادهای تاریخ، از انتشارات شهید کاظمی؛

13ـ کتاب «آیین روزه‌داری، احکام روزه‌داران»، مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) و توصیه‌های معظم‌له در موضوع اهمیت روزه و ماه مبارک، از انتشارات انقلاب اسلامی؛

14ـ کتاب «دیدار پس از غروب»، خاطرات شهید مدافع حرم، مهدی نوروزی، از انتشارات روایت فتح؛

15ـ کتاب «پیغام ماهی‌ها»، سرگذشت‌نامه سرلشکر پاسدار شهید حسین همدانی، از انتشارات نشر 27؛

16ـ کتاب «جای پای فرهاد»، روایت زندگی شهید زرتشتی، فرهاد خادم، از انتشارات روایت فتح؛

17ـ کتاب «لهوف»، سرگذشت حرکت کاروان حسینی، وقایع قبل، حین و پس از واقعه کربلا؛

18ـ کتاب «سکوی پنهان»، عملیات ارتش مصر علیه سکوی نفتی رژیم صهیونیستی، از انتشارات شهید کاظمی؛

19ـ کتاب «دخترم ناهید»، سرگذشت زندگی شهیده فاتحی‌کرجو و شهادت او به دست ضد انقلاب کومله، از انتشارات فاتحان؛

20ـ کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن»، سلسله جلسات رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله‌العالی) در شهر مشهد مقدس در سال 1353 در زمینه تشکیل حکومت اسلامی.

تولید کتاب‌های صوتی با هدف استفاده در خودروسواری و پر کردن اوقات فراغت مخاطبان در مأموریت‌ها و مسافرت‌ها موجب شده است علاوه بر کارکنان، خانواده‌های آنها نیز از این تولیدات بهره‌مند شوند؛ این تولیدات به میزان 75 میلیون دقیقه از سوی مخاطبان شده است. تداوم این تولیدات، از جمله برنامه‌های معاونت فرهنگی و تبلیغات سپاه است.

جشنواره سراسری کتاب‌خوانی:

برگزاری دو جشنواره سراسری کتاب‌خوانی در سپاه با اختصاص 2 میلیارد ریال جوائز نقدی، یکی دیگر از برنامه‌های سال‌های گذشته است؛ این جشنواره‌ها علاوه بر هزاران مسابقه کتاب‌خوانی است که در طول سال از سوی رده‌های سپاه برگزار می‌شود.

برنامه‌های هفته کتاب :

معاونت فرهنگی و تبلیغات سپاه به عنوان متولی ترویج و توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی در سپاه هم‌زمان با دیگر نهادها و سازمان‌ها در کشور، برنامه جامعی را ذیل شعار هفته کتاب در هر سال اجرا می‌کند و 10 اقدام اساسی در حوزه ترویج کتاب را در سراسر رده‌های سپاه، به صورت هم‌زمان به اجرا درمی‌آورد. برگزاری مسابقات کتاب‌خوانی در رده‌ها، بازدید کارکنان از کتابخانه‌های عمومی منطقه محل خدمت، برگزاری طرح مبادله و وقف کتاب، برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب و دیگر فعالیت‌های حوزه کتاب در هفته کتاب، مطابق ابلاغیات این معاونت در سراسر رده‌های سپاه به اجر درمی‌آید.

ارسال کتاب برای کتابخانه‌ها:

وجود 400 کتابخانه عمومی و تخصصی در مجموعه‌های مختلف سپاه موجب شده است برنامه‌های جامعی برای روزآمدسازی کتاب‌ها، پالایش کتاب‌های مستعمل همچنین خرید کتاب از نشرهای مختلف به اجرا در بیاید و به صورت سالیانه عملیات نوسازی و روزآمد‌سازی کتابخانه‌های سپاه انجام می‌شود.

طرح مبادله کتاب:

این برنامه با هدف مبادله کتاب‌های مازاد کارکنان در سپاه اجرایی و صدها هزار نسخه کتاب مبادله می‌شود؛ در این طرح، کتاب‌های مازادِ شخصی کارکنان مبادله می‌شود.

کتابخانه سیار:

کتابخانه باز با شعار بِبَر، بخوان، بیار به تعداد 5 هزار عدد و توزیع در رده‌های سپاه؛ این اقدام با هدف ارتباط و انس بیشتر کارکنان با کتاب و دسترسی سریع مخاطبان به کتاب، در سپاه طراحی شده است و با به‌کارگیری 5 هزار استند نمایشگاهی (کتابخانه باز) در محل ورودی ساختمان‌های اداری، سنگرها، نمازخانه‌ها و دیگر مکان‌های عمومی، کتاب‌های مورد استفاده کارکنان را در دسترس آنان قرار می‌دهد.

نشریات:

از جمله دیگر اقدامات معاونت فرهنگی و تبلیغات که با هدف تقویت بنیه معنوی کارکنان انجام می‌شود، تولید نشریات فرهنگ پاسداری ویژه عموم پاسداران، فرهنگ سربازی ویژه سربازان سپاه و توشه فرهنگیار ویژه فرهنگیاران سپاه است.

اقدامات فرهنگی و شبکه فرهنگیاران

یکی دیگر از اداره‌های معاونت فرهنگی و تبلیغات، اداره فرهنگی و مطالعات راهبردی است که برنامه‌های زیر ذیل این اداره برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود:

یکی از اساسی‌ترین و محوری‌ترین برنامه‌ها و اقدامات راهبردی و اجرایی معاونت فرهنگی و تبلیغات، شبکه فرهنگیاران سپاه است. در این شبکه بالغ بر 4 هزار نفر فرهنگیار فعال در هفت صنف شاعر، هنرمند، مداح، نویسنده، راوی، سخنران و فعالان قرآنی در سطح کشور در حال فعالیت هستند. فرهنگیاران سپاه در صنوف یادشده در هفت صنف سامان‌دهی و تحت توانمندسازی و مهارت‌آموزی‌های عرضی و تخصصی قرار می‌گیرند و متناسب با رشته خود در رده‌ها فعالیت فرهنگی و هنری دارند. همچنین در راستای تأمین نیازهای مطالعاتی فرهنگیاران، فرماندهان، مسئولان و آحاد کارکنان سپاه، با هدف ارتقا و تقویت سطح بینش فرهنگی آنان نسبت به مسائل فرهنگی و شناخت حداکثری نسبت به منویات و اندیشه‌های فرهنگی امامین انقلاب اسلامی، نسبت به تهیه و تولید متن و محتوای فرهنگی در دو سطح زیر اقدام می‌شود:

بعد اول: تهیه متن و محتوای فرهنگی مناسبتی ویژه ایام‌الله مذهبی، ملی و انقلابی که این محتواها در راستای تأمین نیاز مطالعاتی ائمه محترم جماعات سپاه برای سخنرانی‌های بین‌الصلاتین روزهای چهارشنبه تولید و ارسال می‌شود. شیوه ارسال نیز هم به صورت مکاتبه‌ای و هم به صورت فایل الکترونیک از طریق ماژول محراب در سایت پاسدار است.

بعد دوم: تهیه متن و محتوای موضوعی و راهبردی است. معاونت فرهنگی و تبلیغات برای ارتقای سطح بینش فرهنگی کارکنان، به ویژه فرهنگیاران، اقدام به تهیه و تولید متون موضوعی می‌کند؛ این متون شامل تبیین اندیشه‌های فرهنگی و سخنرانی‌های موضوعی رهبر معظم انقلاب، یادداشت‌ها و مقالات تخصصی حول حوزه فرهنگ و هنر، مطالب تحلیلی و راهبردی پیرامون موضوعات روز فرهنگی و... است که هم به صورت مکاتبه و هم به صورت فایل الکترونیک از طریق ماژول جهاد فرهنگی سایت پاسدار ارسال می‌شود. گفتنی است،‌ در طول سه ماه گذشته بالغ بر 26 عنوان متن و محتوای راهبردی تهیه و ارائه شده است.

از دیگر اقدامات مهم در حوزه اداره فرهنگ و مطالعات راهبردی، پیاده‌سازی اصول شانزده‌گانه دکترین فرهنگی سپاه در برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی سپاه همچنین تهیه طرح‌ها، پیوست‌ها، قواره‌ها، شیوه‌نامه‌های راهبردی فرهنگی برای برنامه‌ها و اقدامات فرهنگی و تبلیغی سپاه، ازجمله طرح راهبردی پاسداشت شهید سلیمانی، طرح راهبردی ترویج و نهادینه‌سازی فرهنگ دفاع مقدس‌ و طرح راهبردی ترویج فرهنگ ازدواج و فرزندآوری است.

ضرورت تولید محتوای فاخر فرهنگی و تأمین نیازهای محتوایی (متن، محتوا و پیام‌های فرهنگی) موجب شده است با شناسایی و سامان‌دهی گروه‌های مطالعاتی در قالب 10 کارگروه مطالعاتی با عضویت 523 نفر از پاسداران در سطح کشور، از ظرفیت آنان برای تهیه متون و محتوای فرهنگی بهره‌برداری لازم صورت گیرد.

دیگر اقدام مهم و راهبردی معاونت فرهنگی و تبلیغات در سطوح عالی، اجرای پروژه‌های پژوهش‌محور و مطالعاتی کوتاه‌مدت و بلندمدت است که با همکاری پژوهشگاه علوم اسلامی قم و معاونت آموزش و پژوهش در حال اجراست و برای سال 1399 نیز بالغ بر 10 عنوان طرح پژوهشی موضوعی و تخصصی و دو عنوان پروژه پژوهشی راهبردی در دست اقدام و تدوین دارد که خروجی این پژوهش‌ها پس از ارائه، به عنوان منبع مطالعاتی ارزنده در اختیار مدیران، متولیان فرهنگی و مسئولان تصمیم‌گیر در حوزه فرهنگی قرار می‌گیرد و به عنوان اندوخته‌ای فرهنگی در اجرای برنامه‌های فرهنگی به صورت مستمر استفاده خواهد شد.

دیگر اقدامات مطالعاتی و پژوهشی معاونت که در طول سال‌های گذشته اجرا شده‌اند،‌ عبارتند از:

تألیف و چاپ کتاب جریان‌شناسی رسانه‌های ضدانقلاب، تدوین فرهنگ نهادی و الگوی ارزیابی ‌مطلوب فرهنگ نهادی سپاه، تدوین مؤلفه‌ها و ارائه الگوی بهره‌برداری مؤثر فضای مجازی، تهیه و تدوین کتب ۲۳گانه مؤلفه‌های فرهنگ نهادی، تهیه و تدوین کتاب ۴۰ جلدی سبک زندگی، صدور بالغ بر 4 هزار حکم فرهنگیاری برای فرهنگیاران، شبکه‌سازی و بهره‌برداری از ظرفیت نویسندگان و سخنرانان فرهنگی سپاه، تشکیل جلسات اندیشه‌ورزی و بهره‌گیری مؤثر از ظرفیت صاحب‌نظران فرهنگی در کیفی‌سازی و دانش‌محور کردن اقدامات، دبیری کمیته فرهنگی و منزلت اجتماعی طرح حکمت سپاه که این موضوع بالغ بر پنج سال است از طریق معاونت انجام می‌شود و تلاش‌های منسجم و فراگیری برای پیاده‌سازی برنامه‌های منزلت‌افزا و سند منزلت اجتماعی ن.م در سپاه صورت گرفته است و همچنان ادامه دارد؛ همچنین تعیین محورها و هدایت محتوایی گردهمایی‌های فرهنگی در رده‌ها که سه عرصه فرهنگ نهادی، سبک زندگی و مصون‌سازی فرهنگی را شامل می‌شود از دیگر اقدامات در حال انجام در این اداره است.

اقدامات قرآنی

مرکز قرآن در معاونت فرهنگی و تبلیغات به عنوان یکی از مراکز این معاونت، مأموریت مهم و اساسی ترویج فرهنگی قرآنی در میان کارکنان سپاه را با برنامه‌های زیر برعهده دارد:

در راستای عمل به منویات قرآنی رهبر معظم انقلاب و فرماندهی معظم کل قوا و نیل به تحقق مطالبات معظم‌له در این حوزه و با توجه به فراگیر بودن، محدوده وسیع و گوناگونی فعالیت‌های قرآنی و لزوم گسترش فرهنگ قرآنی و تبدیل آن به فرهنگ جاری در همه سطوح و اقشار سپاه، قرارگاه قرآنی نور به فرماندهی فرمانده کل سپاه و با حضور عناصر اصلی فرماندهی و نمایندگی در دو سطح قرارگاه عالی و قرارگاه‌های رده‌ای تشکیل و راه‌اندازی شده است.

مأموریت قرارگاه یادشده، سیاست‌گذاری و هدایت کلان فعالیت‌های قرآنی سپاه و بسیج همه ظرفیت‌های موجود در سپاه و بسیج (فرماندهی، نمایندگی و حفا) برای تعلیم، ترویج، تبلیغ، فراگیر نمودن و تعمیق فرهنگ و معارف قرآنی در سپاه، آحاد کارکنان، بسیجیان، بازنشستگان و خانواده پاسداران است.

1ـ برگزاری محافل انس با قرآن کریم، با میانگین سالانه 4 هزار و 881 محفل در سپاه؛

2ـ برگزاری هزار و 540 کرسی تلاوت اذان‌گاهی در ماه مبارک رمضان سال جاری (فاقد سابقه قبلی)؛

3ـ افزایش سال به سال تعداد حافظان قرآن و ارتقای میزان حفظ، به گونه‌ای که در سال 1398 به عدد 9 هزار و 231 نفر حافظ حرفه‌ای رسیده‌ایم؛

4ـ افزایش سال به سال تعداد قاریان حرفه‌ای قرآن و ارتقای کیفی آنان به گونه‌ای که در سال 1398 به عدد 4 هزار و 963 نفر قاری حرفه‌ای رسیده‌ایم؛

5ـ افزایش سال به سال تعداد آشنایان با مفاهیم قرآن کریم و ارتقای کیفی آنان به گونه‌ای که در سال 1398 به عدد 2 هزار و 374 نفر رسیده‌ایم؛

6ـ کسب رتبه‌های برتر تیمی در مسابقات قرآنی نیروهای مسلح ویژه برادران؛

7ـ کسب مقام اول در مسابقات قرآنی نیروهای مسلح برادران در سال های 90، 92، 96 و 98 همچنین کسب مقام دوم مسابقات قرآنی نیروهای مسلح برادران در سال 1394 توسط سپاه؛

8ـ آشنا کردن کارکنان با تفسیر موضوعی قرآن از طریق ساخت کلیپ‌های کوتاه از تفسیر قطره‌ای حجت‌الاسلام قرائتی به صورت نوشتار طرح‌واره‌ای و پخش در بین‌الصلاتین به صورت هفتگی (230 کلیپ تاکنون نمایش داده شده است)؛

9ـ آشناسازی کارکنان با ترجمه و تفسیر موضوعی آیات قرآن با چاپ و توزیع فلش‌کارت‌های قرآنی (15 هزار کارت در هفت موضوع کلی و 84 موضوع جزئی‌)؛

10ـ ترویج انس با قرآن از طریق تهیه و تولید لوح فشرده شامل: تلاوت، ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با حوزه‌های مسئولیتی فرماندهان و مسئولان برای استفاده در خودرو و گوشی همراه (30 آیه در هزار لوح)؛

11ـ ترویج انس با قرآن از طریق تهیه لوح فشرده تلاوت‌های ماندگار از قاریان مشهور برای استفاده در خودرو و گوشی همراه (500 لوح)؛

12ـ آموزش غیرحضوری مهارت‌های قرآنی برای فعالان قرآنی با استفاده از فضای مجازی و ارتباطات تلفنی (750 نفر تحت پوشش)؛

13ـ برگزاری دوره‌های تربیت داور برای خودکفایی سپاه در داوری مسابقات قرآن با حضور 66 داوطلب واجد شرایط برادر با استفاده از سازمان دارالقرآن کریم  (و 31 نفر داوطلب واجد شرایط خواهر)؛

14ـ برگزاری کارگاه قرآن‌پژوهی سبک زندگی قرآنی در رده‌های مختلف (12 کارگاه با حضور هزار و 544 نفر از کارکنان)؛

15ـ فضاسازی محیطی با تابلوهای قرآنی حاوی متن و ترجمه آیات موضوعی قرآن کریم (180 تابلو فلزی در ابعاد 5/1 متر در ستاد کل سپاه و برخی رده‌های دیگر)؛

16ـ تعامل سازنده با ارگان‌ها و سازمان‌های قرآنی نیروهای مسلح و کشور و انجام تفاهمات اثربخش قرآنی.

فضای مجازی

مرکز فضای مجازی معاونت فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه با هدف انسجام‌بخشی، هم‌افزایی و هماهنگی توان نیروهای مسلح در فضای مجازی و به منظور بسترسازی برای تحقق فرامین و تدابیر فرمانده معظم کل قوا و ارتقای قدرت نرم جبهه انقلاب اسلامی در مبارزه با عملیات روانی دشمن، در چارچوب ابلاغ ستاد کل نیروهای مسلح، از اوایل سال 1398 شروع به فعالیت کرد.

در همین راستا، مرکز فضای مجازی اقدام به راه‌اندازی کانال‌های ناردونه(@nardooneh97) و آئینه جان(@aeenejan) بر بستر پیام‌رسان‌های سروش و ایتا کرد و اکنون با عضویت بیش از 8 هزار و 500 نفر در کانال ناردونه و بیش از20 هزار نفر در کانال آئینه جان مرکز و استان‌های تابعه در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، عقیدتی، سیاسی و... در حال فعالیت است.

از دیگر بسترهای فعال در حوزه فضای مجازی پورتال اطلاع‌رسانی پاسدار است که در زمینه نشر محتوا و تولیدات متنی، صوتی و تصویری معاونت‌های مختلف نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه از سال‌ها قبل در حال فعالیت در بخش درون‌سازمانی است.

افزایش هدفمند حضور در فضای مجازی با تقویت و گسترش کانال‌ها و گروه‌های مجازی بین استان‌ها، راه‌اندازی سایت تعاملی فرهنگیاران بر بستر اینترنت، شناسایی و آموزش نیروهای متخصص در حوزه فضای مجازی، راه‌اندازی کمپین‌ها و گروه‌های پژوهشی مختلف به منظور جریان‌سازی، شبکه‌سازی و تقویت جبهه انقلاب اسلامی در حوزه شناختی فضای مجازی از برنامه‌های پیش روی این مرکز است. 

اقدامات فرهنگی خواهران شاغل

با توجه به اینکه طراحی و اجرای برنامه‌های فرهنگی خواهران شاغل در سپاه برعهده معاونت فرهنگی و تبلیغات نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه است، ‌از این‌رو اهم برنامه‌های در حال اجرا برای تعمیق معنویت و دیگر اقدامات فرهنگی برای خواهران شاغل در سپاه، در مرکز فرهنگی خواهران شاغل در سپاه به شرح زیر است:

مهارت‌افزایی مستعدان قرآنی خواهر در قالب آموزش مجازی و غیرحضوری، برگزاری محافل اُنس با قرآن و سلسله مسابقات مقدماتی و نیمه‌نهایی و نهایی مسابقات قرآن کریم در سه رشته حفظ، قرائت و مفاهیم برای کارکنان به منظور تعمیق معنویت حاصل از اُنس با قرآن و آماده‌سازی خواهران قرآنی به عنوان نماینده سپاه در مسابقات قرآن کریم خواهران؛ برگزاری کارگاه فاطمه‌شناسی به صورت غیرحضوری با استفاده از سیستم ویدئوکنفرانس برای رده‌های سپاه با موضوع معاصرسازی سبک زندگی فاطمی به تعداد چهار کارگاه در راستای افزایش بصیرت دینی و توزیع کتاب‌های مرتبط به تعداد 250 نسخه و 32 حلقه لوح فشرده؛ برگزاری مسابقات قرآن با حضور تعداد 3 هزار و 195 نفر از خواهران شاغل و تولید نشریه تک‌برگ فرهنگی ویژه خواهران شاغل و انتشار در سایت پاسدار.

با توجه به فعالیت‌های انجام‌شده در راستای توانمندسازی خواهران شاغل در سپاه برای شرکت در مسابقات قرآنی نیروهای مسلح، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موفق به کسب مقام اول تیمی در مسابقات قرآنی خواهران نیروهای مسلح در سال‌های 90، 94، 96 و 98، همچنین کسب رتبه دوم تیمی در سال 1392 و صدرنشینی 12 دوره از سلسله مسابقات قرآنی خواهران شاغل در نیروهای مسلح شده است.