علیرضاجلالیان/ پاسداران اهل قلم عنوانی است که بیش از یک دهه به عنوان یک موضوع مهم در سپاه و در مجامع فرهنگی کشور مطرح شده است. پاسدارانی که اگرچه از نگاه بسیاری نظامی هستند، اما چون به واسطه صیانت از انقلاب اسلامی وارد این عرصه شدهاند، تنها به موضوعات نظامی بسنده نکردهاند، بلکه در همه عرصهها حضور دارند، از جمله عرصه فرهنگ و کتاب. در نیمههای فراخوان سیزدهمین دوره جایزه کتاب سال پاسداران اهل قلم با توجه به اهمیت موضوع قلم و نخبگان فرهنگی در سپاه، میزبان سردار محمدعلی آسودی دبیر جشنواره انتخاب کتاب سال پاسداران اهل قلم در دفتر هفتهنامه صبح صادق بودیم و از کمّ و کیف این برنامه پرسوجو کردیم که در ادامه ماحصل این گفتوشنود را میخوانید.
* سردار در ابتدا لطفاً درباره تاریخچه پدیده کتاب سال پاسداران اهل قلم توضیح دهید.
تاریخچه پاسداران اهل قلم، به سالهای 83 و 84 برمیگردد. دوران اوج تهاجم فرهنگی و حضور سرسختانه جریان دوم خرداد. در همان دوران در سپاه، معاونت فرهنگی به وجود آمد و مرحوم شهید حجتالاسلام دکتر اسکندری در این معاونت مسئول بود و پس از ایشان حجتالاسلام دکتر علی اکبری. حضور سردار صفوی در سمت فرماندهی و سردار احمدیان در سمت رئیس ستاد هم در شکلگیری این برنامه مؤثر بود؛ چرا که همه این عزیزان خود از نخبگان و اهالی قلم سپاه بودند و هستند. در این شرایط اولین مراسم جایزه پاسداران اهل قلم و کتاب سال سپاه سال 84 در مجموعه لانه جاسوسی برگزار شد. پس از سه دوره برگزاری این مراسم معاونت فرهنگی منحل شد و در حوزه نمایندگی ولیفقیه معاونت فرهنگی و تبلیغات ایجاد شد و تا سال 93 این برنامه در همین معاونت اجرا شد. پس از آن با دستور فرمانده محترم کل سپاه دورههای یازدهم و دوازدهم در معاونت فرهنگیـ اجتماعی سپاه پیگیری شد.
سخن در این زمینه بسیار است، اما در یک آمار کلی میتوان گفت، در مجموع 12 جشنواره گذشته، 6 هزار و 214 پاسدار اهل قلم، 8 هزار و 375 عنوان کتاب را به دبیرخانه ارسال کردهاند که موضوعات کتابها هم در 13 فصل دستهبندی شده است؛ از فنی مهندسی و پزشکی تا شعر و داستان و...
* آیا مجموع این فعالیتها تاکنون یکجا به فرماندهان و آحاد مردم نشان داده شده است؟
ما در این زمینه از ظرفیت نمایشگاه بینالمللی کتاب استفاده کردهایم که این خود نشاندهنده توان فرهنگی بالای سپاه بوده است. برای عموم مردم هم همین که چنین ظرفیتی از سپاه را در نمایشگاه کتاب میبینند خیلی جالب و تحسینبرانگیز است. مجموعه کتابهای برتر پاسداران را در نمایشگاههای بینالمللی هم عرضه خواهیم کرد. نباید تلقی مردم فقط این باشد که پاسداران دوران دفاع مقدس فقط تفنگ داشتند و الآن فقط پهپاد و موشک؛ چراکه در بین آحاد پاسداران و فرماندهان افراد صاحب قلم خوبی وجود
دارند.
* علاوه بر برگزاری مراسم جایزه کتاب سال و برگزاری نمایشگاه آیا موضوع حمایت از پاسداران اهل قلم و نوقلمان را هم در برنامههای خود دارید؟
ما ده برنامه داریم. با تدابیری که اندیشیده شد به این نتیجه رسیدیم که راهاندازی کارگاههای آموزشی برای نوقلمان هم لازم است. قرار نیست تنها یک عده پا به سن گذاشته در سپاه صاحب قلم باشند؛ بلکه باید نیروهای جوان و مستعدتر با قلمهای قویتر در سپاه تربیت شوند.
* آیا از این ظرفیتها برای خود سپاه هم بهره برده میشود؟
با توجه به اینکه آنچه در تاریخ میماند کتاب است، ما در اولین قدم آمدیم با تعامل با فرماندهان نیروی زمینی 15 اهل قلم پاسدار را انتخاب کردیم. سردار پاکپور و سردار اصانلو این عزیزان را توجیه اولیه کردند و قرار است که آنها در رابطه با عملیات سپاه در برخورد با گروهکهای شمالغرب و پاکسازی این مناطق از لوث وجود پژاک به دست نیروی زمینی سپاه کتاب بنویسند که الآن در حال انجام کارهای میدانی و بازدیدها هستند. از این دست کارها در سپاه فراوان داریم و دغدغه ما مکتوب کردن این آثار است و ظرفیت آن را
داریم.
* لطفاً درباره سیاستهای حمایتی بفرمایید.
ما 10 عنوان سیاست حمایتی را مشخص کردیم و به مجموعه فرماندهان ارائه دادیم که اغلب هم بار مالی چندانی برای سپاه ندارد. برای نمونه در بحث حمایت برای انتشار کتاب، سپاه یک میزان اعتبار از بانک انصار برای وام قرضالحسنه مشخص میکند و در کمیسیونی این وامها به انتشار کتابها اختصاص داده میشود، یا همین برگزاری نمایشگاه دائمی از آثار، اولویت دادن خرید کتابهای این عزیزان برای کتابخانههای عمومی و تخصصی یا دادن هدیه در سپاه و چند برنامه دیگر و برگزاری نمایشگاهی در حسینیه امام خمینی(ره) و دیدار با رهبر معظم انقلاب که این را به فرماندهان سپاه پیشنهاد
دادهایم.
* لطفاً درباره دوره سیزدهم هم توضیح دهید.
برای دوره سیزدهم از اول سال فراخوان کردیم. البته طبق روال اصل کار بعد از نمایشگاه کتاب هر سال شروع میشود. مهلت را آخر تیر مشخص کردیم، اما تصمیم به تمدید تا آخر مرداد گرفتیم. هر نویسنده باید سه جلد از کتاب را همراه با فرم دریافتی از پایگاه اینترنتی ما پر کرده و ارسال کند. پس از این مرحله کتابها در معرض داوری قرار میگیرند.
لازم است همین جا درباره فرآیند داوریها هم بگویم که در چند مرحله انجام میشود. گروه داوری که مشخص شدهاند کل آثار را میبینند و درواقع پالایش اول را انجام میدهند. پالایش دوم کتاب مربوط به مطالعه آن است که خارج از موضوع نباشد. در هر گروه سه داور حضور دارد. هر داور بر اساس معیارهایی که وجود دارد به کتاب امتیاز میدهد و بر این اساس با جمعبندی امتیازات کتابهای برتر هر گروه مشخص میشود. ما در دوره دوازدهم یکی از بهترین تیمهای داوری را در گروه سیاسی داشتیم؛ اما نکته اینکه ما هم مکان جشنواره را بیرون از سپاه بردیم و هم جوایز را افزایش دادیم و علاوه بر جوایز نفرات برتر که افزایش پیدا کرد به همه شرکتکنندگان به واسطه زحمت ارسال کتاب و شرکت در جشنواره هدایای نقدی دادیم.
مؤسسه علمیـ فرهنگی پاسداران اهل قلم عنوانی است که برای این مجموعه انتخاب کردهایم و درصدد کارهای ثبت آن هستیم و برای دوره سیزدهم از طرف وزارت ارشاد، بانک انصار و مجموعههای سپاه حمایت میشویم.
از دوره یازدهم وزارت ارشاد جشنواره ما را جشنواره برتر انتخاب کرد. آثار جشنوارههایی که برند ملی دارند در کتابنامهای که آثار ملی در آن منتشر میشود به چاپ میرسد که خلاصه آثار و معرفی کتابهای منتخبان دورههای یازدهم و دوازدهم در این کتاب به صورت کامل انجام شده است و این جشنواره در زمره جشنوارههای کتاب کشور جایگاه برند ملی پیدا کرده است.