اکبر کریمی/ وضعیت اقلیمی جمهوری اسلامی ایران و پایین بودن میزان بارش سالیانه آن در مقایسه با کشورهای برخوردار از این نعمت آسمانی از یک سو و کاهش همین میزان سهم سالیانه طی سال‌های اخیر در کنار مصرف بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و سطحی کشور از سوی دیگر موجب شده است امروزه شاهد بروز برخی مشکلات در این حوزه باشیم؛ از این رو اصلاح شیوه مصرف آب در بخش‌های گوناگون، به ویژه در بخش کشاورزی ضرورت یافته است.
یکی از شیوه‌های اصلاح کشت کشاورزی، ترویج الگوی کشت گلخانه‌ای است که در آن افزون بر کاهش قابل توجه مصرف آب، تولید محصولات کشاورزی در واحد کشت نیز افزایش می‌یابد.
در گزارش این شماره نشریه پاسدار بازنشسته‌ای را معرفی خواهیم کرد که با بهره‌گیری از الگوی کشت گلخانه‌ای توانسته است سهم مثبتی در حوزه کشاورزی کشور داشته باشد.
اعتماد به تخصص نسل جوان
«حسینعلی محمدی» با سرمایه‌گذاری شخصی 30 میلیون تومانی و دریافت وام از صندوق طرح‌های زودبازده اقتصادی، گلخانه خود را در سال 84 و در روستای علی‌آباد شهرستان تیران و کرون راه‌اندازی کرد. او که تا آن زمان هیچ اطلاعی درباره این فعالیت نداشت، می‌گوید: «پسرم دانشجوی رشته گیاه پزشکی بود و این فعالیت با تحصیلش تناسب داشت. به پیشنهاد او این حرفه را شروع کردیم و اکنون از نتیجه اعتمادم راضی‌ام.»
حسینعلی و پسرش طی این سال‌ها توانسته‌اند گلخانه خود را از 5000 متر به 000/10 متر مربع برسانند. اکنون در این گلخانه صیفی‌جاتی، مانند خیار، گوجه زیتونی و فلفل دلمه‌ای رنگی تولید می‌شود. این محصولات به دلیل صادراتی بودن، صرفه اقتصادی بالایی در مقایسه با دیگر محصولات کشاورزی دارند.
حسینعلی می‌گوید: «طول کشت هر یک از این محصولات از زمان کاشت بذر و نشاء‌گیری تا اتمام دوره برداشت، حدود یک سال طول می‌کشد و برای تقویت خاک زمین، در سال بعدی کشت را عوض می‌کنیم.»
فاصله زمانی کشت بذر گوجه زیتونی تا شروع برداشت محصول 65 روز است. پس از این مرحله، برداشت تا پایان یک سال ادامه می‌یابد و در این مدت محصول تولید شده به صورت روزانه بسته‌بندی شده و روانه بازار می‌شود.
مرحله پرورش نشاء و کاشت فلفل رنگی تا موعد برداشت نیز حدود 90 روز به طول می‌انجامد و پس از این مدت امکان برداشت روزانه محصول حتی تا یک سال‌ونیم نیز وجود دارد.
تا کنون این گلخانه در دوره برداشت رکورد تولید دو تن گوجه‌فرنگی زیتونی و سه تن فلفل رنگی را در هفته تجربه کرده است. با این توضیح، گلخانه حسینعلی محمدی سالیانه ظرفیت تولید بیش از 160 تن فلفل رنگی یا 130 تن گوجه زیتونی را دارد.
محمدی محصول تولیدی خود را به بازار میوه و تره‌بار تهران ارسال می‌کند. او می‌گوید: «بازار تهران به دلیل ظرفیت بالای تقاضا از سوی مراجعان شهرستان‌های اطراف، بازار فروش وسیع در خود شهر تهران و همین طور به دلیل فراهم بودن زمینه‌های صادراتی، بازار مناسبی برای عرضه محصولات ما محسوب می‌شود.»
مزایای کشت گلخانه‌ای
یکی از مهم‌ترین مزایای کشت گلخانه‌ای، تولید محصول و فعالیت کشاورزان و کارگران این بخش در طول سال است. در حالی که در کشت آزاد، فعالیت فصلی بوده و در فصول سرد سال شاهد حجم عظیم نیروی بیکار در بخش کشاورزی هستیم.
در گلخانه آقای محمدی، 15 نفر در سال برای کشت فلفل و 24 نفر در سال برای کشت گوجه به صورت دائمی مشغول کار هستند.
استفاده بهینه از آب در مصارف کشت گلخانه‌ای موجب شده است مصرف آب در این بخش نیز نسبت به کشت آزاد، 10 تا 12 برابر کاهش یابد.
به دلیل قابل کنترل بودن مراحل کاشت، محصولات گلخانه‌ای کیفیت بالاتری دارند؛ همچنین به دلیل همین امکان، زمینه تولید محصولات طبیعی و ارگانیک در این الگوی کشت بیشتر فراهم است؛ ولی در کشت آزاد به دلیل وجود انواع آفات و همچنین حوادث طبیعی عملاً محصول با کیفیت به سختی تولید می‌شود.
چرا کشاورز به کشت ارگانیک
تمایلی نشان نمی‌دهد؟
محمدی که خود چندین مرحله کشت ارگانیک را در گلخانه‌اش تجربه کرده است، منتقد وضعیت استانداردسازی و تفکیک محصولات ارگانیک از غیر ارگانیک در کشورمان است. او از جمله موانع بزرگ سر راه توسعه کشت ارگانیک را نبود چارچوب قانونی برای تفکیک بسته‌بندی این محصولات، نبود فرهنگ مصرف محصولات ارگانیک در جامعه و نبود تبلیغات مناسب رسانه‌ای برای آگاهی مردم از مزایای آن می‌داند. وجود این نوع موانع موجب شده است در بازارهای ایران محصولات ارگانیک و غیر ارگانیک به طور تقریبی به یک قیمت خرید و فروش شوند؛ از سویی با توجه به هزینه‌های افزوده‌ای که کشت ارگانیک دارد، در وضعیت برابری قیمت‌ها، کشاورز تمایل دائمی به کشت غیر ارگانیک پیدا می‌کند و این به الگوی تغذیه‌ای کشور ضربه اساسی می‌زند.
متأسفانه، هنوز در بازارهای کشور تشخیص محصول ارگانیک از غیر ارگانیک فراهم نیست و با این وضعیت، تولید محصول ارگانیک تنها هزینه‌های اضافی بدون بازگشتی به کشاورز تحمیل می‌کند؛ به همین دلیل کشاورز به تولید محصول غیر ارگانیک روی می‌آورد.
حسینعلی محمدی یکی دیگر از مشکلات حرفه خود را نوسانات قیمت مواد اولیه این شغل، شامل کود، بذر و محصولات بسته‌بندی و همین طور محصول تولید شده نهایی می‌داند. افت و خیز زیاد قیمت‌ها در این عرصه کشاورزان را با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌کند. با بالا و پایین شدن بی‌قاعده قیمت‌ها، کشاورز در یک سال ممکن است به سود سرشاری دست پیدا کند و در سال دیگر به شدت متضرر شده
و ورشکست شود.
فعالیت‌های فرهنگی
در کنار فعالیت اقتصادی
آقای محمدی در کنار این فعالیت، فعالیت‌های فرهنگی در حوزه دفاع مقدس و زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدا را نیز دنبال می‌کند.
وی تا کنون چندین کتاب در شرح تحلیلی عملیات‌های دفاع مقدس، خاطرات شهدا، زندگی‌نامه داستانی شهدا، یادنامه شهدا و... تدوین کرده و به چاپ رسانده است.
برای تهیه گزارش از فعالیت‌های اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 تماس بگیرید.
