1-فشار حداکثری تا سیاست پلکانی

توالی اتفاقات پس از انفجار، مانند تروریستی اعلام کردن حزب‌الله از سوی لیتوانی و حمایت برخی کشورهای متخاصم از این تصمیم، در کنار برگزاری دادگاه «رفیق حریری» سال‌ها پس از حادثه ترور و تلاش برای اثبات اتهام وارد شده به یکی از اعضای حزب‌الله به نام «سلیم عیاش» همگی حکایت از آن دارد که کارزار فشار حداکثری درباره حزب‌الله با توجه به میزان بالاتری از شکنندگی که به نسبت جمهوری اسلامی دارد، به کار می‌رود. این سیاست‌ها در جهت مسیری است تا رژیم صهیونیستی و برخی دولت‌های شبه‌جزیره که در حال حاضر سرمست از برقراری رابطه با تل‌آویو هستند، تهدید حزب‌الله را برساخته و برجسته کنند، به صورتی که نوعی سیاست «پلکانی» را در قبال این حزب به کار ببرند؛ منظور از سیاست پلکانی این است که در ابتدا فشار سیاسی و اقتصادی، سپس برخورد نظامی و هم‌اکنون برخورد دیپلماتیک به این سیاست‌ها اضافه‌ شده است تا فشار حداکثری را به این حزب تسری دهند.

2-تمرکز بر تضعیف حزب‌الله

به نظر می‌رسد دولت‌های مخالف محور مقاومت می‌کوشند تا از انفجار بیروت و حوادث پس‌از آن استفاده و دولت لبنان را، به ویژه از نظر اقتصادی تحت تأثیر قرار دهند تا فشار بر شاهرگ حیاتی دولت لبنان، حزب‌الله را در مقابل مردم قرار دهد. مسئله مهم می‌تواند به این صورت باشد که مشارکت دولت‌های غیرهمسو با حزب‌الله در ساخت بیروت از یک‌سو نفوذ بیشتر این کشورها؛ به ویژه فرانسه که جایگاه سنتی خود در لبنان را با قدرت گرفتن حزب‌الله از دست داده بود، برخواهد گرداند، از سوی دیگر، وابستگی اقتصادی به این دولت‌ها از طرف دولت لبنان سبب می‌شود شاهرگ حیاتی این کشور به دست کنشگران خارجی بیفتد؛ بنابراین در هر زمان که اراده خارجی وجود داشته‌باشد فشار بر دولت لبنان برای ایجاد مضیقه بر حزب‌الله وارد می‌شود. شاید یک موضوع دیگر عموماً مغفول مانده باشد و آن این است که مسیری که در جریان است این‌گونه بوده که حزب‌الله از سوی نزدیک‌ترین کنشگران، حتی دولت لبنان نیز تروریستی اعلام شود. در این میان سعد حریری نقش قابل توجهی دارد. هم‌اکنون توازن منطقه‌ای تا حدودی در حال تغییر است، این موضوع با حرکت کشورهای حوزه خلیج‌فارس به سمت رژیم صهیونیستی می‌تواند تهدیدی جدی را ایجاد کند.

***

در پایان توجه به این نکات ضروری است: اول اینکه، شرایط به هم پیچیده شده است و این مسئله می‌تواند به سود نیروهای مخالف مقاومت باشد؛ بنابراین حزب‌الله در حال حاضر نیاز به بازیابی تمرکز و ارائه اولویت‌بندی دارد. دوم اینکه، مسیر انتخابی نیروهای معارض مقاومت به‌سوی حداکثرسازی همراهی کشورها و تروریستی اعلام کردن حزب‌الله است، به صورتی که حتی فشار را در درازمدت بر دولت لبنان حفظ کند تا حتی دولت لبنان نیز وادار شود حزب‌الله را تروریستی اعلام کند. سوم و در نهایت اینکه، ورود نیروهای غیربومی به فرایند بازسازی لبنان ضمن ایجاد بد اعتمادی داخلی به حزب‌الله می‌تواند دولت لبنان را نیز بیش‌ازپیش در حوزه اقتصادی شکننده کند، آنگاه ناچار به اجرای سیاست‌های فشار از بیرون بر حزب‌الله خواهد بود.

محمدحسن سجادی

متقلب بزرگ

گاردین: تقلب کردن، روش زندگی دونالد ترامپ  رئيس‌جمهور جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکااست و حالا تبدیل به راهبرد انتخاباتی او شده است. رئیس‌جمهور آمریکا با تردید افکنی بی‌پایه و اساس در مورد مشروعیت رأی‌گیری پستی، سنگ بنای به چالش کشیدن نتایج انتخابات ماه نوامبر را گذاشته است. ترامپ قطعاً نتیجه انتخابات نوامبر را به چالش خواهد کشید. اگر او حتی خودش با رأیی قاطع در انتخابات پیروز شود، استدلال خواهد کرد که در آرا تقلب شده و برتری او بزرگ‌تر بوده است. اگر با برتری ناچیزی پیروز شود فریاد خواهد کشید «ناعادلانه است» و استدلال می‌کند که آرای بایدن با تقلب همراه شده‌اند و اگر شکست بخورد چطور؟ در آن صورت وضعیت بسیار مغشوش خواهد شد. ترامپ ماه گذشته میلادی در مصاحبه‌ای با فاکس نیوز از گفتن این که شکسش را خواهد پذیرفت، سر باز زد. او پاسخ داد: «من در زمان خودش به شما خواهم گفت. من شما را در این مورد معلق نگه می‌دارم.»

گرگ در لباس بره

رأی‌الیوم: عربستان، موانع زیادی برای گام برداشتن به سمت صلح کامل با اسرائیل، بر سر راه دارد. درست برعکس امارات که خود را در تیررس تهدیدات ایران و ترکیه تعریف کرده است، پادشاه عربستان، خود را خادم حرمین شرفین می‌داند که نماد دینی بسیاری از اعراب و مسلمانان و رقیب ایران شیعه‌ای است که به تازگی موفق به شکست دادن نقشه آمریکا برای تمدید قطعنامه تحریم تسلیحاتی‌اش شد.

رقابت سخت

پولیتیکو: بایدن از زمان پیروزی اش در انتخابات مجلس سنا در سال 1972 انتخابات سختی را پشت سر نگذاشته‌ است. کمپین انتخاباتی وی برای ریاست‌جمهوری در سال 1988 و 2008 هم آمادگی زیادی نداشتند؛ بنابراین، الان وقتش رسیده است که بایدن نشان دهد می‌تواند در برابر فردی مانند ترامپ برنده باشد؛ البته باید به یاد داشته باشیم که نمی‌توان شگردهای خاص او را دست کم گرفت.

توهم تکان پرچم سفید تسلیم

میدل‌ایست‌آی: با توافق امارات و اسرائیل، فلسطینی‌ها پرچم سفید تسلیم را تکان نخواهند داد، که اگر می‌خواستند، در هفت دهه گذشته چنین کاری انجام داده بودند. درصد اعراب مخالف به رسمیت شناختن دیپلماتیک اسرائیل در یک دهه گذشته افزایش یافته است، نه کاهش. «شاخص افکار عرب» میزان این گرایش را سنجیده است. ۸۴ درصد در سال ۲۰۱۱ مخالف به رسمیت شناختن دیپلماتیک بودند. تا سال ۲۰۱۸ این رقم ۸۷ درصد شد. در میان فلسطینی‌ها، این توافق، فتح و حماس را که از زمان جنگ داخلی غزه در سال ۲۰۰۷ رقبایی سفت و سخت بودند، به آغوش یکدیگر می‌کشاند. اگر نتانیاهو و بن زاید تلفنی در حال گفت‌وگو با یکدیگر هستند، محمود عباس، رئیس تشکیلات فلسطین و اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس هم همین وضعیت را دارند.

تقلای بیهوده

شورای آتلانتیک: ایران در دو سال گذشته و تحت شدیدترین تحریم‌ها در تاریخ، از مذاکره درباره شرایط مورد نظر ترامپ خودداری کرده است. ترامپ از روند تصمیم‌سازی در سیاست خارجی ایران، هیچ درکی ندارد. اگر ترامپ برنده شود، توافقی گسترده در نظام ایران وجود دارد که باید همچنان مقابل سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ، مقاومت حداکثری کرد. هیچ کسی در تهران اشتیاق ندارد درباره خواسته‌های غیرواقعی که ترامپ پیشنهاد کرده، مذاکره کند؛ از این‌رو نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در نوامبر ۲۰۲۰، تأثیری بر مخالفت ایران در مذاکره بر سر برجام نخواهد داشت.

سیاست آمریکا در قبال ایران، یکی از موضوعات داغ رقابت‌های انتخاباتی آمریکاست. دموکرات‌ها خواستار بازگشت کاخ‌سفید به برجام هستند، اما در نقطه مقابل نشانه‌هایی از استمرار سیاست‌های مبارزاتی «ترامپ» وجود دارد. فرقی نمی‌کند چه کسی در ماه نوامبر برنده انتخابات آمریکا شود، ایران درباره برجام مذاکره نخواهد کرد. انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا احتمالاً مشخص خواهد کرد که آیا توافق هسته‌ای ایران زنده مانده‌است یا خیر. در صورت پیروزی مجدد ترامپ، ایران به احتمال زیاد از برجام خارج شده و سیاست هسته‌ای خود را تغییر خواهد داد، تا در مذاکره بعدی قدرت بیشتری به دست آورد. اگر «جو بایدن» نامزد احتمالی دموکرات انتخاب شود، دو طرف می‌توانند به سمت احیای برجام حرکت کنند، اما ایران تمایلی به گسترش مفاد برجام نخواهد داشت. تهدید فوری برای برجام مسئله لغو یا تمدید تسلیحاتی ایران است. در صورت تمدید تحریم تسلیحاتی، تهران تهدید کرده است که از توافق هسته‌ای، حتی «ان‌پی‌تی» خارج خواهد شد. نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریكا هر چه باشد، اتفاق نظر گسترده‌ای در دولت ایران وجود دارد كه تهران مجدداً درباره شرایط برجام مذاكره نخواهد کرد؛ زیرا معتقد است پرونده هسته‌ای پس از امضای توافق‌نامه بسته شده است و جنبه‌های دیگر مانند برنامه موشکی بالستیک و نفوذ منطقه‌ای ایران نباید به برجام اضافه شود. ترامپ معتقد است ایران فقط منتظر نتایج انتخابات ایالات متحده است. روشن است که این دیدگاه کاملاً اشتباه است؛ زیرا ایران از مذاکره دوباره برجام خودداری خواهد کرد. برای تهران مهم نیست چه کسی برنده خواهد شد. ترامپ هیچ درک درستی از روند تصمیم‌گیری در سیاست خارجی ایران ندارد.

در صورت پیروزی ترامپ، اجماع گسترده‌ای از سوی جمهوری اسلامی وجود دارد تا بتواند سیاست مداوم حداكثر مقاومت در برابر سیاست «فشار حداكثر» را دنبال كند. هیچ کس در تهران مشتاق برگزاری مذاکرات درباره مطالبات غیرواقعی که دولت ترامپ پیشنهاد داده است، نیست. در صورت انتخاب مجدد ترامپ برای دوره دوم، احتمالاً ایران غنی‌سازی دوباره اورانیوم تا 20 درصد، کاهش همکاری با بازرسان آژانس و از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم در محل زیرزمینی تأسیسات هسته‌ای فردو به منظور ایجاد زمینه برای «مذاکرات متقارن» را احیا می‌کند. این جنبه‌های بازدارندگی، ایالات متحده را به مذاكرات متوازن با تهران ترغیب می‌كند. اگر بایدن انتخاب شود پیش‌شرط‌هایی برای بازگشت به برجام از جمله برنامه موشکی تهران و سؤالات مربوط به نفوذ منطقه‌ای ایران را مطرح می‌کند، در این صورت ایران امتناع خواهد کرد و به دنبال عملیاتی کردن استراتژی بازدارندگی است. بایدن همچنین از حامیان قدرتمند رژیم صهیونیستی است و به احتمال زیاد از سیاست خصمانه آن در قبال ایران حمایت خواهد کرد. تیم سیاست خارجی بایدن طرفدار تجدید پیشنهاد در برجام برای محدودیت‌های جدید درباره ایران است. در کل، استراتژی بایدن حاکی از تداوم سیاست دولت ترامپ است.

رامین بخشی