سینمای کودک و نوجوان امروز در چه جایگاهی است؟

نه یک بار، بلکه چندین بار به سینما رفته‌ایم و با خانواده به تماشای فیلمی نشسته‌ایم که نوستالژیک‌ترین خاطرات بچگی‌مان را رقم زده است؛ فیلمی که مقایسه آمار فروشش در گیشه نشان می‌دهد در دهه خودش، پرفروش‌ترین فیلم و در تمامی تاریخ سینمای پس از انقلاب، یکی از پرفروش‌ترین‌ها بوده است؛ فیلم سینمایی که شخصیت اصلی‌اش را نه یک ابرقهرمان و سوپراستار، بلکه یک عروسک مهربان و دوست داشتنی برعهده داشت. کلاه قرمزی و پسرخاله آن روزها بهترین دوستان بچه‌های دهه شصتی بودند؛ کودکان و نوجوانانی که همه سهم‌شان از برنامه‌های تلویزیونی یک یا دو ساعت بود، به یکباره با عروسکی مواجه شدند که حالا دنیای‌شان را با حرکات و رفتار و قصه‌اش و حتی آواز خواندن‌هایش عوض کرده بود؛ البته کلاه قرمزی ابتدا یک برنامه تلویزیونی بود که پس از آن با ابتکار و خلاقیت سازندگانش به سالن‌های سینما راه پیدا کرد، اما استقبال بی‌نظیر خانواده‌های ایرانی در آن زمان نشان داد، سینمای کودک و نوجوان در ایران نیز مانند دیگر کشورهای جهان می‌تواند سینمایی موفق و حتی پیروز در گیشه باشد.

 

شکوفایی سینمای کودک و نوجوان

البته کلاه قرمزی و پسرخاله تنها فیلم سینمایی حوزه کودک و نوجوان در سال‌های دهه 60 و 70 نبود، بلکه فیلم‌های دیگری نیز ساخته شدند که آنها نیز توانستند موفقیت زیادی از آن خود کنند؛ از جمله این فیلم‌ها «دزد عروسک‌ها» بود؛ سریالی با بازی «اکبر عبدی» و «آزیتا حاجیان» که در سال‌های آخر دهه 60 ساخته شد. «گلنار» نیز نام فیلم دیگری بود که پیش از دزد عروسک‌ها و در سال 1367 ساخته شد و در خاطر بسیاری از کودکان دیروز به ویژه دختران آن روزها باقی ماند. «مریم و میتیل» نیز نام محصولی در دهه 70 است که توانست در گیشه موفق باشد. «الو الو من جوجوام»، و «گربه آوازخوان» و «خواهران غریب» از جمله فیلم‌های سینمایی در حوزه کودک و نوجوان بودند که توانستند خاطرات کودکی و نوجوانی نسل دهه شصتی را رقم بزنند.

 

افول یک مسیر در دهه 80 و 90

اما متأسفانه در دهه‌های بعد به ویژه در دهه 80 و 90 با وجود همه پیشرفت‌هایی که در حوزه سینما صورت گرفته، کارهایی جدی در حوزه کودک و نوجوان انجام نمی‌گیرد و اگر هم انجام می‌شود، آنقدر تعدادش کم است که واقعاً به چشم نمی‌آید. این در حالی است که هنوز هم نسل کودک و نوجوان با وجود تمامی امکانات اینترنتی و مجازی از رفتن و نشستن در سالن سینما در کنار خانواده‌های‌شان لذت می‌برند؛ فقط کافی است تا به رقم و آمار فروش فیلم‌هایی که برای مخاطب کودک و نوجوان ساخته شده است، نگاهی کوتاه داشته باشیم، تا به موفقیت این دسته از فیلم‌ها پی ببریم. برای نمونه، در سال 1395 فیلم سینمایی «قهرمانان کوچک» به کارگردانی حسین قناعت ساخته شد، فیلمی در رابطه با موضوع روز، یعنی خرید کالای داخلی. این فیلم آنچنان با استقبال مواجه شد که پس از آن تیم سازنده‌اش، سریالی با همین موضوع و با نام «شش قهرمان و نصفی» را برای شبکه 5 سیما و ایام نوروز 1398 آماده کردند. «اختاپوس» یا «آهوی پیشونی‌سفید» نیز فیلمی به تهیه‌کنندگی مسعود اطیابی و نویسندگی و کارگردانی سیدجواد هاشمی است. این فیلم در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۹۱ اکران شد و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت، این فیلم نخستین قسمت از چهارگانه اختاپوس است. در دنباله این فیلم، قسمت دوم با نام آهوی پیشونی‌سفید ۲ در سال ۱۳۹۶ و قسمت سوم با نام آهوی پیشونی‌سفید ۳ در سال ۱۳۹۷ در سینماهای سراسر کشور اکران شد. «منطقه پرواز ممنوع» نیز فیلمی دیگری در حوزه کودک و نوجوان است که در سال گذشته اکران شد و آن نیز مورد استقبال بسیار زیاد خانواده‌ها قرار گرفت.

 

راهی که پایمرد می‌طلبد

نگاهی گذرا به سینمای کودک و نوجوان، نشان می‌دهد فیلم‌هایی که نه فقط درباره کودک و نوجوان بلکه برای مخاطبان این رده سنی ساخته می‌شود، نه تنها در گیشه بسیار موفق است، بلکه می‌تواند ماندگار شده و تأثیرهای تربیتی و اخلاقی زیادی را به همراه داشته باشد. نباید فراموش کرد که تولید فیلم و سریال اگر برای مخاطبان این رده سنی مهم‌تر از دیگر سنین نباشد، کمتر از آن نیز اهمیت ندارد؛ این در حالی است که متأسفانه به جز معدود سازندگان، بقیه تولیدکنندگان سریال و فیلم‌های سینمایی نگاهی ویژه به این حوزه ندارند و گاهی حتی می‌ترسند در این وادی قدم بگذارند.  با این حال این وظیفه متولیان این حوزه از آموزش و پرورش گرفته تا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که تولید آثار سینمایی و سریال برای این رده سنی را جدی بگیرند تا نسل جدید را از اسطوره‌سازی‌های پوچ دنیای انیمیشن‌های غرب، دور کرده و به واقعیت‌های سبک زندگی ایرانی‌ـ اسلامی نزدیک کنند.

ندا کرمانشاهی

تئاتری برای اربعین

نمایش بزرگ «محشر» چند شبی است که اجرایش را در پارکینگ پارک ارم تهران آغاز کرده و قرار است به مدت بیست شب در دو سانس اجرا داشته باشد. این نمایش طرحی از مؤسسه محرم است و مؤسسه مهنا که پیشتر نیز نمایش‌هایی چون «شب آفتابی»، «ستاره صبح» و «فصل شیدایی» را تدارک دیده بود، آن را ترتیب داده است. این نمایش به سفارش سازمان هنری رسانه‌ای «اوج» با مشارکت شرکت ارم سبز که وابسته به بنیاد مستضعفان است و تهیه‌کنندگی آن را «علیرضا کوهفر» و کارگردانی آن را «صادق فتاحی» به عهده دارند.

زمزمه‎ای عاشقانه با امام حسین(ع)

نماهنگ «آروم خیالم»  گفت ‌وگویی به زبان شعر و موسیقی با حضرت عشق، حسین‌بن‌علی(ع) است با صدای «حامد علیزاده» و کارگردانی «محسن کاسه‌ساز» ساخته و  منتشر شده است.همچنین سیدحمیدرضا قریشی مجری طرح این پروژه بوده است. این نماهنگ به اهتمام سازمان  بسیج مستضعفان سپاه محمد رسول‌الله(ص) تهران بزرگ در  وزارتخانه‌ها و ادارات و با همکاری انجمن ناشنوایان کشورمان تهیه  و تولید شده است. گفتنی است؛خیالم آروم همزمان با هشتم مهرماه روز جهانی ناشنوایان و  با در نظر گرفتن مخاطبان ناشنوا منتشر شده است.

پاسخگویی به شبهات سیاسی

«سی آیه سیاسی»، کتابی برای پاسخ به شبهات سیاسی روز جامعه است که انتشارات ۹ دی آن را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، کتاب سی آیه سیاسی، تلاش دارد با محوریت برخی آیات قرآن و بهره‌گیری از سیره و روایات اهل بیت(ع)، به ویژه بیانات امام امیرالمؤمنین(ع) و همچنین با استناد به بیانات و سیره حضرت امام خمینی(ره) و حضرت امام خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی)، به ۳۰ سؤال و شبهه سیاسی روز جامعه پاسخ دهد.«سی آیه سیاسی» اولین و تنها کتاب در پاسخ به برخی سوالات و شبهات پیرامون کنش های سیاسی-اجتماعی رهبرمعظم انقلاب اسلامی در مواجهه با جریانات غربگرا است.