اخیرا «لیندسی گراهام» سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی، فاش کرده بود «مظلوم عبدی» فرمانده شبه‌نظامیان کرد، توافقی را با یک شرکت نفت آمریکایی برای نو‌سازی میدان‌های نفتی در شمال شرق سوریه امضا کرده است. نزدیک به 70 درصد از منابع نفتی سوریه و میدان‎های بزرگی همچون المعمره که روزانه 40 هزار بشکه نفت از آن استخراج می‌شود، در مناطق شرقی و شمالی سوریه قرار دارد. این منطقه هم برای آمریکایی‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و هم برای کردها. براساس توافق دوجانبه کردها با آمریکا، نیروهای آمریکایی در قبال حضور نظامی در این مناطق امتیازهای ویژه‎ای به کردها داده‎اند. حمایت‌های نظامی از کردها و تجهیز آنها از مهم‎ترین موارد فوق است. در رابطه با توافق نفتی، ذکر چند نکته حائز اهمیت است که به آنها اشاره می‌شود:

سوریه نزدیک به دو میلیون بشکه ذخیره نفت خام دارد و بیشتر این منابع در مناطق شرقی، شمال شرقی و مرکزی است.

در بحث نفتی، آمریکا از توافق با کردها دنبال دو هدف است: الف‌ـ اعطای خودمختاری به کردها از طریق منابع نفتی و افزایش درآمد آنها؛ ب‌ـ ایجاد تنش بین کردها با دولت مرکزی. در هدف اول، آمریکایی‎ها دنبال سناریویی شبیه آنچه در اقلیم کردستان عراق اتفاق افتاد، هستند. به این معنی که کردهای عراق با توجه به حجم روزانه فروش نفت (میانگین900 هزار بشکه) از نظر منابع درآمدی تا حدودی وابستگی خود را به دولت مرکزی کم کرده‌اند؛ این وابسته نبودن منجر به ایجاد تنش‎هایی در مقاطع مختلف بین دولت مرکزی و منطقه اقلیم شده است و این منطقه به نوعی خود را وابسته به حکومت مرکزی نمی‌داند و اقدامات مختلفی را خلاف جهت دولت مرکزی انجام می‌دهد. در هدف دوم، آنچه از منظر آمریکایی‎ها در اولویت قرار دارد، ایجاد تنش بین بازیگران در داخل سوریه و فرسایشی‎ شدن آن به منظور ایجاد راهبردهای خاص خود است. منابع درآمدی مستقل برای کردها از طریق فروش نفت نه فقط منجر به افزایش درآمد آنها خواهد شد، بلکه این منابع از هم نظر مالی و هم انرژی در اختیار آمریکا قرار خواهد گرفت؛ از سوی دیگر فشار وارده بر دولت مرکزی نیز دوچندان می‌شود؛ زیرا بیشتر منابع انرژی دولت سوریه از طریق این مناطق تأمین می‌شد و اکنون تسلط بازیگران خارجی بر این مناطق به منزله کمبود منابع درآمدی و در کل ایجاد فشار و تنگناهای اقتصادی است.

این توافق را به نوعی می‎توان در راستای قانون سزار یا قیصر نیز تفسیر کرد. براساس بندهایی از این قانون هیچ کشوری در زمینه ساخت‌وساز و منابع انرژی نباید با دولت سوریه همکاری کند؛ از سوی دیگر، خود آمریکایی‎ها یک توافق نفتی با کردها امضا کرده‎اند. در واقع این پیام از سوی آمریکایی‎ها مخابره شد که هر نوع توافق با گروه‎های موجود در سوریه بلامانع است و فقط همکاری با دولت مرکزی منع دارد؛ بنابراین در یک سناریوی کلی آمریکایی‎ها از طریق قانون قیصر دنبال هویت‎بخشی به گروه‎های موجود در سوریه هستند.

این توافق منجر به ایجاد تنش در روابط ترکیه و آمریکا خواهد شد؛ زیرا ترکیه بارها مخالفت خود را با استقلال کردها و هر نوع توافق اقتصادی و نظامی اعلام کرده است؛ اما از آنجا که ترکیه به صورت مستقیم وارد تنش با آمریکا نخواهد شد، تنها راهبرد خود را در تقابل با کردها قرار می‎دهد؛ این تقابل تنش میان دو بازیگر را در پی خواهد داشت و این تنش منجر به ایجاد همان راهبرد کلی آمریکا، یعنی جنگ فرسایشی و جنگ مدت‌دار خواهد شد.

در نتیجه و در یک نمای کلی، این توافق بیش از آنکه توافقی اقتصادی باشد، یک توافق امنیتی‌ـ سیاسی است و اهداف پشت پرده آن بسیار بیشتر از یک توافق اقتصادی است.

محمدرضا فرهادی

بارش موشکی سامانه‌های ضربه‌پذیر

الاخبار: در جریان رزمایش ایران، یک موشک بالستیک دیگر رونمایی شد که هدف فرضی را به دقت دنبال می‌کند و تصور می‌شود این موشک از نسل موشک‌های «فاتح» باشد. هدف فرضی، سامانه‌های ضد موشکی «تاد» آمریکا بودند؛ یعنی تهران قصد دارد به واشنگتن بفهماند این نوع موشک، با تکنولوژی خود قادر است از رادار‌ها خارج شود و از سامانه‌های دفاعی هوایی بگذرد تا به اهداف خود در داخل پایگاه‌های مورد نظر برسد. بر این اساس، عملیات بارش موشکی ایران، می‌تواند برخی توانایی‌های دفاعی مناطق هدف گرفته را فلج کند و ضرر بزرگی به سامانه‌های دفاعی نظیر گنبد آهنین اسرائیل برساند.

دشمنی ثابت شده

الجزیره: امارات، سیاست حمله به هرگونه تجمع منطقه‌ای و از سر راه برداشتن آن را برای تأمین منافع کشورهای بزرگ یا اسرائیل که می‌خواهد نقش اول را در منطقه ایفا کند، در پیش گرفته است. «اسلام سیاسی» امروزه برای اسرائیل یک دشمن واقعی به شمار می‌رود، هر چند که تاریخ نشان خواهد داد این توطئه‌ها حتی اگر در ابعادی موفق شود، اما در مقابل تصمیم ملت‌ها پایدار نخواهد بود.

ترامپ عقب‌مانده

میدل‌ایست‌آی: درحالی که تحولات بسیاری ممکن است از امروز تا نوامبر رخ دهد، ترامپ با نبرد دشواری برای تجدید انتخاب روبه‌روست. ترکیبی از فجایع در حوزه سلامت و تبعات اقتصادی پاندمی کرونا، در کنار اعتراضات بر سر خشونت پلیس علیه سیاه‌پوستان بعد از قتل جورج فلوید، کمپین ترامپ را به دردسر بزرگی انداخته است و نظرسنجی‌های اخیر از پیشتازی ۵۰ به ۴۱ بایدن حکایت دارند.

فرضیه‌های یک انفجار

الجمهوریه لبنان: درباره انفجار شدید بندر بیروت دو فرضیه مطرح است: آیا این حادثه، [ناشی از] اهمال بود تا بیروت را در «دریایی از خون و ویرانی» غرق کند؟ یا اینکه اقدامی نظامی بود که رژیم اسرائیل با خونسردی انجام داد تا لبنان را به فروپاشی بیشتر اقتصادی بکشاند؟ روایت اولی می‌گوید علت آن، دو هزار و 700 تن ماده نیترات آمونیوم مصادره شده از یک کشتی است که از شش سال قبل در انبار شماره ۱۲ بندر بیروت نگهداری می‌‎شده است؛ روایت دوم می‌گوید رژیم صهیونیستی این انبار را هدف گرفته است، به ویژه اینکه شاهدان عینی از پرواز جنگنده‌های اسرائیلی در آسمان لبنان قبل از وقوع انفجار سخن گفته‌اند.

بزرگ‌ترین بازنده

رأی‌الیوم: تنش اخیر میان رژیم صهیونیستی و حزب‌الله لبنان در مرزهای جنوبی این کشور به نفع مقاومت لبنان تمام شد و پیروزی بزرگ آن را در یکی از مهم‌ترین فصل‌های جنگ روانی که این روزها میان حزب‌الله و دولت اشغالگر اسرائیلی شعله‌ور شده، نشان
می‌دهند.

اگر این مسئله که یگان ارتش اسرائیل به دلیل نگرانی از حمله راکتی شدید علیه شهرک‌ها و شهرهای اسرائیلی، دستورهایی مبنی بر مقابله نکردن با این گروه مقاومت دریافت کرده است، درست باشد‌ـ که البته صحت داشتن آن نیز بعید نیست‌ـ نشان می‌دهد دولت اشغالگر در واقع از خانه عنکبوت سست‌تر است و از تمامی راه‌ها و ابزارها، از هرگونه جنگ با جنبش مقاومت اسلامی خودداری می‌کند؛ زیرا می‌داند با حجم خسارت‌های مالی و تلفات انسانی احتمالی ناشی از شلیک هزاران موشک نقطه‌زن علیه اهداف استراتژیک در عمق اراضی آن، بزرگ‌ترین بازنده این میدان خواهد بود.