عبدالله نوریگلجایی/ در تاريخ سي سالة انقلاب اسلامي، انتخابات دهمين دورة رياستجمهوري، از بسياري جهات بيهمتا بود؛ به طوري که در تحليل آن مقالات و کتابهاي بسياري نوشته شده است. اما به نظر ميرسد آنچه تاکنون به آن کمتوجهي شده است، تحليل چگونگي و چرايي رفتار و موضعگيريهاي گروههاي مختلف سياسي و مذهبي در قبال انتخابات بوده است. يکي از اين گروهها که در صف حاميان جبهة سبز قرار گرفت و بعد از اعلام رسمي نتيجة انتخابات، به آتش فتنه دامن زد، انجمن حجتيه بود(۱)؛ «سران انجمن حجتيه گرد هم آمدند تا براي به مقصد رسيدن کشتي نيمهجان انجمن، فکري بکنند. اين افراد که تا پيش از اين شرکت در هرگونه انتخابات را مغاير افکار و اهداف خود ميدانستند، نهايتاً تصميم به حضور در انتخابات گرفتند، با اين دليل که بايد کاري کرد تا احمدينژاد رأي نياورد... جمعبندي نظرات اين بود که جناح راست نسبت به جناح چپ مشکل بيشتري براي انجمن ايجاد ميکند. به همين دليل، بايد با ادامة حيات سياسي دولت نهم مقابله کرد. در اين جلسه [يکي] از اعضاي مؤسس انجمن حجتيه به چگونگي عملکرد و نيز نحوة پيگيري برنامههاي اين انجمن در دوران اصلاحات اشاره ميکند و ميگويد؛ ما در زمان آقاي خاتمي راحتتر بوديم. درنهايت هم همة اعضاي در جلسه، متفقالقول تأکيد ميکنند که بايد کاري کرد تا احمدينژاد رأي نياورد.»(۲)
تبیین ساختار طیفی اتاق فتنه
علاوه بر اين اظهارات، دکتر عبدالکريم سروش عضو اتاق فکر پنج نفره ميرحسين در خارج کشور از حضور افرادي از انجمن حجتيه در ساختار جنبش سبز خبر داد. به گزارش جوان آنلاين، دکتر سروش در گفتوگويي تفصيلي با يکي از پایگاههاي فارسيزبان خارج کشور، ضمن تبيين ساختار طيفي جنبش سبز به صورت ويژهاي بر حضور اعضاي انجمن حجتيه در اين جنبش تأکيد کرد و گفت: «واقعيت اين است که در درون جنبش سبز، هم دينداران و هم غيردينداران، هم چپها و سکولارهاي فلسفي و حتي افرادي از انجمن حجتيه وجود دارند و اين را نه ميتوان انکار کرد و نه ميتوان مخفي نگه داشت.»(۳)
محتشميپور که پس از فتنة 1388 در نامههايي به مسئولان ارشد نظام، از رفتارهاي افراطي فرقة سبز اعلام برائت و پشيماني کرده بود، به خبرگزاري ايلنا گفت: «من بهطور مشخص... پشت سر تمام فتنههايي که رخ داده... انجمن را ميبينم. اين تفکر در دورة فعلي، در قالب برخي بنيادها و تشکلها با عناوين و اسامي ديگر فعال است و در بسياري مراکز نفوذ دارد و از طريق برخي چهرهها و شخصيتهايي که در زمان امام خميني اجازه مطرح شدن نيافتند و افکارشان دقيقاً مخالف امام است، عمل ميکنند. با توجه به اينکه سطح طيفبندي مطرح شده از سوي دکتر سروش کلان است؛ زيرا به دينداران و غيردينداران اشاره ميکند. تأکيد وي بر حضور انجمن حجتيه در جنبش سبز دليل ويژهاي دارد؛ وگرنه، به طور طبيعي انجمن حجتيه در طيفبندي کلان، در زمرة دينداران محسوب ميشوند و علت خاصي براي متمايز ساختن آنها وجود ندارد.»(۴)
نقطه اشتراک انجمن حجتیه
و بهائیت در انتخابات 88
کادر و اعضاي انجمن حجتيه در اين انتخابات به حمايت از ميرحسينموسوي برخاستند. اين مسئله از دو نظر درخور توجه است: «يکي، اينکه در طول تاريخ انقلاب اين اولين بار بود که انجمن در يک انتخابات به طور جدي وارد عرصة سياست شد و به حمايت از يک کانديدا برخاست. دليل اين امر را شايد بتوان در اهميت و همچنين التهاب بسيار شديد اين دوره دانست که نگذاشت هيچکس بينظر بماند و نهايتاً هم رکورد بيش از 80 درصد را به جا گذاشت؛ دومين مسئلة قابل تأمل اين بود که براي افرادي که خيلي شناختي از اين انجمن نداشتند و اطلاعات خود از انجمن را از رسانههاي عمومي دريافت کرده بودند، اينطور جا افتاده بود که با آمدن دولت احمدينژاد، انجمن قدرت گرفته و بحث، حتي تا حجتيهاي بودن خود احمدينژاد و مشائی هم پيش رفته بود. تهمت قديمي حجتيهاي بودن آيتالله مصباحيزدي هم که به وسيله نشريات... دوم خرداد رواج يافته بود، هنوز هم طرفداراني داشت... اين مسئله وقتي جالبتر ميشود که بدانيم بهائيان هم در اين انتخابات، حامي ميرحسين بودند و فلسفة وجودي انجمن حجتيه هم از ابتدا مقابله با بهائيت بود. حال چه شده که پساز اين همه سال، اين دو به يک نقطه مشترک رسيدند؟»(۵)
به طوري كه اجتماع بهائيت با انجمن حجتيه در فتنة مذکور بسيار درخور توجه بود.(۶)
انجمن و فعاليتهاي اقتصادي
يکي ديگر از عملکردهاي انجمن، پیش و پس از انقلاب اسلامي فعاليتهاي اقتصادي است؛ «انجمن فعاليتهاي درآمدسازِ مالي هم انجام ميدهد. معمولاً با اخذ شهريههاي هنگفت چند ميليوني از بچههاي متمولين، به نوعي معامله ميکنند. ميگويند ما يک فرزند مرفه دنياي امروز [را]... با چنين مذهبي به شما تحويل ميدهيم و همين کار را هم ميکنند.»(۷)
پیش از انقلاب اسلامي، انجمن حجتيه شرکتي را تأسيس کرد و اعضاي انجمن، سهام اين شرکت را خريدند. در واقع، در اين دوران، انجمن برای پيشبرد اهداف خويش، فعاليتهاي اقتصادي انجام ميداد.(۸) انجمن حجتيه پساز تعطيلي و در سالهاي بعد از 1371، فعاليت اقتصادي خود را به کمک آقاي افتخارزاده کمکم آغاز کرد، هرچند قبل از آن هم، فعاليتهاي فراواني داشتند. پساز انقلاب و در شرايط جنگ تحميلي بود که اين افراد واردات بيروية اجناس و کالا را به کشور دنبال ميکردند و هماکنون نيز مُصر بر اين کار هستند؛ به طوري که با همين کار توليدکنندگان داخلي دچار ورشکستگي شدند.(۹)
علاوه بر اين، انجمن حجتيه در حوزة فعاليتهاي اقتصادي خود از مشکلات اقتصادي جامعه سوءاستفاده ميکند. حجتالاسلام جواد جعفري، عضو هيئت علمي پژوهشکدة مهدويت و همچنين مؤلف کتاب ديدار در عصر غيبت در گفتوگو با خبرگزاري «رسا» روشنگري برضد فعاليتهاي سوء و انحرافي برخي گروهها در تعريف احياي امر امام را ضروري برشمرد و ادامه داد: «تبليغات انجمن حجتيه که عليه ولايت فقيه صورت ميگيرد، نيازمند مبارزهاي علمي عليه اين انجمن است. دشمن امروزه با سوءاستفاده از شرايط اقتصادي جامعه درصدد تخريب حکومت ديني و جايگاه ولايت فقيه است.»(۱۰)
پینوشتها:
۱ـ گروه مؤلفان، ديانت عافيت، ص85 .
۲ـ محمدمهدي تهراني، «پيوستن انجمن حجتيه به صف طرفدار»، دسترسي در: رجانيوز،
http://www.rajanews.com، 20/2/1388.
۳ـ انجمن حجتیه، رجانیوز، دسترسی در
rajanews.com، کد۴۴۸۱۲.
۴ـ همان.
۵ـ عبدالکريم سروش، «جريان سبز»، دسترسي در: جوان آنلاين، http://javanonline.ir، 4/6/1393.
۶ـ گردهمايي مشترك مسئولان و هاديان سياسي نيروهاي مسلح، بصيرت، دسترسي در:
www.basirat.ir، 8/4/۱۳۸۹.
۷ـ گفتوگو با سيدعباس نبوي، «انجمن حجتيه شستوشوي مغزي ميکند»، دسترسي در: خبرگزاري تابناک، http://www.tabnak.ir، 13/9/1389.
۸ـ مصاحبة حضوري با عباس سليمينمين، 20/7/1393.
۹ـ م.ع.وَرَع، سيطرة انجمن حجتيه بر بچه مذهبيها، دسترسي در:
http://mohammadali91.blogfa.com/post-3.aspx، 9/12/1388.
۱۰ـ محمدحسين هنرور، «انجمن و سوءاستفاده اقتصادي»، دسترسي در:
http://nodbeh14.blogfa.com، 24/11/1391.