حسین عبداللهیفر/ «پلن بی» (plan B) یا نقشه دوم نام دیگر طرح عبور از روحانی است که به تازگی برخی نیروهای اصلاحطلب آن را رسانهای کردهاند. نکته جالب این است که مطرحکنندگان این نقشه همچنان علت این حرکت خود را ردّ صلاحیت روحانی دانسته و حتی احتمالاتی، چون فوت وی را در لابهلای بهانههای خود بیان کردهاند. در این زمینه پاسخ عطریانفر به پرسش خبرنگار اعتماد (18 دی) مبنی بر آنکه آيا شما به وجود پلن بي براي شرايط بحراني قائل هستيد، کاملاً گویاست که ضمن مخالفت با آن، میگوید:
«آقاي روحاني اگر مانعي بر سر راه خود نبيند، بر او واجب شرعي و سياسي است كه به صحنه بيايد. تنها يكي دو اتفاق ممكن است رخ دهد كه اجازه ميدهد پلن بي هم مطرح شود. اينكه به هر دليلي كه بيان آن چندان ضرورت ندارد، آقاي روحاني از ثبتنام بازداشته شود. كما اينكه آقاي هاشمي را از انتخابات بازداشت. در اين امر، ارادهاي در سال ٩٢ وجود داشت كه آن اراده نسبت به ادامه رياستجمهوري آقاي روحاني نيز رأي همراهي ندارد.
اگر اين اراده موفق شد آقاي روحاني را از حضور در صحنه باز دارد يا اينكه خداي ناخواسته تقدير، حيات ايشان را به چالش بكشد. بايد پلن بي را داشته باشيم. از اين جهت طرح عنصر جايگزين منطقي و معقول است؛ اما اگر هيچكدام از اين مشكلها رخ ندهد، عنصري كه به عنوان محور پلن بي مطرح است از عرصه رقابت خارج ميشود.»
در پاسخ به چرایی طرح این نقشه که در واقع پوششی بر طرح عبور از روحانی است، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱ـ نگرانی از حضور نیافتن روحانی
اولین پاسخ به پرسش همان چیزی است که عطریانفر به آن اشاره کرده و گفته است، باید گزینههایی وجود داشته باشد تا اگر روحانی به هر دلیلی از حضور در رقابتها بازماند، ائتلاف اصلاحات و اعتدال بینامزد نشود. البته دلایل نامبرده از جمله ردّ صلاحیت یا قضا و قدر، همه واقعیت نیست و موارد دیگری، نظیر حضور نیافتن روحانی و انصراف وی از نامنویسی نیز قابل پیشبینی است.
۲ـ نگرانی از شکست روحانی
دومین دلیل طرح پلن بی پس از نامنویسی و تأیید صلاحیت، ترس از شکست در رقابتهای انتخاباتی است. بخشی از این نگرانی به عملکرد دولت و وضعیت نابسامان اقتصادی بازمیگردد که سعی میکنند با تلاش و برخی اقدامات شتابزده به تسکین آن بپردازند؛ اما بخش دیگر این دغدغه به جریان مقابل بازمیگردد که از کنترل جناح حاکم خارج است و آن، بروز تشکلهای جدید با عناوین «جبهه مردمی نیروهای انقلاب»، «یاران انقلاب» و... است که اصلاحطلبان را نگران کرده و نگرانی بیشتر از ائتلاف احتمالی آنهاست.
مستند این نگرانی در سؤالی نهفته است که روزنامه «آرمان» (18 دی) درباره راهبرد انتخاباتی اصولگرایان از سخنگوی یاران انقلاب اسلامی پرسیده و او میگوید: «اگر اصولگرايان با يك استراتژي مدون و دقيق در انتخابات رياستجمهوري سال ۹۶ حضور پيدا كنند، پتانسيل شكست آقاي روحاني را خواهند داشت و آقاي روحاني به نخستين رئيسجمهور چهار ساله ايران تبديل خواهد شد.»
۳ـ نگرانی از شیوه رقابتی رقبا
آنچه بر نگرانی جریان حاکم در ترس از شکست میافزاید، شیوهها و شگردهای ناشناخته جناح رقیب است. گمانهزنی نظریهپردازان اصلاحطلب در شیوه رقابتی اصولگرایان که با عناوین «شکار شغال» و «حمله دستهجمعی گرگها به یک طعمه» مطرح شده بود، به تازگی به نظریه معرفی نامزد زن از سوی اصولگراها تنزل پیدا کرده است؛ موضوعی که از آن به «تابوشکنی زنانه پایداریها!» یا «سورپرایز اصولگرایان» یاد میکنند.