کبري فرشچي/مرد خسته است، اخم‌هايش را در هم کشيده و با چهره‌ای عبوس وارد خانه مي‌شود. خانم خانه هم شايد به همان اندازه خسته است. اگر آقا ساعت کاري دارد و صبح از خانه بيرون مي‌رود و غروب به خانه باز مي‌گردد، اما خانم خانه نه تنها در ساعاتي که آقا در خانه نيست مشغول کار است و امور خانه را رتق و فتق می‌کند، بلکه با حضور وی هم همچنان مشغول دست افزون بر این گاهی وقت‌ها هم به جاي لبخند و همراهي همسرش باید بدخلقيهاي او را هم تحمل کند. البته گاهي هم خانم بدخلق و نامهربان مي‌شود. خلاصه اینکه، هر یک از همسران ممکن است رفتارها يا عاداتي را بروز دهند که موجب نارضايتي طرف مقابل شود که براي شيرين شدن زندگي لازم است اين عادات کنار گذاشته شوند. اما اين ماجرا آدابي دارد.
حکايت بدخلقيهاي برخی آقايان و چگونگي برخورد خانم‌ها با اين رفتار از جمله مواردي است که خيلي وقت‌ها خانم‌هاي خانه با آن مواجه هستند؛ اينکه چگونه بايد با همسر بدخلق خود کنار بيايند تا بداخلاقي‌ها و خستگي‌هایش عرصه را به کام خانواده تنگ نکند و فضاي خانواده را دچار تشنج نسازد؟ خيلي وقت‌ها خانم‌ها با خودشان فکر مي‌کنند که آیا در برابر بداخلاقی‌های شوهرشان، آنها هم بايد مقابله‌به‌مثل کنند و رفتاري تند داشته باشند؟ يا اگر بنا بر انتقاد باشد بايد اين انتقاد چگونه باشد تا به جاي حل اختلاف، دامنه آن را شعله‌ورتر نکنند. در نقطه مقابل نيز گاهي همين احساسات براي مرد پيش مي‌آيد.
آغاز راه
برخلاف تصور بسياري از زن و شوهرها ازدواج تازه آغاز راه است و بايد تلاش بی‌وقفه‌ای را براي ايجاد تفاهم و آرامش در محيط خانه آغاز کرد تا زندگي‌اي که با شیريني آغاز شده همچنان شيرين باقي بماند. به بيان ديگر، ازدواج آغاز مسئوليت‌هاي زوجين است و اختلاف‌سلیقه‌ها، شخصيت‌هاي گوناگون دو طرف و مسائلي از اين قبیل تازه فرصت خودنمايي پيدا مي‌کنند.
براي حل‌وفصل چنين چالش‌هايي تنها راهکارهاي موجود؛ توجه، هنرمندي، شهامت، اغماض و انتقاد صحيح و از روي صفا و صميميت است که مي‌تواند همچون خورشيدي روابط زن و شوهرها را گرم کند و ابرهاي تيره اختلاف سلیقه‌ها را از سیمای زندگي زناشويي بزدايد.
نياز به تأیید و تحسين
انسان‌ها همواره به تحسين و تأیید نياز دارند. اين موضوع درباره زن و شوهرها نيز صادق است. زن و مرد در زندگي مشترک هدفي دارند که تحسين و تأیید طرف مقابل مي‌تواند آنها را در دستيابي به اين اهداف دلگرم کند. حالا با چنين ديدگاهي وقتي زن و مرد در يکديگر عيب و ايرادي را مشاهده مي‌کنند که مي‌تواند آنها را ناراحت يا خشمگين کند، بايد پيش از هر چيز با خود فکر کنند که آيا رفتار طرف مقابل واقعاً اين قدر بد و ناراحت‌کننده بوده است، يا اين ناراحتي ناشي از حساسيت آنهاست.
پاسخ به اين پرسش مي‌تواند بسيار مؤثر و کليدي باشد. اما اگر واقعاً رفتار طرف مقابل نادرست است و به تغيير نیاز دارد، آيا ما باز هم حق داريم عصباني شويم و پرخاشگري کنيم؟ به طور حتم پاسخ به اين پرسش مثبت نيست؛ چرا که حتي در صورت وجود عيب و ايراد در طرف مقابل در دوران بعد از ازدواج بايد زوجين به يکديگر کمک کنند تا اين مشکل برطرف شود، نه اينکه نسبت به يکديگر پرخاشگر و عصباني باشند و فاصله ميان خودشان را بيشتر کنند. با تمام اينها اما گاهي اوقات لازم است تا از يکدیگر به صراحت انتقاد کنيم. اما براي چنين انتقادي هم نبايد فراموش کرد؛ «وقتي احساسات شديد و عصبانيت زياد بر وجودتان حاکم شده است از تصميم گرفتن و هرگونه انتقاد بپرهيزيد.» اين توصيه دين مبين اسلام است که می‌تواند تضمين‌کننده سلامت در زندگي و به خصوص زندگي زناشويي باشد. اما دليل چنين توصيه‌اي چيست؟
در هنگام عصبانيت انتقاد نکنيد
انتقاد در حالت عصبانيت از رفتار و گفتار طرف مقابل، جنبه حمله و تهاجم پيدا مي‌کند و در برابر اين حمله طبیعتاً طرف مقابله نيز واکنش‌هایی از قبيل طفره رفتن، دفاع يا انتقام را نشان می‌دهد. همه اينها در نهايت موجب مي‌شود تا انتقاد شما نه تنها گرهي از کار باز نکند؛ بلکه خود مشکلي را بر مشکلات موجود بيفزايد و سرآغاز يک اختلاف تازه شود.
به خاطر داشته باشيد؛ انتقاد در سايه روابط صميمي زن و شوهر است که مي‌تواند معجزه کند. انتقاد سازنده هم انتقادي است که توام با حسن‌نيت باشد و به منظور اصلاح امور و نه در قالب تعرض و با نيش و کنايه بيان شود. اما چه موقع بايد از همسرمان انتقاد کنيم؟
هر سخن جایی
و هر نکته مکانی دارد
انتقاد حتي اگر سازنده باشد، موقع دارد. طبیعتاً وقتي همسر شما پس از يک روز سخت از سر کار برگشته و اخم‌هايش در هم است، موقع مناسبي براي انتقاد نيست. بايد صبور باشيد و هنگامي را برای انتقاد کردن انتخاب کنيد که طرف مقابل شما حال و روز خوبی داشته و سرحال باشد. لحن شما هم براي انتقاد بسيار مؤثر است. طبیعتاً بايد با لحني دلسوزانه انتقاد کنيد و حتي از خود همسرتان راه‌حل و نظر بخواهيد. خيلي وقت‌ها ممکن است همسر شما تصورش را هم نکند که يک رفتار يا عادتش براي شما ناراحت‌کننده است و نياز داشته باشد تا از منظر شما به اين موضوع نگاه کند، به همين دلیل هم هست که خيلي وقت‌ها خود فرد انتقادشونده از دل انتقاد به راه‌حل مناسب براي اصلاح وضعيت دست مي‌يابد.
از آنجا که اغلب مسئوليت زندگي بر دوش مردان است، آنها خيلي وقت‌ها از نظر روحي و جسمي خسته‌اند و اين زن است که مي‌تواند روح و جسم شوهرش را تقويت کند و اگر نياز به انتقاد هست در چنين شرايطي انتقادش را مطرح کند. آقايان نياز دارند حس کنند قهرمان زندگي خانواده و همسر خود هستند، پس لازم است خانم خانه همسرش را تشويق کند و کارهاي برجسته‌اي را که وي در طول زندگي مشترک‌شان انجام داده يادآوري کند. همچنين هيچ‌گاه در حضور ديگران از همسر خودتان انتقاد نکنيد. انتقاد در حضور ديگران فرزندان يا خويشاوندان موجب ايجاد حس سرشکستگي در مرد مي‌شود و وي نسبت به همسرش احساس بي‌مهري و چه بسا لج‌بازی مي‌کند.
